فاطمه نادعلی زاده/ کارشناسی مدیریت دولتی
هر ساله با شروع ماه مبارک رمضان مردم فلسطین خصوصا در شهر قدس با وجود تمام درگیریها و مشقتهایی که دارند با آداب و رسوم خاص خود به استقبال این ماه میروند و آمدن این ماه را جشن میگیرند. اما امسال از همان ابتدای ماه تنشهای همیشگی فلسطینیان و صهونیستها بالا گرفت و روز به روز بر آن افزوده شد. کانون اصلی درگیریها مناطق پیرامون مسجد الاقصی و بخش قدیمی قدس به ویژه منطقه باب العامود بوده و درگیریها به دیگر مناطق قدس همچون عیسویه، اردوگاه شعفاط، سلوان و شیخ جراح نیز کشیده شد. زمینههای تشدید خشونت و درگیریها در قدس بی ارتباط با تنشها در سرزمینهای اشغالی ۱۹۴۸ به ویژه شهرهای ام الفحم و یافا نیست.
منطقه باب العامود
باب العامود منطقهای در مجاورت مسجد الاقصی است که صهیونیسمها برای ممانعت از ورود نمازگزاران و تسلط بیشتر در این منطقه ایستهای بازرسی متعددی را ایجاد کردند اما جوانان و مردم فلسطینی این اقدام را تاب نیاورده و در برابر آن مقاومت کردند.
در شمشمین شب از شبهای پر تنش مقاومت سربازان رژیم صهونیستی بشار ایاد الشوبکی، نوجوان 16 ساله فلسطینی، که به همراه خانواده خود برای انجام نماز به مسجد الاقصی میرفتند را مورد ضرب و شتم قرار دادند و سپس دستگیر کردند. او که پدرش نیز 10 سال در اسارت به سر میبرد بعد از اینکه به شدت مورد ضرب و شتم قرار گرفته بود سرش را با غرور بالا گرفت و تصویر او که بدون هراس در کنار نظامیان راه میرفت سوژه داغ بسیاری از شبکههای اجتماعی شد، این اتفاق در صفحات مردم ایران نیز بازتاب داشت و او را " شهید حججی " دیگر خواندند.
در آخر ایاد الشوبکی را به این شرط که از مسجد الاقصی و بخش قدیمی بیت المقدس و اطراف آن به مدت یک ماه دور باشد آزاد کردند.
مسجد الاقصی
در خود مسجد الاقصی نیز درگیریهایی بین نمازگزاران و صهیونیستها با توجه به اهداف رژیم صهونیستی که یهودی سازی مسجد و ساخت بنای هیکل سلیمان (معبد سلیمان نبی) است هربار شکل متفاوتی به خود میگیرد؛ روزهای اولیه ماه مبارک رمضان صهونیستها سیم برق تمامی بلندگوهای مسجد الاقصی را قطع کرده و اجازه بخش اذان و صدای قرآن را در این مسجد نمیدادند و همچنین مانع توزیع وعده افطار بین روزه داران می شدند.
در پی این تنشها گروههای مقاومت فلسطین عموم ملت فلسطین به ویژه ساکنان کرانه باختری، سرزمینهای اشغالی 1948 و قدس را به حضور گسترده در مسجد مبارک الاقصی در 28 ماه رمضان دعوت کردند.
در همین راستا، اسماعیل رضوان از رهبران حماس در کنفرانس مطبوعاتی گروههای مقاومت در غزه به نمایندگی از این گروهها اظهار داشت که روز 28 رمضان، باید روز مقابله با شهرکنشینان اشغالگر اسرائیلی باشد که قصد تعرض به مسجد الاقصی را دارند. این روز را باید تبدیل به روز خیزش و انتفاضه علیه صهیونیستهای غاصب تبدیل کرد. وی مسئولیت هرگونه مقابله احمقانه ای از جانب صهیونیستها علیه قدس و مسجد الاقصی و ملت فلسطین را متوجه دشمن صهیونیستی دانست.
