تگ RFID نوعی سیستم ردیابی است که از فرکانس رادیویی برای جستجو، شناسایی، ردیابی و برقراری ارتباط با اقلام و افراد و موارد دیگر استفاده می‌کند. اساساً، تگ‌های RFID که به آن‌ها برچسب‌های RFID نیز گفته می‌شود، برچسب‌های هوشمندی هستند که می‌توانند طیف وسیعی از اطلاعات، از شماره سریال گرفته تا توضیحات کوتاه و حتی صفحات داده را ذخیره کنند. برخی از تگ‌های RFID دارای ویژگی‌های امنیتی رمزنگاری برای سطح‌های بالاتر بوده و نیازمند تأیید و احراز هویت هستند.
امروزه برچسب‌های شناسایی فرکانس رادیویی (RFID) بخش مهمی از زندگی روزمره در کسب‌وکارها و سیستم‌های مدیریتی هستند. نکته قابل توجه این است که این فناوری مدام در حال پیشرفت بوده و استانداردهای استفاده از این فناوری همچنان در حال رشد است. برچسب‌های RFID طیف گسترده‌ای از خدمات را بر عهده می‌گیرند، برچسب روی محصولات فروشگاه را در نظر بگیرید که به منظور جلوگیری از سرقت است.
همچنین برچسب کوچک روی شیشه جلوی خودرو که امکان استفاده رایگان از عوارضی و پارکینگ‌ها و حتی ورودی به پارکینگ‌های طبقاتی را فراهم می‌کند. از آن‌ها می‌توان برای مدیریت اموال و دارایی‌ها استفاده کرد. همچنین برچسب‌ها قابلیت هوشمند سازی نیاز دارند. گستره استفاده از تگ‌های RFID روز به روز در حال افزایش است. نکته قابل توجه این است که در حالی که بیشتر تگ‌های RFID برای کالاها یا برای ردیابی بسته‌ها استفاده می‌شوند، می‌توان از آن‌ها برای ردیابی حیوانات خانگی یا بیماران در بیمارستان‌ها نیز استفاده کرد.
نکته قابل توجه – استفاده از تگ RFID در پاسپورت های امریکا
امریکا روی پاسپورت‌های خود برای خواندن اطلاعات دقیق از تگ‌های RFID ویژه‌ای استفاده می‌کند. از سال 2007 به بعد تمامی پاسپورت‌های آمریکایی دارای تگ RFID مخصوص هستند. این تگ در پشت جلد پاسپورت قرار گرفته است. اطلاعات ذخیره شده روی تگ همان اطلاعاتی است که در صفحه داده گذرنامه نمایش داده می‌شود. این شامل نام کامل، تاریخ تولد، محل تولد، تاریخ صدور پاسپورت، تاریخ انقضا و غیره است.
تگ RFID چیست؟
تگ RFID در واقع نوعی چیپ الکترونیکی است که به عنوان سیستم ردیابی عمل می‌کند. در این تگ‌ها یک چیپ الکترونیکی قرار داده شده است که بر اساس فرکانس رادیویی کارکرده و اطلاعات را دریافت و یا ارسال می‌کند. این اطلاعات می‌تواند شامل یک شماره سریال، یک کد فعال سازی و یا هر چیزی دیگری باشد. کلمه RFID در واقع مخفف عبارت radio frequency identification به معنی "شناسایی فرکانس رادیویی " است.
برچسب‌های RFID از فناوری فرکانس رادیویی استفاده می‌کنند. این امواج رادیویی داده‌ها را از برچسب به یک دستگاه خواننده (RFID Reader) منتقل می‌کنند. این دستگاه می‌تواند در ابعاد بسیار کوچک و اندازه موبایل و یا در ابعاد بزرگ‌تر باشد. سپس این دستگاه خواننده اطلاعات را به یک برنامه کامپیوتری که برای خواندن اطلاعات RFID ساخته شده، منتقل می‌کند. در دنیای امروزی تگ RFID ممکن است تراشه RFID نیز نامیده شود.
