در ایران چندین نوع مدرسه وجود دارد؛ از جمله این مدارس میتوان به مدارس دولتی، غیردولتی، شاهد، نمونه دولتی و تیزهوشان اشاره کرد. مدارس تیزهوشان برای افراد تیزهوش و درس خوانی است که برای کسب مطالب آموزشی از ظرفیت بیشتری نسبت به دیگران برخوردار هستند. به منظور پذیرش در این مدارس، دانش‌آموزان باید در آزمون مدارس تیزهوشان شرکت کنند و در صورت دریافت نمره قبولی در نتایج تیزهوشان می‌توانند در مقطع هفتم یا دهم در این مدارس به تحصیل بپردازند. مدارس تیزهوشان در تمام استان‌ها وجود دارد و افراد پس از قبولی در آزمون مخصوص این مدارس در یکی از آن‌ها به تحصیل مشغول می‌شوند.
هدف از تأسیس مدارس تیزهوشان، یافتن استعدادها و پرورش خلاقیت دانش‌آموزان با توانایی هوشی بالا است تا این استعدادها از آیندهٔ خوبی برخوردار شوند. در مدارس تیزهوشان معمولاً از تمام توان یک دانش‌آموز بهره برده می‌شود و تمام تمرکز دانش‌آموز بر روی یادگیری عمیق مفاهیم درسی است. تفاوت مدارس تیزهوشان با مدارس دیگر در هدف و نوع تدریس این مدارس است؛ در مدرسه‌هایی تحت عنوان تیزهوشان، آموزش در سطح بالاتری صورت می‌گیرد که به افزایش توانایی افراد در دروس گوناگون منجر می‌شود و معلمان با سابقه و نمونه در این مدارس تدریس می‌کنند. هرساله ثبت نام تیزهوشان از بین واجدین شرایط انجام شده و آزمون آن برگزار می‌شود پس از اعلام نتایج تیزهوشان از طریق سایت، دانش آموزان تیزهوش که نسبت به دیگران تلاش بیشتری کرده‌اند، وارد این مدارس می‌شوند.
همان‌طور که گفته شد به منظور ثبت نام در مدارس تیزهوشان در ابتدا باید در آزمون تیزهوشان شرکت کرده و آن را پشت سر بگذارید. برای شرکت در این آزمون‌ها باید متناسب با پایه تحصیلی خود به یکی از سایت‌های ذکر شده وارد شوید و با کد ملی و رمز عبور، به سامانه وارد و مبلغ تعیین شده را واریز کنید؛ پس از طی کردن این مرحله از پنل کاربری خود در سایت مورد نظر، می‌توانید کارت ورود به جلسه را دریافت و پرینت آن را بگیرید.
در مرحله اول، پس از پشت سر گذاشتن آزمون، نتایج تیزهوشان در سایت مربوطه ارائه می‌شود. در صورت کسب نمره قبولی، دانش‌آموز می‌تواند برای ثبت نام در این مدارس اقدام نماید. به منظور پیگیری از آخرین اخبار و اطلاعیه‌ها می‌توانید به سایت مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان مراجعه نمایید. شما به منظور کسب اطلاع از شرایط ثبت نام در مقطع ششم به هفتم مدارس تیزهوشان به سایتِ hoosh.medu.ir و برای اطلاع از شرایط ثبت نام در مقطع نهم به دهم مدارس تیزهوشان نیز می‌توانید به سایتِ azmoon.medu.ir مراجعه فرمایید.
شرایط ثبت نام مقطع دوم متوسطه در مدارس تیزهوشان نیز دقیقاً مشابه با شرایط ثبت نام برای مقطع متوسطه اول است:
دانش‌آموزان پایه ششمی که در آزمون تیزهوشان ششم به هفتم شرکت می‌کنند، به منظور مشاهده نتایج آزمون تیزهوشان خود می‌توانند به سامانه pada.medu.ir مراجعه کنند. پس از ورود به سامانه نتایج تیزهوشان در صفحه اول گزینه اعلام نتایج تیزهوشان را از منوی سمت راست انتخاب نمایید. پس از گذر از این دو مرحله باید در کادرهای مشخص شده نام کاربری و کلمه عبور را وارد کنید. نام کاربری، کد ملی دانش‌آموز و رمز عبور برای هر شخصی متفاوت است.
داوطلبان آزمون تیزهوشان نهم به دهم که در آزمون تیزهوشان حضور داشته‌اند در زمان مشخص شده می‌توانند به سایت الکترونیکی pada.medu.ir مراجعه و نتایج انتشار یافته را دریافت کنند. پس ورود به سایت، در صفحه اول پس از انتخاب گزینه اعلام نتایج، باید کد ملی و رمز عبور را وارد کنید. والدین پس از وارد کردن اطلاعات در ستون "وضعیت قبولی" می‌توانند مشاهده کنند که نام فرزندشان در میان اسامی قبولی‌ها ذکر شده است یا خیر. در ستون "محل پذیرش " نیز نشانی مدارس تیزهوشانی که فرزند شما در آن‌ها پذیرفته شده، درج شده است.
یکی از انواع مدارس تأسیس شده در ایران مدارس تیزهوشان است؛ هدف از تأسیس این مدارس، کشف و پرورش استعدادهای ناب ایرانی است. این مدارس مختص دانش‌آموزانی است که قابلیت یادگیری و ذخیره کردن اطلاعات بیشتری را دارند و یا میتوان اینگونه گفت که از توانایی ذهنی بیشتری برخوردار هستند. اساسی‌ترین تفاوت این مدارس با دیگر مدارس در نحوه آموزش و تدریس آن‌ها است. در این مدارس معلم‌های باتجربه و نمونه به تدریس عمیق مفاهیم درسی و مفاهیمی فراتر از دروس یک پایه می‌پردازند.
برای این که شما بتوانید در این مدارس تحصیل کنید باید در آزمون ورودی مدارس تیزهوشان شرکت کنید و در صورت کسب نمره قبولی می‌توانید در این مدارس ثبت نام کرده و شروع به تحصیل نمایید. این آزمون‌ها هنگام ورود از مقطع ششم به هفتم و نهم به دهم برگزار می‌شود. دانش‌آموزانی که در مقطع اول متوسطه در این مدارس تحصیل می‌کردند، نیازی به شرکت در آزمون برای مقطع متوسطه دوم ندارند و در صورت کسب نمرات قبولی می‌توانند به مقاطع بعدی ورود پیدا کنند. به منظور مشاهده نتایج تیزهوشان شما می‌توانید در زمان معین شده به سایت‌های مربوطه مراجعه نمایید. برای ثبت نام در این مدارس شرایطی همچون تابعیت ایران، انتخاب مدرسه در حوزه محل سکونت کسب معدل بالا در پایه قبل و… وجود دارد. اغلب دانش‌آموزانی که در این مدارس تحصیل می‌کنند، آمادگی بیشتری برای حضور در کنکور دارند و به‌طورمعمول رتبه‌های خوبی در کنکور کسب می‌کنند و می‌توانند به راحتی در بهترین دانشگاه‌ها مشغول به تحصیل شوند.
یکی از مهمترین نکاتی که لازم در پایان به آن اشاره نمود این است که جهت پیگیری اخبار مربوط به ثبت نام و اعلام نتایج آزمون تیزهوشان میتوان به سایت مدارس به نشانی اینترنتی https://madaress.ir مراجعه نمود و علاوه بر اخبار مدارس و دانشگاه ها از سایر خدمات ویژه آن هم استفاده نمود.
