تعریف: بنابر قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی، مشاغل و کسب وکار خانگی، آن دسته از فعالیتهایی است که توسط عضو یا اعضاي خانواده در فضاي مسکونی در قالب یک طرح کسب وکار بدون مزاحمت و ایجاد اخلال در آرامش واحدهاي مسکونی همجوار شکل گرفته و منجر به تولید خدمت و یا محصولی قابل عرضه به بازار خارج از محیط مسکونی میشود .
• فعالیت اقتصادي خانگی: به آن گروه از فعالیتهاي اقتصادي اتلاق میگردد که امرار معاش خانواده از طریق یکسري فعالیتهاي اقتصادي در فضاي موجود زندگی تأمین گردد.
• تجارت خانگی: هرگونه جابجایی و تحویل کالا و خدمات به دست مصرفکننده و تا درب منازل متقاضیان بدون توجه به محل تولید کالا یا خدمات، تجارت خانگی نامیده میشود. از مهمترین محاسن تجارت خانگی، کاهش هزینههاي خرید همچون ترافیک و صرفهجویی در وقت و انرژي جسمی و روحی، حذف واسطههاي غیرضروري و در نتیجه تقسیم ارزش افزوده کالاها بین تولیدکننده اصلی، مصرفکننده اصلی و شبکه توزیع است.
• کارآفرینی خانگی: تبدیل یک ایده به فعالیت اقتصادي با استفاده از سرمایه انسانی امکانات فیزیکی و فضاي کاري موجود در خانه، کارآفرینی خانگی نامیده میشود. با توجه به اینکه زمان و هزینههاي تبدیل ایده به محصول در فضاي خانه با استفاده از منابع موجود به حداقل کاهش مییابد، ضریب خطرپذیري و شکست فعالیتهاي کارآفرینانه در منازل کاهش یافته و بسترسازي مناسبی براي فعالیتهاي بعدي فراهم میگردد.
• کارگاههاي خانوادگی :وقتی میزان گردش مالی و نقدینگی یک کسب و کار خانگی به علت موفقیت در فعالیتهاي اولیه اقتصادي در منزل از حد ظرفیت و کشش فضاي خانگی فراتر رود، فضاي فعالیتهاي اقتصادي از منزل به کارگاههاي کوچک در شهركهاي صنعتی یا سایر جاها منتقل میگردد. چنین کارگاههایی که تمامی کارکنان آن اعضاء خانواده و بستگان درجه یک فامیل محسوب میشوند کارگاههاي خانوادگی نامیده میشوند .
•کسب و کار روستایی : کسب و کارهاي روستایی نیز امروزه به عنوان یکی از فعالیتهاي محوري در راستاي توسعه متوازن مناطق روستایی، کاهش نرخ بیکاري در مناطق غیرشهري و معکوسسازي جریان مهاجرت داخلی از کلان شهرها به شهرهاي کوچک و مناطق روستایی در کانون توجه سیاستهاي کلان اقتصادي دولتها، هم در کشورهاي توسعه یافته، هم در کشورهاي در حال توسعه قرار گرفته است.
امروزه کسب و کارهاي خانگی از بخشهاي حیاتی و ضروري فعالیتهاي اقتصادي کشورهاي پیشرفته محسوب میشوند. کسب و کار خانگی از نظر ایجاد شغل ، نوآوري در عرضه محصول یا خدمات ، موجب تنوع و دگرگونی زیادي در اجتماع و اقتصاد هر کشور میشوند. همچنین براي جوانان ، کسب و کارهاي خانگی نقطه شروع مناسبی براي راه اندازي کسب و کار شخصی است، زیرا راه اندازي آن در مقایسه با دیگر انواع کسب و کار ساده و آسان است. به عنوان نمونه شما میتوانید با یک دستگاه رایانه و یک خط تلفن ، یک کسب و کار اینترنتی راه بیندازید و کارها و خدمات مختلفی را به مردم عرضه و ازاین راه براي خود درآمد کسب کنید.
کسب و کارهاي خانگی در ایران سابقه دیرینه دارند. بسیاري از صنایع دستی که امروزه هم وجود دارند، در منازل و محل سکونت افراد تولید میشده اند. بطور کلی کسب و کار خانگی پدیده جدیدي نیست ،بلکه در نتیجه تغییرات و تحولاتی که در فعالیتهاي اقتصادي - اجتماعی امروز به وجود آمده به آن توجه بیشتري شده است و این نوع کسب و کارها روز به روز گسترش و توسعه می یابند.