انواع مختلف تگ‌های RFID
شاید شما شکل‌های مختلفی از تگ‌های RFID را در بازار مشاهده کنید. معمولاً شما تگ‌های سکه، برچسبی و حتی جاسوئیچی را مشاهده می‌کند اما در واقع این موارد تنها شکل ظاهری تگ‌ها است. تگ‌های RFID به دو نوع تقسیم می‌شوند. تگ‌های فعال که به آن‌ها تگ active RFID گفته می‌شود و تگ‌های غیرفعال که به آن‌ها تگ Passive RFID گفته می‌شود.
· تگ فعال RFID چیست؟ تگ فعال RFID که با عنوان active RFID نیز شناخته می‌شود، تگ‌هایی هستند که با منبع تغذیه داخلی فعالیت می‌کنند. این منبع تغذیه می‌تواند یک باتری داخلی باشد. این نوع تگ‌ها دارای ابعاد بزرگ‌تری نسبت به مدل‌های دیگر هستند. باتری‌های مورد نیاز این تگ‌ها معمولاً اندازه‌ای در حد باتری ساعت مچی و یا باتری‌های سکه‌ای دارند.
· تگ غیرفعال RFID چیست؟ تگ غیرفعال که به آن تگ Passive RFID نیز گفته می‌شود عمده ترین نمونه های تگ در بازار هستند. این تگ‌ها در حالت عادی هیچ گونه منبع ولتاژی دارند. برای اینکه اطلاعات داخل این تگ‌ها نوشته و یا خوانده شود باید به یک دستگاه ارسال کننده و گیرنده فرکانس رادیویی نزدیک شوند. این دستگاه همان RFID Reader است که می‌تواند فرایند خواندن و نوشتن اطلاعات را در تگ‌ها انجام دهد.
اساس کار دستگاه RFID Reader به این صورت است که با استفاده از امواج رادیویی که ارسال می‌کند چیپ تگ را برای ارسال و دریافت داده تحریک یا به اصطلاح شارژ می‌کند. این فرایند شارژ شدن با استفاده از انرژی الکترومغناطیسی انجام می‌شود این انرژی خیلی کم (در حد چند صدم یک ولت) بوده و کاملاً بی‌خطر و بی‌ضرر است.
فرکانس‌های مختلف تگ‌های RFID
تگ‌های غیرفعال RFID به چند دسته تقسیم می‌شوند. اساس این تقسیم بندی فرکانس کاری آن‌ها است. در نتیجه تگ‌هایی که فرکانس بالاتری دارند در برابر دستگاه‌های RFID Reader فرکانس بالاتر کارایی ندارند و مشکلی برای آن‌ها پیش نمی آید. این سه دسته بندی عبارت‌اند از:
1. فرکانس 125 تا 134 کیلوهرتز، به عنوان فرکانس پایین LF شناخته می‌شود. معمولاً تگ‌هایی که روی لباس‌ها و یا جاسوئیچی‌ها و حتی کارت‌های RFID قرار می‌گیرد از این نوع است. برای دریافت اطلاعات تگ‌ها در این بازه فرکانسی تگ باید کاملاً با دستگاه RFID Reader در تماس مستقیم باشد. فاصله حتی 5 سانت بیشتر هم باعث می‌شود که اطلاعات خوانده نشود.
2. فرکانس 13.56 مگاهرتز، به عنوان فرکانس بالا (HF) و ارتباطات میدان نزدیک (NFC) شناخته می‌شود، این نوع فرکانس‌ها در کارت‌های شناسایی RFID مانند انواع کارت‌های مترو، کارت‌های پرسنلی و غیره استفاده می‌شوند. کاربرد NFC برای انتقال اطلاعات در کیف پول‌ها و موبایل‌ها به شدت رواج پیدا کرده است. برای ارسال اطلاعات از طریق NFC دستگاه ارسال کننده و گیرنده باید در فاصله نزدیک 10 سانتی هم قرار گیرند. همین امر باعث می‌شود که امنیت داده‌ها در این ارسال‌ها به خوبی تامین شود.
