تقریبا یک سال قبل، اواخر مهر ماه ۱۴۰۱ من گوشیم رو از آیفون ۱۳ به آیفون ۱۴ پرو ارتقا دادم؛ تقریبا هر سال این کار رو می‌کنم و گوشیم رو عوض می‌کنم و اون سال هم برنامه همین بود. اوایلی بود که آیفون‌های ۱۴ وارد بازار شدن و قیمتشون هم منطقی بود ولی خبری از بحث «ریجستری نشدن» هنوز نیومده بود.
یک ماه گذشت، ریجستر نشد؛ دو ماه گذشت، نشد! سه ماه و ماه‌های آینده هم گذشت تا اینکه دیگه تیر خلاص رو زدن و گفتن نه تنها ریجستر نمی‌شه، بلکه حتی وارداتش هم ممنوعه. همینیه که هست!
از اون روز تا به امروز روزی نیست که من توی اینستاگرام محتوایی با عناوینی مثل «ترفند ریجستری آیفون ۱۴» یا «خبر جدید: آیفون ۱۴ ریجستر شد» نبینم. فروشنده‌هایی که آیفون‌های ۱۴ توی ویترینشون خاک می‌خوره و برای فروششون دست به دامن اینستاگرام شدند تا یا فروش آیفون‌های ۱۴ رو میسر کنند یا از این موضوع ترندی که دغدغه‌ی جماعت نسبتا زیادی هم هست استفاده و حداقل چهار پنج کیلو فالووری جذب کنند.
چند هفته قبل رفته بودم بازار چارسو و دیدم که یه عزیزی آیفون ۱۴ پرو داره می‌خره؛ ازش پرسیدم که در جریانی که ریجستر نمی‌شه دیگه؟ بهم گفت ریجستر که می‌شه، توی اینستاگرام ترفندهاش هست!
این شد که تصمیم گرفتم این مطلب رو بنویسم؛ من حالا تقریبا یک سالی می‌شه که کاربر آیفون ۱۴ پرو هستم و اتفاقا گوشیم ریجستر هم نشده و می‌تونید تجربیات صادقانه‌ای از یک کاربر ساده‌ای که نه فروشنده‌ست و نه برنامه‌ای برای جذب فالوور داره (!) استفاده کنید.
ریجستر نشدن آیفون‌های ۱۴، یک بهانه و یک دلیل مشخص داره؛ برای اینکه بتونیم بهانه ریجستر نشدن آیفون ۱۴ رو بررسی کنیم، باید درمورد یک ویژگی به اسم Satellite داره که در دسته ویژگی‌های امنیتی قرار می‌گیره. به طور کلی اپل پیش‌تر، داستان‌های زیادی داشت از آدم‌هایی که جونشون توسط اپل واچ نجات پیدا کرده اما این داستان‌ها درمورد آیفون‌ها خیلی زیاد نبود و آیفون‌های ۱۴ با ویژگی‌هایی معرفی شد که بعدا از نجات جونِ آدم‌ها داستان‌های جدیدی رو روایت کنه.
ویژگی Satellite، کارکردش به این شکله که اگر خدایی نکرده شما روزی توی بیابون، جنگل، کوه یا هرجای دیگه‌ای که آنتی ندارید و (مجددا خدایی نکرده) جونِتون در خطر باشه و نتونید با یکی از Emergency Centerها ارتباط برقرار کنید، آیفونتون پیام شما رو از طریق ماهواره، با مرکزهایی مثل پلیس، اورژانس یا آتش‌نشانی مخابره می‌کنه.
اگر بخوایم در یک کلام این ویژگی رو ترجمه کنم، می‌تونم بگم آیفون‌های ۱۴، امکان ارتباط ماهواره‌ای دارند و همونطور هم که در جریان هستید، ما توی ایران خیلی موافق ارتباطات ماهواره‌ای نیستیم؛ حالا چه بخواد این ارتباط برای برنامه‌های تلوزیونی باشه، چه بخواد برای گرفتن اینترنت باشه، چه برای نجات دادن جان آدم‌ها!