بالا بردن کیفیت زندگی: امروزه اکثر صاحبان کسب و کار هاي خانگی بر این باورند که کار کردن در خانه، کیفیت زندگی آنان را بهبود میبخشد. کارکردن در خانه باعث میشود که وقت بیشتري به خانواده و خانه اختصاص یابد و به دیگر مسائل و موضوعات خانواده، از قبیل تربیت و پرورش فرزندان توجه بیشتري شود.به طور کلی امروزه کار و زندگی بیش از پیش در همدیگر ادغام شده اند. توسعه فن آوري: امروزه با پیشرفتهاي زیادي که در زمینه علوم رایانه و دیگر وسایل ارتباطی به وجود آمده، محیط خانه محل مناسب و کاراتري براي کسب و کار شده است.
مزیت های مشاغل خانگی:
1 -آزادي و استقلال عمل بیشتر
2-ساعات کاري انعطاف پذیر
3-ایجاد تعادل و موازنه بیشتر بین کار و زندگی
4-پایین بودن هزینه راه اندازي
5-پایین بودن میزان ریسک
6 -امکان کارکردن پاره وقت
7-راحت تر بودن تربیت بچه ها
8-داشتن فرصت و زمان بیشتر
9-تناسب با ویژگیهاي جسمی افراد معلول و کم توان
10-احتمال موفقیت بیشتر
11-تناسب با اقشار مختلف
12-احساس راحتی بیشتر
13-عدم نیاز به مجوز در بیشتر مشاغل
14 -استفاده از نیروي کار سایر اعضاي خانواده
5 -حذف هزینه هاي مربوط به خرید، رهن و اجاره کارگاه
16 -احتیاج به آموزشهاي ساده و کوتاه مدت
17 -توسعه فرهنگ کار در خانواده
18 -کاهش چشمگیر قیمت تمام شده محصول خانگی
19 -تبدیل شاغلین مزدبگیر به خویش کارفرمایان جدید
20 -مشارکت فعال و موثر زنان در افزایش تولید ناخالص داخلی
21 -کاهش چشمگیر قیمت خرید، فروش و اجاره واحدهاي اداري و تجاري
22 -استفاده بهینه از انرژي
23 -افزایش ضریب امنیت ملی
24 -کاهش شکاف فقر و ثروت
٢٥ -ارتقاء ضریب خودباوري و فرهنگی کار
26 -کاهش جرم، بزه و اعتیاد
27 -معکوسسازي جریان مهاجرت داخلی
28 -ارتقاء رقابت پذیري بازار کالا
29 -تبدیل فعالیتهاي قاچاق و غیرقانونی به فعالیتهاي رسمی
30 -افزایش رضایت شغلی
و بیشمار مزایاي دیگر که برحسب زمان و شرایط و افراد فرق خواهد داشت.
ظرفیتهاي پیاده سازي کسب و کارهاي خانگی به 5 عامل بستگی دارد:
1 -مقیاس تولید
2 -وضعیت و ساختار فناوري مورد نیاز
3 -سطح تخصصی مورد نیاز
4 -تهیه مواد اولیه مورد نیاز
5 -بازارشناسی و بازاریابی
برای راه اندازی کسب و کار خانگی موارد زیر را در نظر بگیرید:
1 -درباره ایده کسب و کارتان تحقیق کنید.
2 -درباره محصول یا خدماتتان نیز اطلاعات کسب کنید.
3 -محل کار خود را تعیین کنید.
4 -مشارکت دیگر اعضاي خانواده را جلب کنید.
5 -اسم مناسبی براي کسب و کارتان انتخاب کنید.
6-اسیاب و تجهیزات مناسبی براي کسب و کارتان تهیه کنید.
7 -پوشش مناسب و درخور براي کسب و کارتان فراهم کنید.
8 -یک صندوق پستی به کسب و کارتان اختصاص دهید.
9 -با دوستان و همسایگانتان رك و صادق باشید.
10-حساب بانکی براي کسب و کارتان باز کنید.
12-ارتباطات بیشتري با دیگران برقرار کنید.
13-از داشتن کسب کار خانگی واهمه و خجالتی نداشته باشید، بلکه به آن افتخار کنید.
کسب کارهای مبتنی بر خانه:
1:کسب وکار خانگی:
در این شیوه ، فرد شغل خود را به منـزل میآورد و به جاي این که هزینـههـاي زیادي براي اجاره یا خرید ساختمان بدهد، میتواند در منزل خود ، کـار و شغل خود را به انجام برساند. در این نوع کسب و کار ، ارزش افزودة کالاها و خدمات تولید شده، نصیب صاحب خانه میشود.
