اگر کتاب مفاتیح الحیاة علامه جوادی را خوانده باشید، لابد احادیثی که دربارۀ حمام آمده را دیده‌اید. کتاب مفاتیح الحیاة کتابی دربارۀ سبک زندگی اسلامی بر اساس روایات است، سال‌ها پیش وقتی طفلی گوشت‌خواره بودم آن را خواندم و خلاصه‌نویسی کردم، کتابی پر از احادیث گزینشی صحیح السند و مشتی دربارۀ سبک زندگی، اصلا باب اول همین کتاب بود که من را به این نتیجه رساند که با ارزش‌ترین کار دنیا، علم‌آموزی است و همین باب بود که آموخت مسلمان یا باید دانشمند باشد یا در حال یاد گرفتن.
در این کتاب احادیثی درباره حمام خواندم، مثلا نباید در حمام مسواک زد، اگر کسی هر روز به حمام برود پیه(چربی) کلیه‌هایش آب می‌شود و اگر کسی با شکم پر به حمام برود تنش را تباه می‌کند و خلاصه حمام چنین است و چنان...
ما هم از آن روز که کتاب را خواندیم، آخر حمام به پاهایمان آب یخ می‌ریزیم و با سفال، سفالِ پا(معادل سنگ پا) نمی‌کشیم(البته اگر سفال اصلا این دور و اطراف پیدا شود) و هر روز هم حمام نمی‌رویم که چربی کلیه‌هایمان را از دست بدهیم!
اما لازم است بگویم که آن حمامی که مد نظر روایات است با این حمامی که الآن داریم، تفاوت بسیاری دارد؛ گرمابه‌های قدیمی سه عنصر داشتند: ساختمان، آب و هوا.
سقف گرمابه‌های قدیم بلند بود، ولی حمام‌های ما سقف کوتاه و محیطی کوچک دارند. ساختمان گرمابه‌ها داغ بود، یعنی می‌شد به راحتی کف گرمابه نشست یا حتی خوابید. هوای گرمابه‌ها همیشه داغ و مرطوب بود ولی هوای حمام‌های ما سرد و خشک است و طول می‌کشد تا به گرما و رطوبت برسد.
گرمابه‌ها جایی برای تصفیه و استفراغ طبی بود. استفراغ در این جا به معنای بالا آوردن نیست، بلکه منظور تخلیه مواد زائد از بدن است، در این معنا عرق کردن، ادرار و مدفوع و اشک و منی و عادت ماهیانه و حجامت و فصد هم جزوه استفراغ محسوب می‌شوند. گرمابه‌ها بر اساس مزاج افراد ساخته شده بود، اگر افرادی مزاج سرد و تر داشتند باید به حمام می‌رفتند و از گرمای ساختمان استفاده می‌کردند و فقط در حد لزوم به خود آب می‌پاشیدند تا این گرما باعث شود رطوبت اضافه از بدنشان دفع شود، اگر مزاج‌شان گرم و خشک یا سرد و خشک بود بیشتر در آب می‌ماندند و از رطوبت هوای گرمابه استفاده می‌کردند تا رطوبت به دست بیاورند و تعدیل مزاج شوند.
حمام‌های فعلی ما سقف کوتاهی دارد، هوای آن هم سرد است، در زمستان اگر بخواهیم حمام برویم، باید سریعا دوش آب داغ را باز کنیم، دوشی که خودش هم ضررهایی دارد و بهتر است در وان باشیم، هوای حمام با آب داغ دوش گرم می‌شود ولی چون سقف کوتاه است، گرما می‌آید بالا و ما هم که ایستاده حمام می‌کنیم کاملا سر و پیشانی‌مان آمادۀ به فنا رفتن می‌شود، بعد که بیرون می‌آییم با اندک باد سردی که سرمان می‌خورد سریعا سر درد می‌گیریم و همین می‌شود که اکثر مردم این دوره و زمانه دچار سینوزیت و سردردهای سینوزیتی هستند.
