اختلال نقص توجه و بیشفعالی (attention deficit hyperactivity disorder; ADHD) چیست؟
ADHD یکی از شایعترین اختلالات روانی قابل تشخیص و درمان در دوران کودکی است. کودکان مبتلا به ADHD به سختی تمرکز میکنند. آنها اغلب بیشفعال (بیقرار، ناتوان در نشستن بدون حرکت و آرام برای یک مدت زمان طولانی) و تحریکپذیر (impulsive) (انجام کارها بدون ایجاد وقفهای برای فکر کردن) هستند. این اختلال میتواند کارکرد کودکان را در مدرسه با مشکل مواجه کند، زیرا پیروی از دستورالعملها و تمرکز برای آنها دشوار است. مشکلات رفتاری آنها میتواند توانایی کودکان را در برقراری تعامل عادی با خانواده و دوستان با مشکلاتی مواجه کند و آنها معمولا نسبت به دیگر کودکان بیشتر به مشکل برمیخورند.
علت بیش فعالی ADHD چیست؟
- ژنتیک
در مطالعات انجام شده بر روی دوقلوهای یک تخمکی و دوتخمکی همچینی والدین این کودکان شواهدی بدست آمده که نشان می دهد ممکن است پایه ژنتیک داشته باشد. این عارضه در کودکانی که پدرانشان دچار ADHD هستند و همچنین در پسرها بیشتر دیده می شود.
- عوامل مربوط به رشد
موجهه با عوامل عفونی در ۳ ماه اول بارداری در ایجاد این عارضه نقش دارد. همچنین در مادرانی که دچار سوء تغذیه یا مشکل بهداشتی در ۴ هفته اول باشند، بیشتر دیده می شود.
- آسیب مغزی
آسیب های جزیی در دوره جنینی خصوصا در منطقه پریتال که ممکن است از دلایل آن باشد. و یا حاصل عوامل مکانیکی یا متابولیکی یا استرس و سایر عوامل در دوره شیرخوارگی ناشی از عفونت و التهاب یا ضربه در این کودکان شایع است.
- عوامل عصبی و شیمیایی
مطالعات نشان داده اند که اختلال در اعصاب رسانه ها و دستگاه نورآدرنرژیک و ترشح دوپامین و اپی نفرین در این بیماری اثر می گذارند.
- عوامل عصبی و فیزیکی
مطالعات بر روی EEG مغز این کودکان نشان دهنده درصد نسبی اختلال در نوار بتا می باشد. البته این تاخیر رشد در بسیار موارد با افزایش سن برطرف می شوند. همچنین مطالعات توموگرافیک کامپیوتری نشانگر کاهش جریان خون مغز در ناحیه لوب پیشانی کودکان می باشد.
- عوامل روانی _ اجتماعی
عوامل استرس ساز و اختلال در تعادل خانواده، محرومیت و سایر عوامل اضطراب آور در تشدید و دوام اختلال بیش فعالی ADHD نقش دارند.