همه ما میدانیم که کمبود آهن میتواند منجر به کم خونی و آنمی شود. معمولا نتایج آزمایش cbc و پارامترهای آن مانند آزمایش mchc، کاهش این ماده معدنی را تایید میکنند؛ با این حال ازدیاد آهن (هموکروماتوز ) در بدن نیز دور از انتظار نیست. با افزایش این ماده در بدن خطر بروز ناراحتیهای قلبی، کبدی و کلیوی وجود دارد. میزان دریافت روزانه آهن با توجه به سن و جنسیت متغیر است؛ اما به طور کلی میتوان گفت بزرگسالان به طور متوسط به ۱۰ تا ۱۵ میلیگرم آهن در روز نیاز دارند. هومکا در این مقاله میخواهد به شما بگوید که آهن زیاد در بدن منجر به بروز چه بیماریهایی خواهد شد. همچنین به شما میگوییم که افزایش این ماده معدنی چه عوارضی دارد و چگونه میتوان سطح آهن اضافه را کنترل و دفع کرد؟
مواد معدنی مانند آهن، در عملکرد و ساختار قسمتهای مختلف بدن نقش دارند. تنظیم آنزیمها و هورمونها یکی از وظایف مواد معدنی مختلف در بدن است. زمانی که سطح آهن در بدن افزایش پیدا میکند؛ جایگزین دیگر مواد معدنی در بدن خواهد شد. در این حالت در تولید آنزیم وهورمونهای بدن اختلال بوجود میآید.
بروز دیابت
اگر سطح عناصری مانند مس و آهن در بدن زیاد شود، عملکرد لوزالمعده تحت تاثیر قرار می گیرد. اگر با دیابت آشنا باشید، حتما می دانید که بروز آن به دلیل اختلال در عملکرد انسولین است. انسولین هورمونی است که از لوزالمعده یا همان غده پانکراس ترشح میشود. در این حالت، آهن جایگزین مواد معدنی مانند روی (زینک) یا کروم در لوزالمعده شده و در نتیجه تولید انسولین متوقف میشود. در این شرایط دیابتی به نام دیابت ازدیاد آهن رخ میدهد. این بیماری با نام دیابت برونز نیز شناخته شده است.
بنابراین به بهانه کمبود آهن، نمیتوان از مکملهای آن بیش از حد استفاده کرد.
بروز التهاب
میتوانید حدس بزنید چطور آهن اضافه میتواند باعث چنین مشکلی میشود؟ این ماده توانایی بسیار خوبی برای جذب اکسیژن دارد. وقتی سطح آن در بدن بالاست، یعنی بافتهای بدن بیش از حد مورد نیاز، اکسیژن دریافت میکنند. افزایش بیش از حد اکسیژن تخریب و در نتیجه التهاب بافتها را در پی خواهد داشت. در بیماریهایی مانند آرتروز و آرتریت روماتوئید، سطح این ماده در بدن زیاد است.
ناراحتیهای عصبی.
افزایش آهن میتواند باعث اختلال در ساختار عصبی مغز شود. در این شرایط بیماران مبتلا به آلزایمر، پارکینسون و ام اس بیشتر آسیب خواهند دید.
بروز مشکلات کلیوی
این ماده میتواند شریانهای خون را سفت کند. به همین دلیل فشار خون بالا بروز خواهد کرد. وقتی فشار خون بالا میرود، یعنی احتمال بروز ناراحتیهای قلبی و در پی آن ناراحتیهای مغزی هم وجود دارد. همچنین فشار خون بالا میتواند تهدیدی برای سلامتی کلیهها نیز باشد.
اگر برخلاف سایر افراد که از فقر آهن رنج میبرند، با افزایش آن مواجه هستید؛ بهتر است در مصرف ویتامین c کمی بیشتر دقت کنید. این ویتامین زمینه را برای جذب بهتر آهن فراهم میکند. در واقع یکی از توصیههای پزشکان این است که برای جذب بهتر آهن، بهتر است ویتامین سی را در کنار آن استفاده کنید. در این حالت جذب آهن تا ۴ برابر افزایش پیدا خواهد کرد.
در رژیم غذایی خود، مصرف خوراکیهایی که منبع آهن را هستند را محدود کنید. البته برای این کار حتما باید با پزشک متخصص مشورت داشته باشید تا در فواصل زمانی معین، سطح آهن با استفاده از آزمایش fe اندازه گیری شود.
منابع غذایی آهن میتواند یکی از موارد زیر باشد: