تیم قرمز (Red Teaming) یک ارزیابی بسیار پیشرفته و مبتنی بر رویکرد مهاجم در حوزه امنیت سایبری است که باهدف شبیهسازی سناریوهای واقعی حمله انجام میشود. برخلاف تستهای نفوذ سنتی، عملیات تیم قرمز صرفاً به شناسایی آسیبپذیریهای فنی محدود نمیشود، بلکه مقاومت کلی یک سازمان را در برابر تهدیدات بررسی میکند؛ ازجمله نقاط ضعف انسانی، فرآیندها و تواناییهای شناسایی و واکنش به تهدید.
تیمهای قرمز از روشها، تکنیکها و رویههای مهاجمان واقعی (که بهاختصار TTPs نامیده میشوند) تقلید میکنند؛ مانند تهدیدات پیشرفته و پایدار (APTها) و از چارچوبهای ساختاریافتهای همچون MITRE ATT&CK و Cyber Kill Chain بهره میبرند. این عملیات ذاتاً بهصورت پنهانی انجام میشوند و اغلب بدون اطلاع قبلی تیم دفاعی اجرا میگردند تا شبیهسازی تهدید به شکلی واقعی و مؤثر انجام شود.
ارزیابی جامع (Holistic Evaluation): سنجش میزان توانمندی یک سازمان در شناسایی، واکنش و بازیابی از حملات سایبری پیچیده.
واقعگرایی بهجای لیستمحوری (Realism Over Checklists): تمرکز بر شبیهسازی تهدیدات واقعی بهجای صرفاً اسکن آسیبپذیریها یا بررسیهای چکلیستی.
پوشش میاندامنهای (Cross-Domain Coverage): بررسی اثربخشی فناوری، رفتار کارکنان و صحت و کارایی فرآیندهای سازمانی.
جنبه رد تیم (Red Team)
هدف ارزیابی میزان تابآوری سازمان در برابر تهدیدات واقعی.
رویکرد شبیهسازی مخفیانه مهاجم با اهداف و محدودیتهای واقعگرایانه.
دامنه گسترده و سفارشیسازی شده؛ شامل زیرساخت، نرمافزارها، نیروی انسانی، امنیت فیزیکی و زنجیره تأمین.
روششناسی شبیهسازی مبتنی بر TTP (تاکتیکها، تکنیکها و رویهها) با استفاده از چارچوبهایی مانند MITRE ATT&CK، Cyber Kill Chain و مدلهای تهدید سفارشی.
مدتزمان پروژههای بلندمدت؛ از چند هفته تا چند ماه.
مخفیکاری بهصورت مخفیانه و بدون اطلاع تیم آبی یا کارکنان IT (مدل Black Box).
نتیجه سنجش میزان شناسایی تهدید، مدیریت هشدارها، مسیرهای تصعید (escalation paths) و اثربخشی واکنش.
ابزارها بدافزارهای سفارشی، چارچوبهای C2، پیلودهای فرار کننده، زنجیره سازی دستی TTPها، و زیرساخت اختصاصی رد تیم.
بااینکه اغلب با یکدیگر اشتباه گرفته میشوند، تیم قرمز و تست نفوذ اهداف و رویکردهای متفاوتی دارند:
جنبه تیم قرمز (Red Teaming) تست نفوذ (Penetration Test)
هدف ارزیابی کلی وضعیت دفاعی و توان واکنش به تهدید شناسایی و بهرهبرداری از آسیبپذیریهای خاص
تاکتیکها شبیهسازی مهاجمان واقعی (مانند APTها، نفوذگران داخلی، هکتیویستها) استفاده از آسیبپذیریهای شناختهشده و ابزارهای رایج اکسپلویت
میزان آشکار بودن عملیات بهصورت مخفیانه و بدون اطلاع تیمهای دفاعی معمولاً با اطلاع کامل یا نسبی تیم امنیتی انجام میشود
دامنه فعالیت وسیع؛ شامل دسترسی فیزیکی، مهندسی اجتماعی و نفوذ به سیستمها محدود؛ تمرکز بر سیستمها، اپلیکیشنها یا شبکهها
مدتزمان چند هفته تا چند ماه چند روز تا چند هفته
خروجی نهایی گزارش روایی از شکافهای شناسایی و واکنش، و تحلیل Kill Chain گزارش فنی از آسیبپذیریها و راهکارهای رفع آنها
ابزارها ابزارهای سفارشی، پیلودهای مبهم سازی شده، زیرساخت زنده C2 اسکنرها و فریمورکهای اکسپلویت (مثل Nessus، Burp Suite)
عملیات تیم قرمز یک تمرین سادهی چکلیستی نیست، بلکه مبتنی بر سناریوهای واقعگرایانه و هماهنگ با اطلاعات تهدید (Threat Intelligence) است. چارچوبهای زیر، پایه و راهنمای بیشتر عملیات مدرن رد تیم به شمار میروند:
MITRE ATT&CK: پایگاه دانشی جامع از رفتارهای مهاجمان، که بر اساس تاکتیکها و تکنیکها سازماندهی شده است.
