گزارش آکسفام در بارۀ نابرابری ثروت
با شتابی بیشتر، ثروتمندان ثروتمندتر می‌شوند و فقیران فقیرتر
فقرا مالیات بیشتری نسبت به پولدارها می‌دهند!
ترجمه: محمدرضاجعفری
گزارش جدید آکسفام نشان می دهد که 1% ثروتمند جهان تقریباً دوسوم از کل ثروت جدید ایجاد شده از سال 2020 به این سو را، به ارزش 42 تریلیون دلار، تصاحب کرده‌اند؛تقریباً دو برابر بیشتر از 99% پایین جمعیت جهان. پیش از این و در طول دهۀ گذشته، سهم 1% ثروتمندترین افراد از کل ثروت تولیدی حدوداً یک‌دوم بود که نشان می‌دهد نابرابری میان 1% و 99% جمعیت جهان افزایش یافته است.
گزارش «بقای ثروتمندترین‌ها» در روز افتتاحیه مجمع جهانی اقتصاد در داووس سوئیس منتشر شد. صاحب‌منصبان مالی نخبگان در پیست اسکی سوئیس گرد هم می‌آیند چرا که برای اولین‌بار در 25 سال گذشته،ثروت شدید و فقر شدید به‌طور هم‌زمان افزایش یافته است.
گابریلا بوچر، مدیر اجرایی آکسفام اینترنشنال می‌گوید: «زمان آن رسیده است که این افسانۀ دم دستیِ را، که کاهش مالیات ثروتمندان منجر به نوعی "سرریز ثروت" آنها به دیگران می‌شود، از بین ببریم. چهل سال کاهش مالیات برای ابرثروتمندان نشان داده است که افزایش امواج دریا نه همۀ کشتی‌ها که فقط قایق‌های تجملاتی پولدارها را به حرکت درمی‌آورد».
میلیاردرها شاهد افزایش فوق‌العاده‌زیاد در ثروت خود بوده‌اند. در طول سال‌های همه‌گیری بیماری و بحران هزینه‌های زندگی از سال 2020، 26 تریلیون دلار (63%) از کل ثروت جدید در اختیار 1% ثروتمندترین افراد قرار گرفت، در حالی که 16 تریلیون دلار (37%) در مجموع به بقیۀ نقاط جهان اختصاص یافت. یک میلیاردر به ازای هر 1 دلار ثروت جدید جهانی که توسط فردی در 90% پایین‌تر به دست می‌آید، تقریباً 1.7 میلیون دلار به دست می‌آورد. ثروت میلیاردرها روزانه 2.7 میلیارد دلار افزایش یافته است. تعداد و ثروت میلیاردرها در ده سال گذشته دو برابر شده است.
ثروت میلیاردرها در سال 2022 با افزایش سریع سود مواد غذایی و انرژی افزایش یافت. این گزارش نشان می‌دهد که سود 95 شرکت مواد غذایی و انرژی در سال 2022 بیش از دو برابر شده است. آنها 306 میلیارد دلار سود بادآورده داشتند و 257 میلیارد دلار (84%) از آن را به سهامداران ثروتمند پرداخت کردند. خاندان والتون که نیمی از والمارت را در اختیار دارد، در سال گذشته 8.5 میلیارد دلار دریافت کرده است. میلیاردر هندی گوتام آدانی، مالک شرکت‌های بزرگ انرژی، تنها در سال 2022 شاهد افزایش 42 میلیارد دلاری (46%) ثروت بوده است. سود بیش از حد شرکت‌ها حداقل باعث نیمی از تورم در استرالیا، ایالات متحده و بریتانیا بوده است.
در همین دوره، حداقل 1.7 میلیارد کارگر در کشورهایی زندگی می‌کنند که نرخ تورم از دستمزدها پیشی گرفته است و بیش از 820 میلیون نفر - تقریباً یک نفر از هر ده نفر روی زمین - گرسنه هستند. زنان و دختران با حداقل غذا زنده‌اندو نزدیک به 60% از جمعیت گرسنه جهان را تشکیل می‌دهند.