2 :کسب وکار مبتنی بر خانه:
در این روش ، افراد کالاها و خدمات تولیـد شده خود را در درب و یا در داخل منازل دیگران تحویل میدهند. در این نوع روش کسب و کار ، مهم نیست که کالاها در کجا تولید شده ، بلکه معیار این است که کالاها و خدمات در منازل مصرفکنندگان تحویـل داده شود. در این نوع کار خانگی ، ارزش افزودة کـالاها و خدمات ، نصیب کسـی میشود که از بیرون این کالاها را میآورد.
3 :کارآفرینی مبتنی بر خانه:
این نوع کارآفرینی عبارت است از فرآیند ایجاد اشتغال در خانه از راه تشکیل مجموعۀ منحصر به فردي از منابع به منظور بهرهگیري از فرصتها.
چگونه کسب و کار خانگی را مدیریت کنیم؟
یکی از دلایلی که افراد را به آغاز کسب و کار شخصی و خانگی ترغیب می کند، رهایی از فشار عصبی و استرس محیط کار شرکت ها و لذت بردن از آزادي روح کارآفرینی است.
مدیریت کسب و کار خانگی به افراد این اجازه را می دهد تا برنامه کاري انعطاف پذیرتري داشته و منبع درآمد خوبی براي خود فراهم کنند. اما کسب موفقیت در این مسیر چندان هم آسان نبوده و نیاز به پشتکار و دقت فراوان دارد. در ادامه چند نکته که می توانند در مدیریت کسب و کار خانگی موثر باشند را معرفی می کنیم.
نخست، تنظیم یک برنامه دقیق از اهمیت بسیار زیادي برخوردار است. افرادي که در خانه کسب و کار خود را مدیریت می کنند با عوامل مختلفی که می توانند موجب حواس پرتی شوند، مواجه هستند. در نتیجه، اگر زمان انجام فعالیت هاي کاري مشخص نباشد، انجام وظایفی که براي کسب موفقیت ضروري
هستند نیز چالش زا خواهد بود. از سوي دیگر، برخی مواقع افراد بیش از اندازه به کار مشغول بوده و ساعات بسیاري از شبانه روز را براي پیشرفت کسب و کار خود اختصاص می دهند. تداوم این روند نه تنها کسب موفقیت و تحقق اهداف کارافرین را تضمین نمی کند، بلکه با ایجاد فرسودگی شغلی می تواند شکست کامل کسب و کار را نیز در پی داشته باشد. از این رو، تنظیم برنامه روزانه و اختصاص ساعات مشخص براي انجام فعالیت هاي کاري ضروري و بسیار مهم است.
اگر از آن دسته افرادي هستید که به راحتی تمرکز خود را از دست داده و عوامل دیگر موجب حواس پرتیتان می شود، تا حد ممکن باید این عوامل را محدود کنید. همچنین، اگر از آن دسته افرادي هستید که به کار کردن زیاد تمایل دارند، به زمان پایان فعالیت هاي کاري روزانه که در برنامه خود مشخص کرده اید، پایبند باشید.
اختصاص زمان هاي استراحت براي افزایش بهرهوري کسب و کار این افراد ضروري است. در واقع، اگر به برنامه کاري روزانه تان پایبند باشید پس از مدتی متوجه می شوید که به یک روند عادي مبدل شده است. دوم، مدیریت پروژه هاي خود را به صورت کارآمد انجام دهید. آغاز پروژه هاي مختلف با فواصل زمانی اندك دشوار نیست، اما نکته کلیدي به پایان رساندن تمامی آنها محسوب می شود. عوامل ایجاد حواس پرتی می توانند موجب دوري شما از انجام پروژه هاي مهم شوند. از این رو باید یک نوع سیستم سازماندهی وظایف و پروژه ها را فراهم کنید.
برخی ترجیح می دهند کارهاي خود را به صورت لیست هاي روزانه سازماندهی کنند، و برخی دیگر از نرمافزارهاي مدیریت پروژه استفاده می کنند. می توانید شیوه هاي مختلف را آزمایش کرده و مناسب ترین گزینه را انتخاب کنید. نسبت به این مساله اطمینان حاصل کنید که چیزي وجود دارد که شما را در مسیر انجام پروژه هایتان کمک و همراهی می کند. سوم، شرایط مالی و حسابداري خود را به دقت دنبال کنید. این چالشی بزرگ براي افرادي است که کسب و کار خانگی خود را مدیریت می کنند. باید از هرینه و درآمد خود آگاه باشید تا بتوانید حاشیه سودتان را حفظ کرده، صورت هاي مالی خود را تهیه کنید و شرایط مالیاتی را بهتر مشخص کنید.