در مقابل پایگاه خبری عبری زبان "هار هبایت حدشوت" اعلام کرد که گروهکهای یهودی با صدور فراخوانهایی گسترده خواستار تعرض گسترده شهرکنشینان صهیونیست به مسجدالاقصی در روز 28 ماه مبارک رمضان شدند، در این فراخوانها تاکید شده که باید رکورد تعرض حداقل 2000 صهیونیست به مسجد الاقصی شکسته شود.
منطقه شیخ جراح
قصهی غصب خانهها در فلسطین قصهای بسیار آشنا ست؛ کمتر کسی هست که با شنیدن نام مردم مظلوم فلسطین کوچ اجباری آنان را به یاد نیاورد این روزها نیز داستان منطقه شیخ جراح ادامه همان داستانهای آشنا و تلخ از گذشته تا به امروز است.
محله شیخ جراح یکی از محلههای فلسطینی نشین در شمال بخش قدیمی قدس اشغالی است. ساکنان این محله همگی جزو فسطینیان ساکن سرزمینهای اشغالی 1948 هستند که از خانه و کاشانه خود کوچانده شدهاند. این محله را از آن جهت شیخ جراح نام نهادهاند که پزشک صلاح الدین ایوبی (حسام الدین بن شرف الدین عیسی الجراحی)، در داخل مسجدی در این محله دفن شده است.
به موجب توافقی که سال 1956 بین دولت اردن و آژانس امدادرسانی و کاریابی برای آوارگان فلسطینی "آنروا" به امضا رسید، 28 خانواده فلسطینی کوچانده شده از سرزمینهای اشغالی 1948 در محله شیخ جراح اسکان داده شدند. بر این اساس، وزارت مسکن اردن زمین مورد نیاز برای این خانهها را تهیه کرد و آژانس آنروا نیز ساخت این خانهها را بر عهده گرفت.
طبق توافق امضا شده، قرار شد این خانوادهها به شروطی پایبند باشند که مهمترین آن پرداخت اجارهای نمادین به مدت 3 سال بود تا پس از آن خانه به نام ساکنان آن ثبت شود اما جنگ سال 1967 مانع از این کار شد و در نهایت خانه به اسم این خانوادهها ثبت نشد.
پس از اشغال قدس شرقی، انجمنهایی یهودی و کنست رژیم صهیونیستی منزل یکی از این خانوادهها (خانواده الشنطی) را که طی جنگ به کویت سفر کرده بود، مصادره کردند. این انجمنها غاری را هم در این منطقه به ادعای اینکه مربوط به شمعون صدیق و مکانی مقدس برای یهودیان است به نفع خود مصادره کرده و منزل خانواده الشنطی را هم به دفتری برای خود تبدیل کردند.
آغاز نبرد قانونی بر سر محله شیخ جراح
انجمنهای مذکور جولای سال 1972 مدعی شدند که از سال 1885 مالک زمینهای محله شیخ جراح هستند و با ارائه مدارک جعلی و ساختگی، این زمینها را در دایره ثبت اراضی به نام خود زدند و دادخواستی را به دادگاه رژیم صهیونیستی ارائه داده و مدعی شدند که چهار خانواده فلسطینی حماد، ایوبی، غوضه و حسینی به طور غیرقانونی در این زمینها اقدام به ساخت و ساز کردهاند.
دادگاه اسرائیلی در نهایت به نفع انجمنهای یهودی رای داد و بدون توجه به صحت اسناد و مدارک ارائه شده توسط آنان، مدعی شد که مالکیت این اراضی در اختیار این انجمنهای اسرائیلی است.