3. فرکانس 865 تا 960 مگاهرتز، به عنوان فرکانس فوق العاده بالا (UHF) شناخته می‌شود. این نوع فرکانس باعث می‌شود که تگ‌ها در یک محدوده و شعاع حرکتی برد بلند خوانده شوند. از این نوع تگ‌ها برای شناسایی اموال، انبارگردانی و هوشمند سازی به شدت استفاده می‌شود. برای خواندن اطلاعات تگ‌ها در این حالت از دستگاه‌های RFID Reader مخصوص با توانایی بالا استفاده می‌شود. حتی بهترین و قوی‌ترین دستگاه‌های RFID Reader برد HF نیز توانایی شناسایی تگ‌های UHF را ندارند.
در هنگام انتخاب و خرید تگ RFID باید به خوبی به این نکته دقت کنید که فرکانس استفاده شده بر محدوده تگ تأثیر می گذارد. بهتر است که قبل از خرید و یا برنامه‌ریزی حتی از کارشناسان حرفه‌ای در زمینه کمک بگیرید.
بازار استفاده از تگ‌های RFID کجاست؟
بازار استفاده از تگ‌های RFID بسیار گسترده است. در واقع این تگ‌ها بازار محدود شده‌ای ندارند و در تمامی صنایع و بخش‌ها می‌توان از آن‌ها استفاده کرد. در واقع تگ‌های RFID در طیف وسیعی از بخش‌ها استفاده می‌شوند. برخی از مهم‌ترین این بخش‌ها عبارت‌اند از:
1. مدیریت موجودی انبارها: شرکت‌هایی که دارایی و انبارهای بزرگی دارند و معمولاً کالاهای متعددی را بین انبارهای خود جا به جا می‌کنند می‌توانند از این تگ‌ها استفاده کنند. برچسب‌های RFID را می‌توان به محصولات یا بسته‌بندی متصل کرد تا مکان و حرکت آن‌ها را در سراسر زنجیره تامین ردیابی کند.
2. کنترل دسترسی و کلید دیجیتال: برچسب‌های RFID می‌توانند به عنوان کلیدهای الکترونیکی برای دسترسی به مناطق امن یا ردیابی حرکات کارکنان استفاده شوند. با این کار شما می‌توانید به راحتی متوجه شوید که کدام یک از کارکنان شما به بخش‌های مختلف سر زده است.
3. مدیریت اموال و ردیابی دارایی: کمپانی‌های بزرگ دارای اموال‌های زیادی هستند. برخی از این اموال‌ها به بدون نظارت از اتاق و یا دفتری به دفتر دیگر برده می‌شود. در نتیجه از برچسب‌های RFID می‌توان برای ردیابی دارایی‌های ارزشمند مانند تجهیزات، وسایل نقلیه یا ابزارها برای جلوگیری از سرقت یا مفقود شدن استفاده کرد.
4. ردیابی حیوانات: از برچسب‌های RFID می‌توان برای ردیابی حیوانات برای اهداف تحقیقاتی، مدیریت حیات وحش یا کشاورزی استفاده کرد. استفاده از تگ‌ها در بازار اسب‌ها به شدت رواج دارد. همچنین تگ‌های شناسایی برای پارک‌های حیات وحش و اکوسیستم‌های حفاظت شده بسیار کاربردی است.
5. سیستم‌های پرداخت: تگ RFID را می‌توان در سیستم‌های پرداخت بدون تماس، مانند کارت‌های پرداخت کرایه حمل‌ونقل یا جمع‌آوری الکترونیکی عوارض استفاده کرد.
6. مراقبت‌های بهداشتی: از برچسب‌های RFID می‌توان برای ردیابی تجهیزات پزشکی، نظارت بر علائم حیاتی بیمار و اطمینان از تجویز صحیح دارو استفاده کرد.
نکته مهم:
به طور کلی، فناوری RFID جمع آوری خودکار داده‌ها را امکان پذیر می‌کند و می‌تواند کارایی، دقت و امنیت را در صنایع و برنامه های مختلف بهبود بخشد. همین امر باعث شده است که در صنایع بزرگ و حتی نظامی از این تگ‌ها به دفعات استفاده شود. با این حال این نوع استفاده‌ها در کشور ایران همچنان نوپا و نوظهور است.
