بدافزارهای رایانه‌ای که به‌عنوان نرم‌افزارهای مخرب نیز شناخته می‌شوند، از همان روزهای اولیه رایانش، تهدیدی بزرگ برای سیستم‌های رایانه‌ای بوده‌اند. بدافزار برای آسیب رساندن به سیستم‌های کامپیوتری، سرقت داده‌های حساس یا دسترسی غیرمجاز به شبکه‌ها طراحی‌شده است. در این مقاله به تاریخچه بدافزارهای کامپیوتری، انواع مختلف بدافزارها و برخی از موفق‌ترین حملات بدافزار در تاریخ می‌پردازیم.
تاریخچه بدافزارهای کامپیوتری
اولین ویروس کامپیوتری در اوایل دهه 1970 توسط برنامه‌نویسی به نام باب توماس ایجاد شد. این ویروس که به‌عنوان ویروس Creeper شناخته می‌شود، باهدف مخرب ایجاد نشده است، بلکه به‌عنوان راهی برای نشان دادن آسیب‌پذیری‌های احتمالی شبکه‌های کامپیوتری طراحی‌شده است. ویروس از رایانه‌ای به رایانه دیگر پخش می‌شود و پیام من خزنده هستم، اگر می‌توانید مرا بگیرید!
طی چند دهه بعد، بدافزارها با معرفی انواع جدیدی از ویروس‌ها، کرم‌ها و سایر نرم‌افزارهای مخرب، به‌طور فزاینده‌ای پیچیده شدند. ظهور اینترنت و افزایش اتصال آنلاین فقط اوضاع را بدتر کرد، زیرا بدافزار اکنون می‌تواند در عرض چند دقیقه در سراسر جهان گسترش یابد.
انواع بدافزار
انواع مختلفی از بدافزارها وجود دارد که هرکدام ویژگی‌ها و روش‌های حمله خاص خود رادارند. برخی از رایج‌ترین انواع بدافزار عبارت‌اند از:
حملات بدافزار موفق
یکی از موفقیت‌آمیزترین حملات بدافزار در تاریخ، کرم Conficker بود که برای اولین بار در سال 2008 کشف شد. Conficker میلیون‌ها رایانه را در سراسر جهان آلوده کرد و از یک آسیب‌پذیری در سیستم‌عامل ویندوز برای انتشار از سیستمی به سیستم دیگر سوءاستفاده کرد. این کرم توانست نرم‌افزار آنتی‌ویروس و به‌روزرسانی‌های امنیتی را غیرفعال کند و حذف آن را دشوار کند.
یکی دیگر از حملات بدافزار موفق، کرم استاکس نت بود که در سال 2010 کشف شد. استاکس نت برای هدف قرار دادن سیستم‌های کنترل صنعتی، به‌ویژه آن‌هایی که در برنامه هسته‌ای ایران استفاده می‌شوند، طراحی‌شده بود. این کرم توانست به سانتریفیوژهای مورداستفاده در این برنامه آسیب فیزیکی وارد کند و برنامه هسته‌ای ایران را چندین سال عقب اندازد.
نتیجه
بدافزار چندین دهه است که تهدیدی دائمی برای سیستم‌های کامپیوتری بوده است و تأثیر آن بر دنیای دیجیتال قابل اغراق نیست. با ظهور اینترنت و افزایش اتصال، تهدید بدافزار تنها افزایش‌یافته است. برای افراد و سازمان‌ها مهم است که هوشیار باشند و اقداماتی را برای محافظت از خود در برابر حملات بدافزار انجام دهند. این می‌تواند شامل نصب نرم‌افزار آنتی‌ویروس، به‌روز نگه‌داشتن سیستم‌ها با آخرین وصله‌های امنیتی و پیروی از روش‌های محاسباتی ایمن باشد.
