کتاب "گفتارهایی در اخلاق اسلامی" که شامل چهار فصل توکل، رضا و تسلیم، صبر و طول امل می باشد دربردارنده پنج جلسه بحث و انتقاد انجمن اسلامی پزشکان درباره برخی مفاهیم اخلاقی اسلام که مورد اعتراض مخالفان بوده، است. این کتاب اثری است از استاد متفکر شهید مطهری که توسط انتشارات صدرا در قطع رقعی و با 168 صفحه به چاپ رسیده است.
اول تعریف توکل است. اصلا توکل یعنی چه؟ عمده هم همان تعریف و تفسیرش است که ما توکل را چگونه تعریف و تفسیر کنیم. اجمالا عرض میکنم که دو نوع می شود توکل را تفسیر کرد.
مطابق یک تفسیر، همان حرف مخالفین دین و مذهب درست است یعنی واقعا توکل فکر بشر را خراب و روح بشر را ضایع می کند. ولی طبق تفسیر دوم خواهیم دید که توکل نه تنها روح بشر را ضعیف نمی کند بلکه یک عامل تقویت در روح بشر است؛ درست نقطه مقابل آن. در مرحله بعد باید ببینیم با توجه به این که قرآن کریم این همه از توکل یاد کرده و نام برده است مفهوم قرآنی توکل کدام یک از این دو تفسیر است.
آیا همان مفهومی است که روح بشر را تضعیف و ناتوان می کند یا آن مفهوم و معنایی که روح بشر را تقویت می کند؟ باید همه آیات مربوط به توکل را که در حدود بیست آیه است یا احیانا برای نمونه پنج شش آیه را مورد بحث قرار دهیم. به نظر من این بحث، بحث لازمی است. برای تهیه آثار شهید مطهری می توانید به سایت کتاب قم مراجعه نمایید.