وقتی نوبت به توسعه برنامههای نرمافزاری میرسد، توسعهدهندگان برای سازماندهی و ساختار کدهای خود به روشی قابل نگهداری به الگوهای طراحی نرمافزارهای مختلف تکیه میکنند. در میان این الگوها، سه مدل رایج مورداستفاده عبارتاند از: Model-View-Controller (MVC)، Model-View-ViewModel (MVVM) و Model-View-Presenter (MVP). در این مقاله این مدلها را بهتفصیل توضیح میدهیم و آنها را ازنظر مزایا و معایب باهم مقایسه میکنیم.
Model-View-Controller (MVC)
مدل MVC یک الگوی طراحی نرمافزاری است که برنامه را به سه جزء تقسیم میکند: Model، View و Controller. Model نشاندهنده دادهها و منطق تجاری برنامه است، View نمایانگر رابط کاربری است و Controller بهعنوان یک واسطه بین Model و View عمل میکند.
در مدل MVC، کاربر با View تعامل دارد که ورودی کاربر را به Controller ارسال میکند. سپس Controller ورودی را پردازش میکند، با Model تعامل میکند تا دادهها را بهروز کند و دادههای بهروز شده را به View ارسال میکند تا به کاربر نمایش داده شود. مزیت کلیدی این الگو جداسازی وابستگیها است که با ماژولار بودن و سهولت نگهداری را ممکن میسازد.
Model-View-ViewModel (MVVM)
مدل MVVM تکاملی از الگوی MVC است که توسط مایکروسافت برای برنامههای WPF و Silverlight معرفی شد. الگوی MVVM دارای سه جزء است: Model،View و ViewModel.ViewModel یک افزودنی جدید است که بهعنوان میانجی بین View و Model عمل میکند.
View مسئول نمایش دادهها و گرفتن ورودی کاربر است و ViewModel منطق پشت View را مدیریت میکند. ViewModel برای بازیابی دادهها با Model تعامل میکند و در صورت لزوم View را بهروز میکند. مزیت کلیدی الگوی MVVM این است که امکان تست کارآمدتر را فراهم میکند و وابستگی به View را کاهش میدهد.
Model-View-Presenter (MVP)
مدل MVP یکی دیگر از الگوهای طراحی نرمافزار است که برنامه را به سه جزء تقسیم میکند: Model، View و Presenter. Presenter بهعنوان یک واسطه بین Model و View عمل میکند، مشابه Controller در الگوی MVC.
در مدل MVP، View ورودی کاربر را به Presenter میفرستد که ورودی را پردازش میکند و با Model تعامل میکند تا دادهها را بهروز کند. سپس Presenter دادههای جدید را در View بهروز میکند. مزیت اصلی الگوی MVP جداسازی وابستگیها است که امکان نگهداری و آزمایش آسانتر برنامه را فراهم میکند.
مقایسه مدلها:
حال بیایید این مدلها را بر اساس معیارهای زیر مقایسه کنیم:
جداسازی وابستگیها: هر سه الگو وابستگیها را بین مؤلفهها جدا میکنند، با مدلهای MVC و MVP وابستگیها را در سطح بالاتری از هم جدا میکنند. الگوی MVVM تفکیک بیشتری از وابستگیها را با افزودن ViewModel فراهم میکند.
آزمایش پذیری: الگوی MVVM به دلیل سهولت تست واحد ViewModel بدون وابستگی به View، قابلآزمایشترین الگوی سه مورد در نظر گرفته میشود. الگوی MVP همچنین تست پذیری خوبی دارد، درحالیکه آزمایش الگوی MVC به دلیل اتصال محکم بین اجزا میتواند دشوار باشد.
سهولت استفاده: الگوی MVC سادهترین الگو از این سه است و بهطور گسترده مورداستفاده قرار میگیرد، درحالیکه الگوی MVVM به دلیل اضافه شدن ViewModel میتواند منحنی یادگیری تندتری داشته باشد. الگوی MVP همچنین دارای منحنی یادگیری مناسبی است، اما استفاده از آن آسانتر از الگوی MVVM است.
چارچوبها و ابزارها: هر سه الگو دارای چارچوبها و ابزارهایی برای پشتیبانی از آنها هستند که الگوی MVC به دلیل محبوبیتش، وسیعترین طیف ابزارها را دارد.
نتیجه:
بهطور خلاصه، مدلهای MVC، MVVM و MVP همگی راهی برای ساختار کد به روشی قابل نگهداری ارائه میدهند. انتخاب مدل مورداستفاده درنهایت به الزامات برنامه، ترجیحات و مهارتهای تیم و چارچوبها و ابزارهای موجود بستگی دارد. هنگام انتخاب مدل برای یک پروژه خاص، مهم است که این عوامل را بهدقت در نظر بگیرید.