از سرطان کبد به عنوان یکی از بیماری‌های کشنده و مزمن یاد می‌شود. مزمن بودن بیماری به این معناست که در طی یک مدت زمان طولانی رخ می‌دهد. سرطان ممکن است در هر قسمتی از کبد ایجاد شود. این بیماری می‌تواند به صورت اولیه یا ثانویه بروز کند. در نوع اولیه، بیماری از خود کبد شروع می‌شود اما در نوع ثانویه بیماری از سایر اندام‌های دیگر به این عضو منتقل میشوند.
خوب است بدانید که همه خون بدن از کبد عبور می‌کند، بنابراین این عضو به راحتی در دسترس سلول‌های سرطانی قرار دارد. شیوع سرطان ثانویه کبد شایع‌تر از نوع اولیه آن است. این بیماری در مراحل ابتدایی نشانه خاص و ویژه‌ای ندارد. به همین دلیل ممکن است تشخیص آن به موقع انجام نشود.
در این مقاله می‌خواهیم بدانیم سرطان کبد چگونه تشخیص داده می‌شود.
پزشک معالج قبل از تجویز هر نوع آزمایشی در ابتدا معاینات فیزیکی را انجام خواهد داد. در طی آن ناحیه شکمی و وضعیت سلامتی عمومی بیمار ارزیابی می‌شود. پزشک با بررسی ناحیه شکمی به دنبال یافتن تورم، توده یا تجمع غیر طبیعی مایعات در شکم است. همچنین به تغییرات رنگ پوست و سفیدی چشم دقت خواهد کرد. افرادی که از بیماری‌های کبدی رنج می‌برند، معمولا پوستی زرد رنگ دارند. این زردی در سفیده چشم آنها نیز دیده می‌شود. با مشاهده این علائم، پزشک انجام آزمایشات را توصیه خواهد کرد.
آزمایشات خون به خوبی می‌توانند چگونگی عملکرد کبد را بررسی کنند. برای این منظور آزمایشات مختلفی وجود دارد که از آن جمله می‌توان به تست‌‌های کبدی مانند sgot اشاره کرد. اما منظور از sgot در آزمایش خون چیست؟ زمانی که کبد دچار التهاب می‌شود، سلول‌های آسیب دیده شروع به تولید مواد شیمیایی خاصی می‌کنند. این مواد شیمیایی همان آنزیم‌ها هستند. اگر بخواهیم کمی بهتر sgot را معرفی کنیم باید گفت این ماده شیمیایی همان آنزیم آسپارتات ترنس‌آمیناز (AST) است. از آن به عنوان یکی از مهمترین آنزیم‌های کبدی یاد می‌شود.
علاوه‌بر آن تست‌هایی دیگری مانند sgpt و alp نیز برای بررسی کبد مورد استفاده قرار خواهند گرفت. شاید این سوال نیز ذهن شما را درگیر کرده باشد که بالا رفتن آنزیم‌های کبدی با چه علائمی همراه است؟ باید بدانید که افزایش سطح آنها به خودی خود نمی‌توانند نشانه خاصی داشته باشند. در واقع فاکتورهایی که باعث افزایش سطح آنها در خون میشوند، منجر به بروز علائم خواهند شد. هپاتیت و سیروز کبدی از جمله آنها هستند.
به یک نکته مهم توجه داشته باشید، بالا بودن سطح این آنزیم‌ها همیشه به معنای داشتن یک مشکل جدی نیست. به همین دلیل پزشک برای تایید نهایی و رد سایر احتمالات آزمایشات دیگری را نیز تجویز خواهد کرد. شایع‌ترین دلیلی که می‌تواند منجر به افزایش سطح آنزیم‌های کبدی شود، کبد چرب است.
از جمله آزمایشات تصویربرداری در این مرحله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
سونوگرافی: از سونوگرافی به عنوان اسکن اولتراسوند نیز یاد می‌شود. در طی آن از امواج صوتی با فرکانس بالا برای مشاهده بافت‌های درونی بدن استفاده خواهد شد. نتایج این آزمایش به صورت تصاویر ویدئویی یا عکس ارائه می‌شود.
برای انجام سونوگرافی کبد، نیاز به آمادگی خاصی نیست، اما توصیه می‌شود لباس راحت به تن داشته باشید؛ چرا که باید تا ناحیه شکمی لباس خود را بالا بزنید. سپس پزشک دستگاه مخصوصی به نام پروب را به ماده خاصی آغشته کرده و آن را در ناحیه شکمی حرکت خواهد داد. گاهی اوقات نیز ممکن است فشار مختصری را حس کنید. سونوگرافی کبد به بیهوشی یا بی‌حسی موضعی نیاز ندارد، در واقع در طی آن دردی را حس نخواهید کرد.
از دیگر آزمایشات تصویربرداری، سی تی اسکن است. در طی آن با استفاده از اشعه ایکس از زوایای مختلف بدن تصویربرداری انجام خواهد شد. این آزمایش تصویربرداری دقیق‌تر از سونوگرافی بوده و می‌تواند جزییات بیشتر و بهتری را از درون بدن در اختیار پزشک قرار دهد. با استفاده از نتایج آن به راحتی می‌توان توده و تومور را تشخیص داد.
در تصویربرداری ام آر آی با استفاده از امواج مغناطیسی، امواج رادیویی و کامپیوتر، تصاویر دقیقی از وضعیت داخل بدن در اختیار پزشک قرار خواهد گرفت. برای انجام این تست ممکن است یک مایع رنگی به بیمار خورانده یا به رگ او تزریق شود. این تست تصویربرداری به خوبی می‌تواند اندازه تومور را مشخص کند.
اگر در طی این آزمایش، وجود توده تایید شد، باز هم به این معنا نیست که سرطان کبد رخ داده است. برای تایید آن پزشک آزمایش بیوپسی را تجویز خواهد کرد.
منظور از بیوپسی، نمونه‌برداری از بافت مورد نظر است. در واقع اگر همه آزمایشات بالا، نشان‌دهنده بروز سرطان کبد باشند، تنها بیوپسی است که بیماری را تایید را خواهد کرد. نمونه‌برداری از بافت می‌تواند از طریق لاپاراسکوپی انجام شود. برای این منظور از داروهای بی‌حسی استفاده خواهد شد. سپس پزشک سوزنی را به بافت مورد نظر هدایت کرده و قسمتی از بافت را از بدن خارج خواهد کرد. نمونه به آزمایشگاه فرستاده خواهد شد. در صورتیکه جواب مثبت باشد، بروز سرطان کبد تایید می‌شود.