استفاده از نرم افزارهاي حسابداري می تواند در این زمینه بسیار موثر باشد. همانند هر کسب و کار دیگري، رسیدگی و مدیریت کسب و کار خانگی از اهمیت بسیار زیادي برخوردار است. برخی این موضوع را جدي نگرفته و در نهایت از شکست و یا ضررهاي خود متعجب می شوند. براي کسب موفقیت و تحقق اهداف خود در این مسیر باید زمان، تمرکز و پشتکار فراوانی اختصاص دهید. پس این نکات را به خاطر بسپارید: تنظیم برنامه، مدیریت وظایف و پروژه ها و رسیدگی به امور مالی و حسابداري. بدین ترتیب می توانید بنیان استواري براي موفقیت کسب و کار خانگی خود شکل دهید.
چک لیست شروع کسب و کارخانگی:
راه اندازي یک کسب و کار خانگی در عین کوچک بودن و سادگی، تا حدودي نیز پیچیده است. اگر تصمیم دارید یک کسب و کار خانگی راه اندازي کنید بهتر است چک لیست زیر را که در بر گیرنده نکات مهم و الزامات اولیه یک کسب و کار خانگی است براي موفقیت در کسب و کارتان حتماً مد نظر داشته باشید.
1 -تهیه کردن طرح کسب و کار
حتی اگر شما تنها کسی هستید که آنرا می خوانید! داشتن طرح براي شناخت بهتر خود و کسب و کارتان و مهمتر از آن دانستن "وضعیت فعالیت ها" در هر مرحله از کسب و کار مهم است.
2-تعیین ساختار کسب و کار
می خواهید تنها کار کنید یا شریک داشته باشید؟ کارتان را در قالب ایجاد یک شرکت با مالکیت خصوصی انجام دهید یا به صورت تعاونی؟ قبل از راه اندازي کار باید ساختار و نوع کسب و کار خود را مشخص کرده باشید.
3 -قوانین حقوقی
قبل از راه اندازي کسب و کار بهتر است از قوانین حقوقی و مسائل مربوط به قوانین مرتبط با آن کسب و کار آشنایی لازم را پیدا کرده باشید. حتی در صورت نیاز باید مجوزها و گواهینامه هاي لازم را تهیه کنید.
4 -آگاهی از قیمتهاي خدمات مشابه شما
قبل از اینکه کسب و کارتان به دلیل عدم آشنایی با قیمت محصولات یا خدمات مشابه و قوانین مرتبط با آنها ناگهان به مشکل برخورد پیدا کند بهتر است ببینید در منطقه مورد نظر شما، کسب و کارهاي مشابه، خدمات خود را با چه قیمتی به خریداران عرضه می کنند.
5 -سر و سامان دادن به دفتر کار
اگر می خواهید تمرکز مناسبی بر روي کسب و کارتان داشته باشید سعی کنید دفتر کار مجزایی با حداقل مزاحمت ها براي خود در نظر بگیرید.
6 -خرید تجهیزات
کلیه تجهیزات مورد نظرتان را به موقع تهیه کنید تا در صورت نیاز فوري به آنها دستپاچه و دچار مشکل نشوید.
7 -راه اندازي سایت
با راه اندازي توأم سایت و کسب و کار می توانید بهتر براي معرفی محصولات یا خدمات خود برنامه ریزي و اقدام کنید.
8 -تهیه برنامه زمانبندي
حتی اگر کار شما به صورت پاره وقت و در ساعات غیر اداري و در زیر زمین یا پارکینگ منزل شماست، داشتن برنامه زمانبندي براي دستیابی به اهداف لازم الاجرا و بسیار ضروري است.
9 -در نظر گرفتن انبار کالاها
اگر شما محصولاتی براي ارائه دارید حتماً باید جاي مناسب، تمیز، بی خطر و منظمی را براي انبار کردن آنها در نظر بگیرید.
10 -مشخص کردن نحوه ارسال کالاها
اگر محصولی براي ارسال دارید باید حتماً قبل از شروع کار بدانید چگونه آن را را براي مشتري ارسال می کنید و چه ملزوماتی مورد نیاز است؛ جعبه، پاکت نامه، پاکت حبابدار، دفترچه یا CD راهنما، برچسب و ... همه چیز باید از اول تدارك دیده شده باشد.
حال که همه مقدمات را فراهم کرده اید می توانید در را بر روي مشتریان باز کنید!!
