کاوشهای باستانشناسی در شهر سوخته نشان میدهد این بازی در ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد در ایران وجود داشتهاست. مجموعهای بهشمار۳۰ مهره و دو تاس در یک صفحهای که نگارهای از مار بر روی آن است و در شهرسوخته یافت شدهاست ۱۰۰ تا ۲۰۰ سال کهنتر از آنی است که در شهر اور یافت شدهاست.
در میان تمامی مردم جهان ایران به عنوان سرزمین مادری این بازی شناخته شدهاست. نخستین بازی ساختهٔ دست بشر روی این کره خاکی که در واقع نیای تخت نرد و شاید شطرنج هم شناخته میشود و مربوط به حدود ۶ هزار سال پیش زمان تمدن عیلام در خوزستان منطقه ایذه وشوش میباشد، صفحهٔ بازی ای است که در شهر سوخته ی سیستان و بلوچستان از گور باستانی موسوم به شمارهٔ ۷۶۱ به همراه ۶۰ مهرهٔ آن کشف شده و از چوب آبنوس و به شکل ماری است که ۲۰ بار به دور خود حلقه زده و دمش را در دهان گرفتهاست. مهرهها و تاسهای آن که با تاسهای امروزی کاملاً متفاوت بودهاست در یک ظرف سفالی در کنار صفحهٔ بازی قرار داشتند و از سنگهای رایج در شهر سوخته یعنی از لاجورد، عقیق و فیروزه بودهاست. تا پیش از این گمان میرفت که صفحهٔ بازی پیدا شده در گورستان سلطنتی اور در بینالنهرین (عراق کنونی) کهنترین بازی ساخته شده به دست بشر میباشد. نمونه دیگری از قدیمیترین بازیهای صفحه و مهرهای دنیا که کشف شده مربوط به پنج هزار سال پیش و به شکل عقاب و عقرب از جنس سنگ صابونی در حاشیه هلیل رود در جیرفت کرمان در پی کاوشهای یوسف مجیدزاده کشف شد و دارای سوراخهایی (خانههایی) است که مهرهها در آن جای میگرفتند.نمونههای دیگری نیز از بازیها در تپه سیلک کاشان، صخرههای جزیره خارگ در خلیج پارس کشف شدهاست. محققان این نوع بازیهای صفحه و مهرهای که تعداد بیشتر و نمونههای کهن تر آنها در ایران کشف گردیده و البته در بین دیگر ملتهای کهن دنیا مانند چین، مصر و… وجود داشته را نیای بازی امروزی نرد نامیدهاند. در واقع همه این بازیهای ابتدایی به گونهای بودند که تعدادی سنگ یا مهره را در صفحهای که دارای خانههایی به تعداد مختلف بوده، جابهجا میکردند و مهرهها را از یک نقطه آغازی به یک نقطه پایانی میرساندند.
تاریخچه تخته نرد در ایران
بر اساس مستنداتی که در مورد تخته نرد و نحوه ی پیدایش آن در جهان هستی وجود دارد، این نوع بازی، یک بازی اصیل و قدیمی ایرانی می باشد که زادگاه اصلی آن کشور ایران بوده است و برای اولین بار این ایرانیان بوده اند که این بازی را انجام داده اند. تمدن ایلام به مرکزیت شوش، از جمله اولین تمدن هایی بودند که این بازی را اختراع کردند و در حدود 6000 سال پیش این بازی را انجام داده اند. حال آن که پس از سال ها، شکل و ظاهر تخته نرد تغییر کرده و به شکل امروزی درآمد. در زمان ساسانیان، وزیر باهوش این قلمروی بزرگ در کشور ایران، به نام بزرگمهر، بازی تخته نرد را به شکل امروزی اختراع کرد که قوانین و نحوه ی انجام بازی، شبیه تخته نرد های امروزی می باشد. اختراع گونه ی جدید این بازی، در پاسخ به اختراع شطرنج توسط هندوستانی ها بوده است. جایی که در آن زمان شطرنج توسط پادشاهان و وزرای هندوستان اختراع شد پس از آن بزرگمهر، برای پاسخ دادن به هندی ها، این نوع بازی را اختراع کرد.
در پایان شما این مقاله رو از ویرگول کامران رسولیان میخونید ممنون که تا اینجای مقاله با ما همراه بودید