حالا چرا می‌گم این موضوع یک بهانه‌ست؟ به‌خاطر اینکه این ویژگی باید توسط اپل در کشورها فعال بشه و در حال حاضر صرفا در آمریکا و تعدادی کشور اروپایی که تعدادشون به تعداد انگشت‌های یک دست هم نمی‌رسه فعاله. از طرفی این ویژگی فقط در سال اول رایگانه و از سال‌های بعدش باید یک اشتراک سالانه‌ای رو تهیه کنید. فلذا با توجه به اینکه ایران تحریمه و حتی اگر کاربر ایرانی بخواد هم نمی‌تونه اشتراک مربوطه رو تهیه کنه، آخرین کشور که اپل امکان استفاده از Satellite رو براش فعال می‌کنه، ایرانه.
حالا اگر این بهانه‌ست، پس دلیل چیه؟ اگر خاطرتون باشه یک موضوعی مطرح شده بود چند سال پیش تحت عنوان «ممنوعیت واردات کالای لوکس» که همون موقع گوشی‌های بالای ۸۰۰ دلار رو در رده کالای لوکس تلقی کردند. آیفون‌های ۱۴ هم که از مدل‌های پایه تا پرو همگی بالای ۸۰۰ دلار هستند و اتفاقا لوکس و آمریکایی هم محسوب می‌شن! بنابراین شامل ممنوعیت واردات می‌شن متأسفانه و ریجستر نشدن آیفون‌ها هم موضوعیه در ادامه‌ی ممنوعیت واردات و این موضوع، شروع کلید خوردن همون طرحه.
راستش رو بخواید، قصه اتفاقا از همینجا تلخ‌تر می‌شه. قبل از ادامه این بخش لازمه اضافه کنم که شخصا، هیچ‌گونه علاقه‌ای ندارم که اتفاقاتی که در ادامه ذکر می‌کنم رخ بده و از ته دلم امیدوارم که هرچیزی که می‌گم در آینده مثل یه شوخی مسخره شمرده بشه؛ اما گفتنش در حال حاضر، بخشی از آگاهی از حقیقتیه که در آینده سرمون میاد.
وقتی حرف از ممنوعیت واردات گوشی‌های بالای ۸۰۰ دلار می‌شه، یعنی گوشی‌هایی که از یه جایی به بعد شما به صورت قانونی می‌تونید در بازار ایران بخرید، عملا پرچمدار نیستند؛ حتی، متأسفانه بازه قیمتی ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ دلار نیمی از گوشی‌های میان‌رده رو هم پوشش می‌ده که این یعنی حتی خرید یک گوشی میان‌رده‌ی با کیفیت که بعضا به اسم Flagship Killer یا قاتل پرچمدار ازشون یاد می‌کنیم هم قانونی نخواهد بود. قصه اونجایی غم‌انگیز می‌شه که این ممنوعیت محدود به آیفون نشه و گوشی‌های سامسونگ، هواوی، شیائومی، نوکیا و غیره هم امکان وارداتشون ممنوع و ریجستریشون انجام نشه.
اگر هم از دنبال‌کنندگان اخبار حوزه ICT باشید احتمالا می‌دونید که اخیرا چه رانت‌هایی برای تولید (!) گوشی‌های ایرانی به شرکت‌های مختلف اعطا شده. سوله‌هایی که مفت‌مفت در اختیار شرکت‌ها قرار می‌گیره تا با پول‌های کلان، چند مدل گوشی رو در چین سفارش‌گذاری کنند و با چند تغییر جزئی در طراحی (مثل تغییر لوگو) وارد کنند و به عنوان گوشی هوشمند ایرانی در بازار به فروش برسونند. نزدیک‌ترین مثال برای تصور این شرایط، انحصاریه که در بازار خودرو رخ داده و همه‌مون هم می‌دونیم که چه عیوبی رو بر سر اقشار مختلف جامعه آوار کرده.
