جهت ایجاد یکسری توافقات مالی و غیر مالی که طرفین از امتیازات حقوقی و قانونی برخوردار و به صورت مکتوب در اختیارشان قرار می گیرد را قرارداد گویند که مفاد و عنوان هر قرارداد بسته به نوع موضوع آن متفاوت است .
نکنه : لازم به ذکر است که برخی از عقود جواز این را دارند که بصورت قرارداد شفاهی و لفظی ایجاد گردند لیکن اصل بر مکتوب بودن عقود و قراردادهاست .
یکی از انواع این عقود و قراردادهایی که امروزه در میان اشخاص رایج است قرارداد وکالت بوده که در خصوص آن نکاتی را بیان می کنیم .
عقد وکالت می بایست بصورت یک سند رسمی در دفاتر اسنادرسمی تنظیم و ثبت شوند تا شخص وکیل توانایی آن را داشته باشد مورد عقد وکالت را انجام دهد .
اولین شرط بستن قرارداد ، مطالعه دقیق وکالتنامه است . اکثر مردم زمانی که وکیلی را جهت دفاع و شرکت در دعاوی استخدام می کنند بدون مطالعه متن و مفاد وکاتنامه اقدام به این امر می نمایند بدون اینکه از کیفیت و تعهدات وکیل مطلع شوند و حتی نسخه ای از وکالت نامه موجود را از وکیل مطالبه نمی کنند .
پیرو امضای وکالتنامه توسط طرفین ،حق الوکاله وکیل نیز طی قرارداد مالی تنظیم و به امضای موکل خواهد رسید و موکل متعهد می شود به تناسب انجام تعهدات وکیل ، حق الوکاله نامبرده را بپردازد .
در این مقاله قصد داریم به تمام این نکات مرتبط به قرارداد وکالتنامه که لازم به توجه و مطالعه شخص موکل است اشاره می کنیم و تلاش در رفع ابهامات شما بزرگواران دریم و البته موکدا تاکید می شود که شخص با موکل با صبر و شکیبایی زیاد و بدون عجله نمودن از قبل وکالتنامه را مطالعه نماید و هر قسمت که به نظرش مبهم می آید نسبت به رفع آن از شخص وکیل جویا شود تا بصورت کامل شخص وکیل برای وی توضیحات لازم را بیان نماید .
نکاتی در خصوص قرارداد وکالت :
یک وکالتنامه از قسمت های متفاوتی تشکیل می شود که مهم ترین قسمت آن در خصوص تعهدات طرفین عقد وکالت است .
به همین سبب از ماده یکم قرارداد وکالت توضیحاتی را خدمت شما بیان می شود .
موضوعاتی مانند طرفین قرارداد وکالت ، موضوع قرارداد ، مدت قرارداد وکالت ، حدود و اختیارات وکیل در قرارداد ، حق الوکاله وکیل در قرارداد می بایست مشخص شود .
1)طرفین قرارداد وکالت :
اصولا وکلای دادگستری در دفاتر وکالت خود برگه های چاپی وکالتنامه را دارا هستند کما اینکه بعضا دیده می شود برخی از وکلا به سبب ذوق و سلیقه ای که دارند مشخصات هویتی موکل و وکیل را بصورت چاپی تهیه می نمایند و اگر چنین نبود می بایست اطلاعات طرفین قرارداد بصورت صحیح نگارش شود .
در برخی موارد تعدادی از وکلا محل نگارش اطلاعات هویتی خود را خالی می گذارند و به موکل می گویند بعدا خودشان تکمیل خواهند نمود که این موضوع به هیچ عنوان قابل پذیرش نیست زیرا ممکن است برخی از وکلا که این کار را می کنند به دلیل اینکه در وقت رسیدگی امکان دارد حضور نیابند و مشخصات همکار خود را درج کنند که چنانچه موفق به حضور نشد همکارشان نیابتا از طرف ایشان در دادگاه حاضر شوند .
لازم به ذکر است که این جز اختیارات شما است که نسبت به ثبت اطلاعات هویتی شخص وکیل دوم رضایت داشته باشد یا خیر . و این تصور برای شما ایجاد نشود که حتما دو وکیل می بایست در قرارداد وکالت اطلاعاتشان درج گردد .
نکته : چنانچه مشخصات هویتی دو وکیل در قرارداد وکالت درج گردید نیازمند پرداخت حق الوکاله بیشتر از سوی شما نمی باشد و همان حق الوکاله توافقی اول می بایست پرداخت گردد .