ماژول RFID چیست و چه کارایی دارد؟
ماژول RFID به مجموعه ای اشاره می‌کند که می‌تواند به صورت همزمان فرایند خواندن و ارسال داده را انجام دهد. در واقع باید به این موضوع توجه داشت که در حالت کلی هر سیستم RFID از سه جزء تشکیل شده است: یک آنتن اسکن، یک فرستنده گیرنده و یک فرستنده.
هنگامی که آنتن اسکن و فرستنده گیرنده باهم ترکیب می‌شوند، به عنوان خواننده یا بازپرس RFID شناخته می‌شوند که به آن RFID Reader گفته می‌شود. در حالت کلی دو نوع RFID Reader وجود دارد
· نوع اول با نام RFID Reader ثابت، از آن به عنوان دستگاه‌های رومیزی یاد می‌شود. برخی مدل‌های آن به عنوان دستگاه روی درب ورودی ساختمان‌ها نصب شده و تنها راه را برای ماشین‌هایی که دارای تگ RFID باشند باز می‌کند.
· نوع دوم با نام RFID Reader های سیار. این دستگاه‌ها که از آن به عنوان Handheld نیز یاد می‌شود یک دستگاه سیار با توانایی بالا است.
اساس کار هر دو دستگاه در حالت کلی به این صورت است که از امواج رادیویی برای ارسال سیگنال‌هایی استفاده می‌کند که برچسب را فعال کند. پس از فعال شدن، تگ موجی را به آنتن می‌فرستد و در آنجا به داده تبدیل می‌شود. در داخل تگ‌ها بخشی به عنوان ترانسپوندر وجود دارد که وظیفه دریافت امواج مغناطیسی از روی دستگاه RFID Reader و سپس ارسال سیگنال را بر عهده دارد. در واقع ترانسپوندر در خود تگ RFID قرار دارد.
محدوده خواندن برای برچسب‌های RFID بر اساس عواملی از جمله نوع برچسب، نوع خواننده، فرکانس RFID و تداخل در محیط اطراف یا سایر تگ‌ها و خوانندگان RFID متفاوت است. تگ‌های RFID فعال به دلیل منبع تغذیه قوی‌تر، دامنه خواندن بیشتری نسبت به تگ‌های RFID غیرفعال دارند. برچسب‌هایی که منبع تغذیه قوی تری دارند، محدوده خواندن بیشتری نیز دارند.
استفاده از تگ‌های RFID بجای بارکدها
استفاده از تگ RFID به عنوان جایگزینی برای بارکدها در دنیای تجاری امروزی به شدت در حال افزایش است. با اینکه فناوری‌های RFID و بارکد از روش‌های مشابهی برای ردیابی موجودی و کالاها استفاده می‌شوند، اما تفاوت‌های مهمی بین آن‌ها وجود دارد. برخی از این تفاوت‌ها شامل موارد زیر است:
· با استفاده از تگ‌های RFID می‌تواند اشیاء را بدون خط دید مستقیم شناسایی کند. خط دید مستقیم برای اسکن بارکد مورد نیاز است.
· بسته به نوع برچسب RFID و دستگاه RFID Reader، می‌تواند تگ‌ها را از چند اینچ تا چند فوت دورتر اسکن کند. برای اسکن بارکد، باید بارکد کالا را به دستگاه کاملاً نزدیک کنید.
· در تگ‌های RFID شما می‌توانید داده‌ها را در زمان‌های مورد نیاز بر اساس نیاز خود به راحتی بروز رسانی کنید. حتی نیاز به جدا کردن تگ نیز ندارید و فرایند بروز رسانی بدون هیچ گونه کار اضافه‌ای انجام می‌شود. بارکدها فقط خواندنی هستند و بروز رسانی نمی‌شوند.
· زمان خواندن هر تگ با استفاده از دستگاه RFID Reader کمتر از 100 میلی‌ثانیه در هر تگ است. زمان خواندن هر بارکد به صورت متوسط نیم ثانیه یا بیشتر است.