در وصف ترفندهای اینستاگرامی، اگر بخوام در یک کلام جوابتون رو بدم، نه! راستش رو بخواید نمی‌دونم به چه علت، ولی با اینکه آیفون‌های ۱۴ ریجستر نمی‌شن، گاهی ممکنه آنتن داشته باشید؛ گاهی ممکنه با یه جابه‌جایی سیم‌کارت یا خاموش/روشن کردن حالت هواپیما آنتنتون برگرده؛ اما واقعیت اینه که تمام این روش‌ها موقتیه و ممکنه برای چند ساعت یا در بهترین حالت چند روز آنتن داشته باشید و بعدش، آنتن بی آنتن!
مسئله‌ای که مطرحه اینه که باید بپذیرید که متأسفانه هیچ راه و ترفندی عملا برای این موضوع وجود نداره؛ اکثر افرادی هم که توی اینستاگرام در مورد این موضوع ویدئو تولید و منتشر می‌کنند، یا فروشنده‌هایی هستند که می‌خوان آیفون‌های ۱۴ روی ویترین مغازه‌شون خاک نخوره یا اینکه پیج‌هایی هستند که دنبال رشد چند ده هزارتایی پیجشون هستند که اتفاقا دست روی سوژه خوبی هم گذاشتن.
نکته: سال گذشته، چون هنوز تصمیمات قطعی درباره آیفون‌های ۱۴ گرفته نشده بود، شما می‌تونستید به‌صورت مسافری، گوشیتون رو در سامانه همتا ثبت کنید؛ اما تقریبا از بهمن/اسفند ماه بود که با ممنوعیت رسمی واردات آیفون‌های ۱۴، حتی ثبت موقتی گوشی در سامانه همتا هم غیرممکن شد. خیلی از افرادی که گوشیشون رو در اون دوره به‌صورت مسافری در سامانه همتا ثبت کردند، هنوز آنتن دارند یا حداقل با دردسر کمتری آنتنشون رو به حالت عادی برمی‌گردونند؛ پس ممکنه اگر می‌بینید آیفون ۱۴ دوستتون آنتن، به خاطر همین امر باشه.
یک ترفند رایج دیگه‌ای که وجود داره، استفاده از دستگاه‌های IKOSـه. این دستگاه‌ها که مدلشون توی ایران رایجه، دستگاه‌هایی هستند که ریجستر شدن، سیم‌کارت می‌خورن و کار می‌کنن؛ اما برای این کاربرد دارند که وصلشون کنی به گوشی یا تبلتی که سیم‌کارت نداره و از طریق اون گوشی/تبلت از سیم‌کارت استفاده کنید.
این ترفند، جواب می‌ده؛ اما (یه اما بزرگ) تجربه کاربری استفاده از این دستگاه‌ها واقعا مضخرفه! درصورتی که شما سیم‌کارتتون رو روی یکی از دستگاه‌های IKOS بندازید، برای ارسال و دریافت پیام و برای دریافت و برقراری تماس باید از اپلیکیشن مربوط به همون دستگاه استفاده کنید؛ حالا مشکل کجاست؟
البته این یه تصمیمه که با شماست؛ من به شخصه واقعا از استفاده از اپلیکیشنی که UI/UX بدی داره اون هم برای انجام کارها پرتکرار و مهمی مثل تماس و پیامک مریض می‌شم؛ بنابراین ترجیح می‌دم استفاده نکنم.
روش من کمی روش سختیه راستش رو بخواید؛ اگر تجربه کار با دستگاه‌های اپلی رو داشته باشید می‌دونید که یه فیچری توی اکوسیستم اپل هست که اینجوریه که وقتی آیفونتون زنگ می‌خوره، مک هم زنگ می‌خوره، آیپد هم زنگ می‌خوره، واچ هم زنگ می‌خوره و از هرکدوم که بخواید می‌تونید جواب بدید. برای اینکه بتونید از این فیچر استفاده کنید (علاوه‌بر اینکه باید فعال باشه) باید به یه اینترنت وصل باشن دستگاه‌هاتون و اپل آیدی همه‌شون هم یکسان باشه.
من برای اینکه بتونم از آیفون ۱۴ پرو استفاده کنم و بتونم تماس هم بگیرم، در طول روز ۳ تا دستگاه با خودم حمل می‌کنم؛ یک مودم جیبی، یک آیفون 5s که از قبل داشتم و یه آیفون ۱۴ پرو. اتفاقی که میوفته اینه که سیم‌کارت اصلی من روی 5s قرار داره و هر دو آیفون درحالی که یه اپل آیدی دارن، به اینترنت همون مودم جیبی متصل هستند.
