ام اس نوعی بیماری مزمن عصبی است که اعصاب مرکزی را تحت تاثیر قرار می دهد. اعصاب مرکزی یعنی سیستم عصبی مغز، نخاع و اعصاب چشم. این بیماری از نظر شدت چند نوع دارد. گاهی اوقات فرد با حملات ام اس مواجه می‌شود و پس از آن یک دوره بهبودی را تجربه خواهد کرد. در این حالت گفته می شود ام اس عود کننده و فرو کش یابنده است. این نوع بیشتر در افراد بیست ساله دیده می‌شود.
گاهی اوقات بیماری سیری پیشرونده دارد و با گذشت زمان بر شدت آن افزوده می‌شود. افراد ۴۰ سال به بالا بیشتر درگیر این نوع هستند. وقتی نوع دوم ام اس پیشرفت می کند، علائم آن نیز تثبیت خواهند شد و بیمار توانایی‌های خود را از دست می‌دهد. در این حالت بیماری وارد فاز پیشرونده ثانویه می‌شود. در این مقاله سعی شده است به رایج‌ترین سوالات ام اس پاسخ داده شود.
از ام اس به عنوان یک بیماری خود ایمنی یاد می‌شود. در بیماری‌های خود ایمنی، سیستم ایمنی بدن به اشتباه سایر اندام و بافت‌های بدن را هدف حمله قرار می‌دهد. در مورد ام اس این اتفاق برای سیستم عصب مرکزی می‌افتد.
ام اس از آن دست بیماری‌هایی است که برای آن درمان قطعی وجود ندارد. اما این به آن معنی نیست که افراد مبتلا به این بیماری، شانسی برای داشتن یک زندگی عادی ندارند. در حال حاضر با استفاده از روش‌های درمانی مختلف مانند مصرف دارو، فیزیوتراپی و کاردرمانی می‌توان از پیشرفت بیماری به طور قابل ملاحظه‌ای پیشگیری کرد.
باید گفت تشخیص ام اس به این راحتی نیست. علائمی که برای آن بیان می‌کنند می‌تواند مربوط به سایر بیماری‌های دیگر نیز باشد. به همین دلیل اگر پزشک به بروز ام اس شک کند آزمایشات متعددی را برای تشخیص بیماری تجویز خواهد کرد. در بسیاری از مواقع این آزمایشات به دفعات تکرار خواهند شد تا تشخیص نهایی انجام شود.
آزمایش خون به تنهایی نمی‌تواند ام اس را تشخیص دهد. تست خون به عنوان یک آزمایش مکمل به‌شمار می‌آید. در واقع باید گفت برای ام اس آزمایش تخصصی خاصی وجود ندارد. آنچه به عنوان تست ام اس در خانه معرفی می‌شود شامل آزمایشات مختلفی است که از رایج‌ترین آنها، آزمایش خون است. از دیگر آزمایشاتی که برای تشخیص ام اس استفاده می‌شود، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
عکسبرداری MRI
آزمایش پتانسیل برانگیخته روی حواس. در این تست اعصاب حرکتی و حسی بیمار تحریک خواهد شد؛ سپس سرعت انتقال پیام الکتریکی اندازه گیری می‌شود. این تست وضعیت بینایی را بررسی خواهد کرد.
الکتروانسفالوگرافی یا همان نوار مغزی. در این آزمایش فعالیت‌های الکتریکی مغز بررسی می‌شوند.
برای ام اس علائمی مانند کمردرد، تشنج، سردرد و یا درد در اندام‌های مختلف بدن را بیان می‌کنند؛ اما باید بدانید این نشانه‌ها را نمی‌توان جزیی از علائم این بیماری دانست. شاید بهتر باشد بگوییم این نشانه‌ها جزیی از علائم اختصاصی ام اس به‌شمار نمی‌آیند. بیشتر افرادی که با این بیماری دست و پنجه نرم می کنند با علائم زیر مواجه هستند:
اختلالات بینایی که از مهمترین آنها می‌توان به تاری دید و دوبینی اشاره کرد. مطالعه سایت WebMd در این مورد اطلاعات خوبی به شما می‌دهد:
نوریت بینایی، اختلالی است که بیشتر از نیمی از بیماران آن را تجربه می کنند. نوریت بینایی، نوعی التهاب عصب بینایی است که منجر به تاری دید، از دست دادن دید رنگی، درد چشم و یا کوری می‌شود. ممکن است این علائم فقط در یک چشم دیده شود. معمولا این مشکل موقتی است و با گذشت چند هفته بهبود می یابد. مشکلات بینایی به عنوان اولین علامت ام اس به‌شمار می‌روند.
البته باید بدانید شدت و نوع علائم از بیمار تا بیمار دیگر کاملا متفاوت است. نکته قابل توجه در علائم ام اس این است که به طور حمله‌ای ظاهر می‌شوند. در هر حمله، احتمال اینکه عوارض پایدار رخ دهد، وجود دارد. گاهی اوقات نیز شدت عوارض آنقدر کم است که فرد عملا با هیچ مشکلی مواجه نمي‌شود.
ام اس همیشه باعث فلج شدن نمی‌شود. این موضوع به شدت آسیب، روند درمان و سبک زندگی بازمی‌گردد.
ابتلا به ام اس منحصر به افراد خاصی نیست و این بیماری هرکسی را می‌تواند درگیر کند. البته گفته می‌شود افرادی که یکی از اعضای خانواده آنها به این بیماری مبتلا است، بیشتر در معرض خطر قرار دارند. با این حال هنوز شواهد قطعی برای ارثی بودن ام اس ارائه نشده است. با توجه به سابقه بیماری، متخصصان بر این باور هستند که شیوع این بیماری در زنان بیشتر از مردان است. البته برخی عوامل مصرف دخانیات و کمبود ویتامین D می تواند در بروز این بیماری موثر باشد. به همین دلیل مصرف مکمل ویتامین دی به افرادی که مشکوک به این بیماری هستند، توصیه می‌شود.
شاید برای ام اس درمان قطعی وجود نداشته باشد، اما توجه به توصیه‌های پزشکی، مصرف داروها و سبک زندگی سالم می‌تواند بیماری را تا حدود زیادی کنترل کند.