انجمنهای اسرائیلی سال 1982 شکایتی را علیه 24 خانواده فلسطینی دیگر در این محله تنظیم کرده و خواستار تخلیه این خانهها شدند. این خانوادهها پیگیری این پرونده را به توسیا کوهن وکیل اسرائیلی سپردند و نبرد قانونی بر سر مالکیت این خانهها همچنان ادامه داشت و تا سال 1991 انجمنهای اسرائیلی نتوانستند این اراضی را تصاحب کنند. این وکیل اسرائیلی سال 1991 بدون اطلاع خانوادههای فلسطینی توافقی را به اسم آنان امضا کرد و مدعی شد مالک این زمینها انجمنهای اسرائیلی هستند و ساکنان این خانهها به عنوان مستاجر قلمداد شده و مجبور به پرداخت اجاره به انجمنهای اسرائیلی شدند، بدین گونه این خانوادهها در معرض خطر جدی قرار گرفتند و در صورتی که حاضر به پرداخت اجاره به این انجمنها نباشند، باید خانههای خود را تخلیه کنند. تعدادی از خانوادههای فلسطینی حاضر به پرداخت اجاره نشدند، زیرا پرداخت اجاره به معنای این بود که آنها مالکیت اسرائیلیها بر زمینها و خانههای خود را پذیرفتهاند.
در نهایت برخی خانوادهها، صالح ابو حسین وکیل فلسطینی را استخدام کرده و او به عنوان وکیل اصلی این پرونده به مقابله با انجمنهای اسرائیلی پرداخت و برای اثبات مالکیت فلسطینیان بر خانههای خود تلاش کرد، در نتیجه دادگاه اسرائیلی روند رسیدگی به پرونده را تا زمان اثبات مالکیت یکی از طرفین طبق قانون متوقف کرد و تا به امروز نیز این پرونده همچنان بلاتکلیف مانده است.
سال 1999 انجمنهای اسرائیلی علیه دو خانواده حنون و غاوی به ادعای نپرداختن اجاره شکایت کردند و دادگاه اسرائیلی هم به نفع آنان رای داد و صفت مستاجری را از آنان ساقط کرد اما خانه آنان به علت بلاتکلیف بودن پرونده اثبات مالکیت تخلیه نشد.
همچنین دادگاه رژیم صهیونیستی سال 2000 حکم به مصادره منزلی کوچک متعلق به خانواده الکرد داد که در کنار منزل خود احداث کرده بودند و پس از گذشت 6 ماه شهرکنشینان اسرائیلی این خانه را به نفع خود مصادره کرده و در آن ساکن شدند. خانواده الکرد طی دادخواستی به دادگاه خواستار اخراج شهرکنشینان شدند و دادگاه نیز به نفع آنان حکم داد اما پلیس رژیم صهیونیستی از اجرای این حکم خودداری کرد.
سال 2001 نیز دادگاه دستور داد منزل خانواده الکرد به بهانه اینکه واحد جدیدی را در کنار خانه قبلی خود احداث کردند، مصادره شود و شهرکنشینان این خانواده را مورد حمله قرار داده و درصدد مصادره این خانه برآمدند که ساکنان خانه با کمک همسایهها به مقابله با آنان پرداختند و اجازه مصادره این خانه را ندادند.
دادگاه رژیم صهیونیستی در سالهای 2002، 2005، 2006، 2008 و 2009 به پرونده شکایت انجمنهای اسرائیلی و خانوادههای فلسطینی رسیدگی کرد که نتیجه آن این شد که حکم تخلیه برخی از خانهها صادر شد و چندین خانواده به زور از خانههای خود بیرون رانده شدند و حتی به پرداخت غرامت به صهیونیستها نیز محکوم شدند.
با این حال، برخی از این خانوادهها به رغم صدور حکم تخلیه حاضر به ترک خانههای خود نشدند و همچنان در این محله باقی مانده و تصمیم دارند این نبرد را ادامه دهند.