نرم افزار RFID به شما اجازه می دهد تا بر اساس تکنولوژی RFID اطلاعاتی درباره اشیاء و اموال بدست آورید. این نرم افزار می تواند شامل مواردی مانند شناسایی، مدیریت، ذخیره و خواندن اطلاعات از تگ های RFID باشد. همچنین، با استفاده از این نرم افزار می توانید داده های تگ RFID را تحلیل کرده و از آن به عنوان یک ابزار مدیریتی استفاده کنید. برای استفاده از این نرم افزار، شما نیاز دارید تا دستگاه هایی مانند RFID Reader و RFID Tag را در اختیار داشته باشید.
?
نرم افزار RFID چیست و چه امکاناتی دارد؟
نرم افزار RFID برای مدیریت و کنترل و تحلیل داده های RFID استفاده می شود. این نرم افزار برای دستیابی به اهداف مختلفی مانند بهبود کیفیت، افزایش بهره وری، حفاظت از دارایی ها و محصولات، بهبود امنیت و مدیریت موجودی استفاده می شود. به صورت کلی، کاربرد های نرم افزار مدیریت تگ های RFID شامل موارد زیر می باشد:
نرم افزار RFID می تواند به طور گسترده ای در صنایع مختلف از جمله تولیدات بزرگ، خدمات به مشتریان، پزشکی، حمل و نقل، لجستیک، خودروسازی، فناوری اطلاعات و سایر صنایع استفاده شود.
نرم افزار مدیریت RFID دینا تگ یک نرم افزار اختصاصی است که علاوه بر کارایی بالا و عملکرد مناسب خود ویژگی های دیگری نیز دارد. این نرم افزار به صورت اختصاصی و توسط تیم برنامه نویسی مجموعه داده کاوان دینا ایجاد شده است. دینا تگ می تواند کارایی تگ های RFID استفاده شده در سازمانها و شرکت ها را به راحتی افزایش دهد. این نرم افزار به صورت کاملا بومی ایجاد شده، در نتیجه علاوه بر قابلیت هایی که در بالا به ان اشاره شد دارای قابلیت های دیگری نیز است . سازگاری با انواع برچسب RFID ماژول RFID از ویژگی های بارز این نرم افزار است. در نتیجه فرایند های هوشمند سازی و مدیریت اموال به راحتی با استفاده از نرم افزار مدیریت RFID دینا تگ به راحتی امکان پذیر است .
سازگاری با انواع برچسب RFID ماژول RFID از ویژگی های بارز این نرم افزار است. در نتیجه فرایند های هوشمند سازی و مدیریت اموال به راحتی با استفاده از نرم افزار مدیریت RFID دینا تگ به راحتی امکان پذیر است .برخی دیگر از این قابلیت ها شامل موارد زیر است:
معرفی مجموعه داده کاوان دینا
شرکت داده کاوان دینا بیش از یک دهه سابقه فعالیت در زمینه تولید محصولات نرم افزاری را دارا است. این مجموعه به عنوان تولید کننده نرم افزار و سامانه های مختلف شامل سامانه Help Desk( جهت مدیریت اموال ، مدیریت درخواست ، فرایند های ITIL ، سامانه تیکتینگ ) ، سامانه نرم افزار مدیریت چیدمان جهت استفاده از هوش مصنوعی برای مدیریت چیدمان فروشگاهی اموال و همچنین سامانه دینا تگ (فروش RFID ، فروش و پشتیبانی تگ RFID ، ماژول rfid ، rfid reader برد بلند ، نرم افزار و سامانه اختصاصی تگ RFID ) و دیگرنرم افزار های اختصاصی و اپلیکیشن ها در بازار IT کشور شناخته می شود.
همکاری با سازمان ها و نهاد های بزرگ شامل مجموعه گل گهر سیرجان ، مجموعه تولیدی رامک ، استانداری استان مرکزی ، آموزش و پرورش گیلان ، آستان قدس رضوی ، سازمان بهداشت و درمان وزارت نفت و غیره از دستاورد های این مجموعه در طول فعالیت خود است.
