دیمیتری راگوزین، مدیر عامل روسکاسموس ؛ سازمان فضایی روسیه پس از پرتاب اخیر سایوز و بازیابی مرحله‌ی دوم این موشک در هوای سرد وستوچنی روسیه، اظهاراتی طعنه‌آمیز را خطاب به اسپیس ایکس در فیسبوک نوشت.
روز جمعه، موشک سایوز از پایگاه فضایی وستوچنی در روسیه پرتاب شد و محموله‌ی خود شامل ۳۶ ماهواره‌ی وان‌وب را به فضا حمل کرد. هرچند جدیدترین مرکز فضایی روسیه در بخش غربی این کشور واقع شده است ؛ اما موشک های سایوز روسی بدین جهت از این پایگاه پرتاب میشوند که مراحل پرتاب خود را روی منطقه‌ی کم‌جمعیت و بی خطر یاقوتستان می‌اندازند.
در موشک سایوز، چهار بوستر به‌عنوان مرحله‌ی اول به‌کار می‌روند و تقریبا دو دقیقه پس از برخاست جدا میشوند. سپس، مرحله‌ی دوم در ادامه‌ی پرواز به سمت زمین سقوط می‌کند. هرچند منطقه‌ی یاقوتستان ازنظر جغرافیایی ناهموار و دارای جمعیت پراکنده است، دولت روسیه مناطقی مخصوص را برای سقوط مراحل سایوز ایجاد کرده و آن‌ها را از نواحی مسکونی دور نگاه داشته است. در پرتاب روز جمعه، مراحل سایوز به‌همین نحو ایمن به زمین بازگشت.
بااین‌حال، طبق تصاویر و ویدئو‌های منتشرشده از عملیات پرتاب اخیر اسپیس ایکس در توییتر و فیسبوک، دیمیتری راگوزین، مدیر سازمان فضایی روسیه ظاهرا نمی‌تواند از طعنه‌زدن به اسپیس ایکس دست بردارد. راگوزین در پست فیسبوکی خود با اشاره به ایالت تگزاس، محل ساخت‌وساز نمونه‌های آزمایشی موشک مریخی استارشیپ، پرسید آیا اسپیس ایکس قادر خواهد بود مانند متخصصان روس در شرایط سخت کار کند یا نه. راگوزین در فیسبوک نوشت:
اینجا نه تگزاس بلکه یاقوتستان در فصل سرد زمستان است. تیم حاضر در ناحیه‌ی سقوط مرحله‌ی دوم مأموریت وان وب، دو روز قبل از پرتاب دیروز در محل مستقر شد. دما منفی ۵۲ درجه است! در این فکرم آیا اسپیس ایکس لطیف می‌تواند در چنین شرایطی کار کند؟
برخی کاربران در پاسخ به راگوزین نوشتند، نکته‌ی خنده‌دار این است که مهندسان اسپیس ایکس «لطیف» برای بازیابی مراحل موشک‌هایشان نیاز ندارند در هوای بیش از حد سرد کار کنند و بدین منظور موشکی هوشمندتر ساخته‌اند. اسپیس ایکس موشک فالکون ۹ را به‌نحوی طراحی کرده است که مرحله‌ی اول آن برای استفاده‌ی دوباره در آینده با اتکابه خود روی کشتی‌های بدون‌سرنشین فرود می‌آید.
علاوه‌براین، اسپیس ایکس در تگزاس درحال تلاش برای ساخت موشکی کاملا چندبارمصرف است. این سامانه‌ی جدید از سوپرهوی به‌عنوان مرحله‌ی اول و استارشیپ به‌عنوان مرحله‌ی دوم تشکیل شده است و هردو قابلیت بازیابی و استفاده‌ی دوباره را دارند.
همچنین هرچند دمای هوا در تگزاس جنوبی به‌ندرت به زیر صفر می‌رسد، در طول تابستان و زمانی‌که مهندسان شرکت شبانه‌روز درحال کار روی وظایفشان هستند، از ۳۷ درجه‌ی سانتی‌گراد فراتر می‌رود.
راگوزین سال بدی را پشت سر گذاشته و دلخوری او از اسپیس ایکس قابل درک است. همان‌طور که فالکون ۹ به جذب مشتریان پرتاب‌های تجاری و دورکردن آن‌ها از موشک روسی پروتون ادامه داده، کپسول کرو دراگون اسپیس ایکس نیز به وابستگی ناسا و سایر کشور ها به فضاپیمای سایوز برای رساندن فضانوردان این سازمان به ایستگاه فضایی بین‌المللی پایان بخشیده است. البته راگوزین همواره تأثیر این تغییرات را انکار می‌کند. درهرصورت، به‌وضوح آشکار است که موفقیت اسپیس ایکس «لطیف» به عنوان شرکت خصوصی، مدیر عامل سازمان فضایی روسیه را حسابی رنجانده است.
//محمدامین بصائری