رژیم صهیونیستی حدود 3 سال پیش 3 خانواده فلسطینی را در محله شیخ جراح مجبور به تخلیه خانههای خود کرد و اکنون درصدد تخلیه منزل خانواده صباغ است و تا ماه آگوست به این خانواده مهلت داده و پس از آن نیز میخواهد تخلیه منزل 7 خانواده دیگر را طی سال جاری و سال آینده در دستور کار قرار دهد. رژیم صهیونیستی تصمیم دارد پس از تخلیه این خانهها شهرک 250 واحدی را برای صهیونیستها بر روی زمینهای آن احداث کند. سیطره بر محله شیخ جراح سرآغاز اجرای طرح شوم رژیم صهیونیستی برای سیطره بر دیگر محلهها همچون وادی الجوز و سلوان و پیشبرد اهداف رژیم در این شهر خواهد بود. همانطور که شهرداری قدس اشغالی از دادگاه رژیم صهیونیستی خواست حکم تخریب دهها خانه فلسطینی را در شهرک سلوان که حدود 1500 فلسطینی در این محله سکونت دارند، صادر کرد در حقیقت هدف اصلی و نهایی، یهودیسازی قدس به ویژه بخش قدیمی آن و سیطره نهایی بر مسجد مبارک الاقصی است.
ساکنان محله شیخ جراح تحت هیچ شرایطی حاضر به تخلیه خانههای خود نیستند و هر هفته در اعتراض به سیاستهای جائرانه دشمن صهیونیستی و دادگاههای اسرائیلی در این محله تجمع اعتراضی برگزار میکنند.
فعالان فلسطینی نیز اخیرا کمپینی را تحت عنوان #أنقذوا حي الشيخ جراح (Save Sheikh Jarrah#) "#محله شیخ جراح را نجات دهید" برای مقابله با توطئههای شهرداری قدس اشغالی در راستای سیطره بر این محله به راه انداختند، تنها چند ساعت پس از راهاندازی این کمپین، دهها هزار نفر آن را در شبکههای فیسبوک و توییتر دنبال کردند.
هيئت اسلامی-مسیحی حامی قدس و مقدسات فلسطین روز سه شنبه 16 مارس تمامی نهادهای بینالمللی و اتحادیه عرب را به مداخله فوری و اعمال فشار بر رژیم صهیونیستی به منظور توقف جنایت علیه ساکنان محله شیخ جراح فراخواند.
حنا عیسی دبیرکل این هیئت نسبت به پیامدهای خطرناک تصمیم دشمن صهیونیستی که بیش از 500 شهروند فلسطینی ساکن محله شیخ جراح را هدف گرفته، هشدار داد. وی گفت این اقدام رژیم صهیونیستی در راستای تخریبها، حفاریها، عملیات تخلیه و اعمال مالیاتها بر ساکنان فلسطینی شهر قدس انجام میگیرد و هدف آن پاکسازی این شهر از وجود فلسطینیان است.
محمد ضیف فرمانده کل گردانهای شهید عزالدین قسام شاخه نظامی جنبش مقاومت اسلامی فلسطین حماس در پیامی به رژیم صهیونیستی هشدار داد که اگر تجاوزات و جنایات این رژیم و شهرکنشینان علیه ساکنان محله شیخ جراح در قدس اشغالی متوقف نشود، مقاومت هرگز ساکت نمینشیند و این هشدار آخر است و این رژیم بهای بسیار سنگینی پرداخت خواهد کرد. فرمانده قسام ضمن تمجید از مقاومت و پایداری ساکنان محله شیخ جراح، تاکید کرد فرماندهان مقاومت و قسام به دقت حوادث و تحولات قدس را تحت نظر دارند.
این پیام ها از سمت جبهه مقاومت برای مردم فلسطین امید آور بوده و مقاوت آنها را بیشتر کرده است.
عملیات زعتره
در روز یکشنبه دو May ماشین سواری در نزدیکی ایست بازرسی زعتره همراه با فریاد الله اکبر شروع به تیراندازی به سمت نظامیان و شهرک نشینان صهیونیستی میکند و نتیجه این اقدام زخمی شدن سه شهرک نشین در منطقه زعتره بود که تا لحظه نگارش این متن یکی از آنها به هلاکت رسیده و حال دیگری وخیم است.
