تیروئید غده پروانه‌ای شکل است که در جلوی گردن قرار دارد. این غده دارای دو لوب و یک بخش اتصال‌کننده است. این غده هورمون‌هایی را تولید می‌کند که در تنظیم عملکرد سایر ارگان‌های بدن نقش مهمی دارند. کم‌کاری تیروئید و پرکاری آن از جمله اختلالات شایع آن هستند. عواملی مانند سن و ژنتیک در ایجاد این بیماری‌ها موثر هستند. این اختلالات در هر سنی می‌توانند فرد را درگیر کنند. برای درمان آنها راه‌حل قطعی وجود ندارد. معمولا این بیماران تا آخر عمر باید دارو مصرف کنند. تنها و بهترین راه برای تشخیص و پایش کم کاری یا پرکاری تیروئید، آزمایش تیروئید است.
در این مقاله می‌خواهیم بدانیم آیا تیروئید کم کار تبدیل به تیروئید پرکار می‌شود یا خیر؟ همچنین در مورد علت بروز این دو اختلال صحبت خواهیم کرد.
احتمال اینکه تیروئید کم کار به پرکار تبدیل شود، وجود دارد. به همین دلیل توصیه می‌شود وضعیت سلامتی خود را در بازه‌های زمانی معین بررسی کنید. نکته مهم بعدی این است که به میزان دوز مصرفی دارو توجه داشته باشید. مصرف منظم آنها می‌تواند در عملکرد غده تیروئید موثر باشد و آن را در حالت طبیعی خود نگه دارد. با این حال بهتر است هر چند وقت یکبار با دادن آزمایش تیروئید وضعیت هورمون‌های آن را اندازه‌گیری کنید. ممکن است میزان دوز دارو با توجه به وضعیت سلامتی شما، کم یا زیاد شود.
کم کاری تیروئید زمانی رخ می‌دهد که این غده به اندازه کافی هورمون‌های t3 و t4 تولید نمی‌کند. عملکرد این غده تحت تاثیر هورمون دیگری به نام tsh است، اما Tsh چیست؟ این هورمون از سوی غده هیپوفیز در مغز ترشح می‌شود. برای بررسی سطح آن از آزمایش tsh استفاده می‌شود.
این بیماری در زنان بیش از مردان دیده می‌شود. احتمال ابتلای زنان به این بیماری سه برابر بیشتر از مردان است. بروز کم کاری تیروئید به دلایل بسیاری زیادی بستگی دارد.
تیروئید پرکار، دقیقا برعکس کم کاری آن است. یعنی در این حالت فعالیت غده تیروئید بیشتر از حالت طبیعی است. این موضوع نیز می‌تواند متاثر از اختلال در سطح هورمون tsh باشد.
از دلایل شایع در بروز کم کاری تیروئید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
ید ماده معدنی است که در تولید و ساختار هورمون‌های تیروئید نقش مهمی را ایفاء می‌کند. بدن به تنهایی قادر به تولید این ماده معدنی نیست. داشتن رژیم غذایی مناسب بهترین راه برای دریافت آن است. افزودن ید به نمک طعام، یکی از راهکارهای مناسب برای جبران کمبود ید در بدن است.
در این حالت سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله می‌کند و سلول‌ها و آنزیم‌های آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
گاهی اوقات آنزیم و سلول‌های تیروئیدی به طور مادرزادی، عملکرد مناسبی ندارند. همچنین گاهی اوقات برخی نوزادان فاقد غده تیروئید هستند یا تنها بخشی از آن را دارند.
گاهی اوقات برای درمان پرکاری تیروئید یا سرطان، از مواد رادیو اکتیو استفاده می‌شود. این شیوه درمان می‌تواند فعالیت غده تیروئید را تحت تاثیر قرار دهد.
برداشتن غده تیروئید یا بخشی از آن به عنوان یکی از راه‌های درمان سرطان تیروئید به‌شمار می‌رود. با خارج کردن تیروئید از بدن، کم کاری آن اتفاق می‌افتد .
هر گونه اختلال در غده هیپوفیز بر روی تولید هورمون tsh و عملکرد غده تیروئید تاثیر خواهد گذاشت.
یکی از مهمترین دلایلی که منجر به بروز پرکاری تیروئید می‌شود، بیماری گریوز (Graves' disease) است. این بیماری از انواع بیماری‌های خود ایمنی است. مصرف مواد دخانی مانند سیگار و استرس این بیماری را تشدید خواهند کرد.
گره و ندول‌های تیروئیدی نیز می‌توانند زمینه را برای پرکاری تیروئید فراهم کنند. برخی بیماری‌های ویروسی نیز می‌توانند به طور موقت موجب التهاب و پرکاری تیروئید شوند.