2) موضوع قرارداد :
منظور از این ماده در قرارداد وکالت این است مشخص می گردد که وکیل در کدام دعاوی می تواند ورود کند :
متاسفانه برخی از وکلا به بهانه سرعت بخشیدن به روند وکالت و امضا موکل ، نسخه ای چاپی را در دسترس موکل قرار می دهند که در موضوع عقد وکالت به موضوعات کلی مانند طرح دعوی حقوقی و کیفری به طرفیت از شخص حقیقی و حقوقی و دفاع از موکل در مقابل کلیه دعاوی از جانب اشخاص حقیقی و حقوقی اشاره نموده است که بوسیله آن وکیل می تواند به هر موضوع دعوایی که شخص موکل به نفع یا علیه خود یا دیگران مطرح نموده اعلام وکالت نماید .
اگر شخصی موضوع دعوای مشخصی را قصد دارد که وکیلی برای آن استخدام نماید فاقد وجاهت می باشد که شخص وکیل موضوعات کلی را برای قرارداد وکالت تنظیم نماید و می بایست با تعیین نوع و موضوع دعوی وکیل را مجاز به ورود به آن دعوی فقط نمود .
.نکته : اگر شما طرح دعوی متعددی نمده اید و قصد دارید شخص وکیل را در تمامی دعاوی مطرح وارد کنید در اینجا عبارت کلی در قسمت موضوع قرارداد کافی است و نیازی نیست که برای هر دعوی وکالت نامه جدیدی تنظیم کنید لیکن از نظر باطل کردن تمبر مالیاتی وکیل ، امری ضروری است جهت تجدید قرارداد .
3)مدت قرارداد وکالت :
اصولا مدت تعیینی قرارداد وکالت تا پایان انجام تعهدات شخص وکیل می باشد مگر اینکه طرفین نظر دیگری داشته باشند .
4)حدود و اختیارات وکیل در قرارداد :
به استناد ماده 35 قانون آیین دادرسی مدنی چندین مورد از اختیارات وکیل دادگستری جهت ورود به دعاوی بیان شده است که به شرح ذیل است :
((1-وکالت راجع به اعتراض به رای ، تجدیدنظر ، فرجام خواهی و اعاده دادرسی
2-وکالت در مصالحه و سازش
3-وکالت در ادعای جعل یا انکار و تردید نسبت به سند طرف و استرداد سند
4-وکالت در تعیین جاعل
5-وکالت در ارجاع دعوی به داوری و تعیین داور
6-وکالت در توکیل
7-وکالت در تعیین مصدق و کارشناس
8-وکالت در دعوای خسارت
9-وکالت در استرداد دادخواست یا دعوی
10-وکالت در جلب شخص ثالث و دفاع از دعوای جلب ثالث
11-وکالت در ورود شخص ثالث و دفاع از دعوای ورود ثالث
12-وکالت در دعوای متقابل و دفاع در قبال آن
13-وکالت در ادعای اعسار
14-وکالت در قبول یا رد سوگند))
نکته : البته این چهارده مورد مطلق نیست و موکل می تواند برخی از موارد را به وکیل اختیار ندهد و وکیل در آن رابطی بی اختیار باشد . مانند اینکه وکیل اختیار در استرداد دادخواست را نداشته باشد .
همانطور که در تبصره 2 ماده 35 قانون آیین دادرسی مدنی بیان شده است شهادت ، سوگند ، اقرار و لعان و ایلا قابلیت توکیل ندارند .
موارد دیگری هم وجود دارد که شخص وکیل ممکن است در وکالت نامه جز حدود و اختیارات بیان کند که به شرح ذیل می باشد :
-وکالت در اعتراض به نظریه کارشناسی
-وکالت در حضور در مزایده
-وکالت در کلیه مراحل اجرای احکام حقوقی
-وکالت در اخذ ثمن و یا محکوم به و هزینه های دادرسی
-وکالت در اعمال ماده 3 قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی
لازم به ذکر است که اصولا وکیل تعهد را تا زمان صدور رای قطعی بر عهده دارد و برای اجرای حکم اصداری نیازمند تنظیم وکالت نامه و حق الوکاله جداگانه ای می باشد .
5)میزان حق الوکاله وکیل :
این قسمت از اهمیت قابل توجهی برخوردار است زیرا وکیل بر مبنای این مبلغ تعهداتی را قبول نموده است و بر بنای آن می بایست تمبر مالیاتی را باطل نماید و پرداخت کند .
بعضی از دعاوی به سبب حق الوکاله سنگینی که در نظر گرفته شده است ، در چند مرحله پرداخت می شود .
