یکم. دیدن ایران برای من مهم است. اصل سفر نه. فقط دیدن شهرهای ایران. خیلی علاقه‌مند به سفر خارجی نیستم اما دیدن بعضی از شهرهای ایران برایم مهم است. مثل ارومیه که دیدمش و مثل بوشهر که خواهم دیدش. حالا چرا مثلا ارومیه یا چرا بوشهر؟ حس. با دیدن این شهرها و فقط با شنیدن صدای موسیقی آن‌ها، دیدن عکس‌هایی از مردم و شهر و روستاها و ... احساساتم به غلیان می‌آید. این مسائل مربوط به روح آریایی و ایران بزرگ و این مسائل نیست. به مردم علاقه دارم. به فرهنگ جاری در کوچه پس کوچه ها. اگر چنین سفرهایی برایتان جذاب است، یا ممکن است جذاب باشد، نیم نگاهی به تیتر بیاندازید و ادامه مطلب را بخوانید.
دوم. محدوده جغرافیایی در ایران داریم به نام «استان کردستان». این استان شامل چند شهرستان است. در این نوشتار منظور از کردستان استان کردستان نیست. منظور مناطقی است که شامل مناطق کردنشین می‌شود. منظور از مناطق کردنشین هم این نیست که اکثریت جمعیت آن منطقه کرد باشند. منظور استان‌ها و شهرها و روستاهایی است که جمعیتی کُرد در آن ها ساکن است.
سوم. توصیه: به کردستان سفر کنید. چرا؟
الف- کردها نسبتا ناشناخته‌اند. حداقل برای اکثر مردم ناشناخته‌اند. به کردستان سفر کنید و از نزدیک ببینید کردها چه کسانی هستند. چه می‌کنند. چه می‌خورند. چه می‌پوشند. خشن اند؟ مهربانند؟ غیرتی اند؟ روشنفکرند؟ در کردستان فعالیت گروه‌های تندروی سیاسی مشهود است؟ گروه‌های دینی چطور؟ نظر مردم مناطق سنی کردستان درباره داعش چیست؟ کردها با حکومت همراه اند؟ و ده ها و صدها سوال دیگر. شاید در ذهن پاسخ هایی آماده داشته باشید. اگر از من بپرسید بدون آنکه بدانم پاسخ تان چیست می‌گویم اشتباه می‌کنید. به کردستان سفر کنید و ببینید چرا.
ب- طبیعت کردستان متفاوت است. کردها تنها دوستان خود را کوهستان می‌دانند. از دید فلسفی اش که بگذریم، جاده ها در دل کوهستان اند. شهرها در محاصره کوه ها ساخته شده اند و خانه ها، بر دامنه آن بنا شده اند. مغازه ها در دل کوه اند و خلاصه تعریف کوه و کوهستان در کردستان متفاوت است. زندگی در دل کوه جریان دارد. عکسی از شهرستان پاوه. شگفت انگیز و منحصر به فرد نیست؟
ج- مردم میرقصند. در ایران این روزها کمی کیمیاست اما در کردستان واقعا مردم میرقصند. در هر زمان و هر جشن عمومی یا خصوصی مرد و زن دست در دست هم به هه‌لپه‌رکی مشغول اند. اگر می‌توانید هماهنگ کنید یا با دوستانی در شهرهای کردنشین صحبت کنید تا همراه آن ها در یک مراسم عروسی کُردی حضور پیدا کنید. اگر نشد نوروز به کردستان بروید. یا مراسم پیرشالیار را از نزدیک ببینید. رقص کردی رقصی یگانه است. از دست دادن دیدن و حتی همراهی با آن عاقلانه نیست.
د- وضعیت کردستان در اکثر شاخص های توسعه وضعیت خوبی نیست. مشکلات فراوانند و بیکاری گریبان مردم را گرفته. زخم سال های جنگ هنوز بر پیکر کردستان است. سفر به کردستان یعنی کمک به زیست شرافتمندانه جمعی از هموطنان. راه رفتن در جاده های کردستان یعنی پیمودن مسیر توسعه کشور. چه در ایلام چه در کرمانشاه چه در کردستان و چه در آذربایجان غربی. وطن دوست باشید. واقعا وطن دوست باشید.
ه. بخواهیم یا نخواهیم در پیچ و تاب سیاست در کشور ما کردها به بازی گرفته نشده اند. اسمش بی اعتمادی یا هر چه باشد حکومت در نگه داشتن مردم کنار یکدیگر نتوانسته موفق باشد. تصور یک کُرد از یک فارس یا یک ترک تصور درستی نیست. همانطور که تصور یک اصفهانی یا تبریزی از مردم کُرد تصور درست و کاملی نیست. این به تک تک ما مربوط است. با هم به گفتگو ننشسته ایم. باید حرف بزنیم. باید با فرهنگ هم آشنا شویم. این به ما مربوط است. اینجا ما باید تندی های سیاست را تلطیف کنیم.
و. کردها مردمانی هستند پراکنده. اکثر آن ها در چهار کشور ایران، ترکیه، عراق و سوریه حضور دارند. اندکی هم در ارمنستان و لبنان. فرهنگ همه این مردم مشترک است. حضور در سنندج می‌تواند مشابه تجربه حضور در سلیمانیه باشد و دیدن فرهنگ مردم مهاباد مانند دیدن مردم اربیل است. برای دیدن حلبچه به بانه بیایید. نیازی نیست سرتاسر خاورمیانه را بگردید. حضور در کردستان ایران به معنی دیدن نیمی از این منطقه است.
چهارم. چند روز دیگر عید نوروز است. نوروز برای کردها ویژه ترین اتفاق سال است. از ایلام تا اشنویه در آذربایجان غربی به نوروز جور دیگری نگاه می‌کنند. نوروز در کردستان به چند روز تعطیلی و استراحت و چند دید و بازدید خلاصه نمی‌شود. نوروز در کردستان به معنی واقعی کلمه جشن گرفته می‌شود. جشنی باستانی همراه با موسیقی و سراسر شادی. اگر در این ایام امکان سفر دارید حتما کردستان را مدنظر قرار دهید.
پنجم. از کجا شروع کنید به کجا بروید؟ با سرچ در اینترنت می‌توانید جواب را پیدا کنید اما اگر نظر من را بخواهید:
مسیر اول: تهران، قزوین، زنجان، بیجار، سقز، بانه. اگر وقت داشتید برای ادامه: مجددا سقز، بوکان، مهاباد. اگر همچنان وقت دارید: ارومیه.
مسیر دوم: تهران، ساوه، همدان، قروه، سنندج، مریوان، اورامانات.
مسیر سوم: تهران، ساوه، همدان، کرمانشاه، دالاهو، ایلام.