روزهای بعد از این اقدام صهونیست ها عملیات پیچیده و گسترده ای برای پیدا کردن فرد عملیات کننده و خودروی وی انجام دادند ، به همین خاطر جوانان فلسطینی خودرو را به آتش کشیدند تا نشانی از جوان عملیات کننده نماند اما متاسفانه در 6 May منتصر شلبی مجری عملیات زعتره در شمال رام الله دستگیر شد و ارتش صهونیستی درصدد تخریب خانه او است.
در این میان محمودعباس مسئول تشکیلات خودگردان فلسطین برای کمک در یافتن عامل این عملیات اعلام آمادگی کرده بود.
رسانههای عبری زبان گفتند که محمود عباس طی یک هفته دو هدیه تقدیم "اسرائیل" کرد، یکی تعویق انتخابات و دومی کمک به سرویسهای امنیتی "شاباک" برای کشف محل اختفای منتصر شلبی مجری عملیات زعتره و بازداشت او!!
اما حماس ضمن حمایت از این عملیات منتصر شلبی را به عنوان نماد مقاومت فلسطین معرفی کرد.
28 رمضان
(ماه رمضان به ویژه روزهای آخر آن برای فلسطینیان از اهمیت زیادی برخوردار است و شب ۲۸ رمضان را احیا میگیرند از قضا ۲۸ رمضان امسال با سالروز اشغال در تقویم عبری تقارن زمانی پیدا کرد)
روز موعود -28 رمضان- فرارسید. فلسطینیان از شب قبل داخل مسجد الاقصی خوابیدند تا آماده هرگونه مقابله باشند، در مقابل نیز صهیونیسم ها به مسجد الاقصی روانه شدند و تنش ها بین دو جریان بالا گرفت.
با وجود اینکه طبق توافقات قبلی صهیونیسم ها اجازه ورود به صحن مسجد را ندارند و برای فلسطینیان نیز مسجد الاقصی خط قرمز محسوب میشود، درگیری ها حتی تا داخل صحن مسجد نیز کشیده شد.
این اتفاقات واکنش تند جبهه مقاومت را در پی داشت. حماس بارها تهدید کرد و زمانبندی مشخص کرد تا نیروهای صهیونیسم دست از تجاوزات و جنایت های خود علیه قدس،مسجد الاقصی و مجله شیخ جراح بردارند و در غیر این صورت نسبت به عواقب آن هشدار داد. پس از تهدیدات مقاومت، برخی از گروه های صهیونیستی که قصد مشارکت در راهپیمایی در شهر قدس داشتند، از لغو راهپیمایی خود خبر دادند.
اما تنش ها به همینجا خاتمه نیافت؛ فلسطینیان همچنان با هرچه درتوان داشتند از مسجد دفاع میکردند، تا آن که مقاومت حملات موشکی خود را به سمت سرزمین های اشغالی آغاز کرد و مساجد غزه پس از پاسخ موشکی مقاومت شروع به پخش تکبیر کردند.
خواسته گروه های مقاومت برای آرام سازی اوضاع و توقف درگیری ها :
1_ خروج کامل اشغالگران اسرائیلی از مسجد الاقصی
2_آزادی تمامی نمازگزاران و معتکفین بازداشت شده
3_لغو تعرض دسته جمعی و گسترده صهونیست ها به مسجد الاقصی
4_برگزاری انتخابات پارلمانی فلسطین در قدس
در غیر این صورت درگیری پایان نخواهد یافت.
نقطه عطف این ماجراها ورود راهبردی حماس برای اولین بار در معادلات خارج از غزه بود و این میتواند آغاز دوران جدیدی برای فلسطین باشد یعنی به طوری که اسرائیل برای اقدامی در کرانه باختری و قدس باید در معادلاتش واکنش غزه را نیز لحاظ کند.