مدت زمان حمام کوتاه است و کیسه‌کشی و نوره و حنا زدن هم فاتحه‌شان خوانده شده و از مواد طبیعی هم مثل بابونه برای شستن سر استفاده نمی‌کنیم. در نتیجه مواد زائد در بدن حبس می‌شوند و با مواد شیمیایی کم کم دچار مشکل می‌شویم.
گرمابه‌ها به عنوان قدیمی بودن و از رده خارج بودن و چرک بودن جمع شدند و الآن شدیم این موجودات دائما مریض که به دلیل نداشتن استفراغ کافی و احتباس بیش از حد مواد دچار مشکل شده‌ایم. البته گرمابه‌ها هم نواقص خودشان را داشتند.
اگر هنوز خانه‌تان را نساخته‌اید و قرار است آن را بسازید، لوله‌های آب داغ حمام را به صورت زیگزاگی از زیر کف حمام رد کنید و فضای حمام را در وسیع در نظر بگیرید و سعی کنید حمامی وان‌گرا داشته باشید، نه دوش‌طلب! اگر کف حمام داغ شود می‌توانید این گونه کف آن دراز بکشید و بلغم زائد را از بدن خارج کنید.
اگر بلغمی مزاج هستید یا دچار سوء مزاج تر شده‌اید و بیماری‌های سرد و تر دارید، برای تخلیه مواد زائد از بدن، ماهی چند بار به استخر بروید اما تن خود را به آب نزنید و در سونای خشک بمانید، در کف آن بخوابید و هر چه قدر می‌توانید اجازه بدهید تا عرق کنید و مواد از بدن‌تان خارج شود، در نهایت دوش کوتاهی بگیرید و خارج شوید. اگر دیدید حالتان دارد به هم می‌خورد زیاد در سونای خشک نمانید. پایین‌ترین طبقه سونای خشک دراز بکشید که حرارت کمتری دارد.
گاهی بدن خود را به این روش تصفیه کنید: نوره زرنیخ‌دار طبیعی بگیرید، به نحوی که محتویات آن 6 واحد آهک و 1 واحد زرنیخ باشد و رنگ نوره زرد باشد. کل بدن را به غیر از بخش‌هایی که حساس است و ممکن است دچار سوختگی شود(مثل زیر بغل) از گردن به پایین نوره بزنید، مردها بگذارند موهای دستشان باقی بماند. مراقب ناخن‌هایتان باشید که نوره باعث آسیب به آن‌ها نشود و از دستکش برای نوره زدن استفاده کنید.
بعد از 5 الی 7 دقیقه نوره را کامل بشویید و بعد هر چه قدر که طاقت داشتید در حمام بمانید تا مدت 3 ساعت، در این زمان حنای با کیفیت با آب ترکیب کنید و کل بدن از گردن به پایین را حنا بگذارید. بعد که طاقت‌تان طاق شد و کم آوردید، حنا را بشویید و حالا یک بار مثل حنا بدن را آب و سدر بگذارید ولی در حد 5 الی 10 دقیقه کافی است. در انتها هم خودتان را بشویید و خارج شوید و بدن‌تان را با روغن زیتون چرب کنید. این یکی از کارهایی که به شدت برای تصفیه بدن خوب است و مخصوصا برای افرادی که دچار سوء مزاج سوداوی هستند و دچار بیماری‌های سوداوی شده‌اند معجزه می‌کند.
سنگ پا و سفیدآب و کیسه را به حمام باز گردانید و اگر حمام‌تان دوشی است و وان ندارید، نشسته حمام کنید و در اواخر حمام سرتان را بشویید و خارج شوید و از سشوار استفاده کنید و کلاه بگذارید تا دچار سینوزیت نشوید و اگر هم دچارید، آن را کنترل کنید و مانع بدتر شدنش شوید.
اگر سرمایه‌دار هستید و جیب عالی متعالی است، چندتایی گرمابه بسازید و آن را زنده کنید ولی اصولی بسازید :)