Cyber Kill Chain: مدلی توسعهیافته توسط شرکت Lockheed Martin که مراحل مختلف یک حمله سایبری را شرح میدهد.
TIBER-EU: چارچوبی مبتنی بر اطلاعات تهدید، ویژه تستهای اخلاقی تیم قرمز در مؤسسات مالی اروپایی.
NIST 800-115 (کاربرد اصلاحشده): در این چارچوب، تیم قرمز بهعنوان زیرمجموعهای از ارزیابیهای مبتنی بر تقابل (Adversarial Assessments) شناخته میشود.
1. دسترسی اولیه (Initial Access)
2. ماندگاری در سیستم (Persistence)
3. افزایش دسترسی (Privilege Escalation)
4. حرکت افقی در شبکه (Lateral Movement)
5. احتمال استخراج دادهها (Data Exfiltration)
تمام این مراحل در حالی انجام میشود که تیم قرمز بهدقت تلاش میکند از شناسایی شدن توسط تیمهای دفاعی جلوگیری کند.
تیمهای رد از ترکیبی از ابزارهای عمومی، خصوصی و سفارشیسازی شده استفاده میکنند که برای شبیهسازی حملات واقعی طراحیشدهاند. این ابزارها شامل موارد زیر هستند:
چارچوبهای فرمان و کنترل (C2 Frameworks):
مانند Cobalt Strike، Sliver، Havoc و Mythic برای برقراری ارتباط مخفی با سیستمهای قربانی.
اسکریپت نویسی تهاجمی (Offensive Scripting):
استفاده از زبانهایی مانند PowerShell، C++ و Python برای توسعه ابزارها و اجرای تکنیکهای نفوذ.
تکنیکهای فرار از شناسایی (Evasion Techniques):
شامل مبهم سازی (Obfuscation)، DLL sideloading، و دور زدن مکانیسمهای امنیتی مانند AMSI (Antimalware Scan Interface) و ETW (Event Tracing for Windows).
زیرساخت (Infrastructure):
راهاندازی Redirectorها، سرورهای مرحلهبندی (staging servers) و استفاده از تکنیک Domain Fronting برای پنهانسازی ترافیک ارتباطی.
ابزارهای فیزیکی و مهندسی اجتماعی (Physical/SE):
مانند BadUSBها (دستگاههای USB مخرب)، کارتهای شبیهسازیشده برای دسترسی فیزیکی، پیلودهای فیشینگ و نقاط دسترسی وایفای جعلی (rogue access points).
این مجموعه ابزار به تیمهای رد امکان میدهد تا حملات را با واقعگرایی بالا اجرا کرده و اثربخشی دفاع سایبری سازمان را بهطور کامل مورد ارزیابی قرار دهند.
تیم قرمز تنها به معنای «نفوذ به سیستم» نیست؛ بلکه هدف اصلی آن، سنجش آمادگی واقعی سازمان در مواجهه با یک حمله سایبری است. این رویکرد بازخوردی حیاتی به تیمهای آبی (Blue Teams) ارائه میدهد، نقاط کور امنیتی را شناسایی میکند و به بهبود مستمر در سه حوزه مهم نیرو انسانی، فرآیندها و فناوری کمک مینماید.
برخلاف تستهایی که صرفاً باهدف رعایت الزامات انطباق (Compliance) انجام میشوند، عملیات تیم قرمز مقاومت و بلوغ واقعی سازمان را در برابر فشارها و شرایط مشابه تهدیدات دنیای واقعی به چالش میکشد.