با این روش، وقتی آیفون 5s من که سیم‌کارتم روشه زنگ می‌خوره، آیفون ۱۴ پروم هم زنگ می‌خوره و می‌تونم جواب بدم و از اون طرف هم چون به مودم جیبی وصل هستم، اینترنت هم دارم روی هر دو دستگاه. متأسفانه آیفون به آیفون این امکان وجود نداره که مثلا من موقعی که می‌خوام به کسی زنگ بزنم روی آیفون ۱۴ پرو شماره‌گیری کنم و تماس از طریق آیفون 5s برقرار بشه؛ برای همین صرفا برای جواب دادن تماس‌ها کاربرد داره.
اگر بتونم، دوست دارم آیفون 5s رو با یه آیفون دیگه مثل آیفون ۷ عوض کنم ولی فعلا که فرصت نشده و با همین سپری می‌کنم و اینجا باید بابت ایستادگی این دستگاه کهن‌سال ایستاده دست بزنم. :))
اگر بخوام اصلا این مسئله‌ی اکوسیستم اپل رو فاکتور بگیرم، لُپ کلام رو بخوام بگم، من دو گوشی دارم و برای تماس گرفتن از اونی که ریجستر شده استفاده می‌کنم و برای اینکه اینترنت هم روی آیفون ۱۴ داشته باشم و در عین حال باتری 5s هم خیلی صدمه نبینه، یه مودم جیبی هم با خودم حمل می‌کنم.
راستش رو بخواید خودم هم قبول دارم که روش، خیلی روش بهینه‌ای نیست؛ ولی برای منی که همیشه کوله‌پشتی همراهمه خیلی آزاردهنده نیست و از اون طرف هم واقعیت اینه که عادت کردم.
تو این بخش نمی‌خوام خیلی درباره‌ی اینکه آیفون ۱۴ و ۱۵ آیا خوب هستند یا خیر صحبت کنم؛ بیشتر مسئله‌ای که مطرحه اینه که آیا آیفون‌های ۱۴ و ۱۵ علی‌رغم اینکه ریجستر نمی‌شن، ارزش خرید دارند یا نه.
درباره‌ی خودم اینجوریه که چون به این وضعیت عادت کردم و اپل زامبی هستم، بله و من قطعا به آیفون ۱۵ پرو آپگرید خواهم کرد؛ اما به کسی که به این وضع عادت نداره یا اونقدر که باید اپل زامبی (!) نیست توصیه نمی‌کنم. خب خودمونیم دیگه، ما همین الانش کلی دستگاه با خودمون حمل می‌کنیم و اگر بخواد یکی دو قلم هم به این موارد اضافه بشه یا اینکه بخوایم هر روز با بحث آنتن داشتن و نداشتن درگیر باشیم اصلا وضعیت جالب نمی‌شه.
از طرفی آیفون‌های ۱۳ (که قیمتشون الان غیرمنطقیه و باید تو قیمت خوب بتونید بخرید) هنوز آیفون‌های خیلی خوبی هستند و نه تنها از رده خارج نشدن، بلکه با قدرت دارن پرچمداری می‌کنن؛ پس پیشنهاد می‌دم اگر می‌خواید از آیفون استفاده کنید، برید سمت آیفون‌های ۱۳ مگر اینکه بخواید تمام مواردی که گفتم رو بپذیرید و با تمام چالش‌ها به آغوش آیفون‌های ریجستر نشده برید.
من توی این مقاله سعی کردم خیلی روی کاغذ صحبت نکنم و تا جای ممکن تجربه‌ام رو با شما به اشتراک بذارم؛ امیدوارم که براتون مفید بوده باشه. عذرخواهم اگر طولانی بود و اینکه به مرور زمان اگر آپدیتی در این مورد بود حتما میام و این مطلب رو به‌روزرسانی می‌کنم. اگر هم سوالی بود، توی کامنت‌ها یا از طریق ایمیل (maminsedghi@gmail.com) پاسخگو هستم.
