به سلسله حوادثی که غیرقابلپیشبینی و وقوع آنها خارج از کنترل طرفین باشد "حوادث قهری" یا "فورس ماژور" گفته میشود. این حوادث ممکن است موجبات عدم امکان اجرای قرارداد یا تعلیق آن را فراهم آورد. سیل، زلزله و دگرگونیهای شدید اقتصادی از نمونههای بارز فورس ماژور هستند.
فورس ماژور باید در قراردادها بهدقت تعریف شود و به مشخصاتی از قبیل غیرقابلپیشبینی، غیرقابلکنترل و اجتناب و همچنین خارج از اراده طرفین بودن اشاره گردد.
فورس ماژور در قراردادها دو اثر بهجا خواهد گذاشت:
در حالت اول با توجه به توافق طرفین و شرایط پیشبینیشده در قرارداد چگونگی حفظ و نگهداری از آثار باقیمانده قرارداد و شرایط بازگشت و شروع مجدد لحاظ میشود.
اما در حالت دوم مجری قرارداد تنها مستحق دریافت حقالزحمه خود تا زمان وقوع فورس ماژور خواهد بود و قرارداد فسخ خواهد شد. البته این نتیجه تنها بیانگر شرط عمومی قراردادها است و هر قرارداد را باید با توجه به مندرجات آن تفسیر کرد.
نکته مهم دیگراثبات مسئولیت ناشی از قرارداد برای شخصی است که تعهدات خود را به دلیل فورس ماژور انجام نداده است. در این صورت متعهد با توجه به غیرقابلپیشبینی بودن وقوع حادثه و خارج از اراده بودن آن،نسبت به جبران خسارت مسئولیتی نخواهد داشت.