بانک جهانی می‌گوید احتمالاً شاهد بزرگ‌ترین افزایش نابرابری و فقر جهانی از زمان جنگ جهانی دوم هستیم. کل کشورها با ورشکستگی روبرو هستند، به طوری که فقیرترین کشورها در حال حاضر 4 برابر بیشتر از هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتی را صرف بازپرداخت بدهی به طلبکاران ثروتمند می‌کنند. سه‌چهارم دولت‌های جهان در حال برنامه‌ریزی برای کاهش هزینه‌های بخش عمومی و ریاضت اقتصادی، از‌جمله در بخش مراقبت‌های بهداشتی و آموزش هستند، به میزان 7.8 تریلیون دلار طی پنج سال آینده.
آکسفام خواستار افزایش سیستماتیک و گسترده مالیات بر افراد فوق ثروتمند است. دهه‌ها کاهش مالیات برای ثروتمندترین‌ها و شرکت‌ها به نابرابری دامن زده است، به‌طوری که فقیرترین افراد در بسیاری از کشورها نرخ‌های مالیاتی بالاتری نسبت به میلیاردرها می پردازند.
ایلان ماسک، یکی از ثروتمندترین مردان جهان، بین سال‌های 2014 تا 2018 تنها 3% «مالیات واقعی» پرداخت کرده است. ابر کریستین، یک فروشنده آرد در اوگاندا، ماهانه 80 دلار درآمد دارد و 40% مالیات می‌پردازد.
در سراسر جهان، اکنون تنها چهار سنت از هر دلار مالیات از مالیات بر ثروت حاصل می شود. نیمی از میلیاردرهای جهان در کشورهایی زندگی می کنند که مالیات بر ارث برای وابستگان درجه اول ندارد. آنها یک صندوق گنج 5 تریلیون دلاری معاف از مالیات را به وارثان خود می سپارند که بیشتر از تولید ناخالص داخلی آفریقاست؛ قدرتی بی‌حصر برای صاحب‌منصبان آیندۀ جهان. درآمد افراد ثروتمند عمدتاً ناشی از بازده دارایی‌های آنها است نه کار (درآمدی حاصل از هیچ‌کاری نکردن)، با این حال به‌طور متوسط 18% مالیات بر آن تعلق می‌گیرد، یعنی چیزی کمتر از نصف متوسط نرخ بالای مالیات بر دستمزدها و حقوق (حدود 40%).
این گزارش نشان می‌دهد که مالیات بر ثروتمندترین افراد در گذشته بسیار بالاتر بوده است. در طول چهل سال گذشته، دولت‌ها در سراسر آفریقا، آسیا، اروپا و آمریکا نرخ مالیات بر درآمد را برای ثروتمندان کاهش داده‌اند. در عین حال، آنها مالیات بر کالاها و خدمات را افزایش داده‌اند که به طور ناجوری بر فقیرترین مردم تعلق می‌گیرد و نابرابری جنسیتی را تشدید می کند. در سال‌های پس از جنگ جهانی دوم، نرخ بالای مالیات‌بر‌‌درآمد در آمریکا و دیگر کشورهای پیشرفته موفق‌ترین سال‌های توسعه اقتصادی آنها را به وجود آورد و نقش کلیدی در گسترش دسترسی به خدمات عمومی مانند آموزش و مراقبت‌های بهداشت ایفا کرد.
بر اساس تحلیلی جدید مالیات بر دارایی تا 5% سالانه بر مولتی‌میلیونرها و میلیاردرهای جهان می‌تواند 1.7 تریلیون دلار در سال جمع‌آوری کند که برای خارج کردن 2 میلیارد نفر از فقر، تأمین کمبودهای کمک‌های بشردوستانه، ایجاد برنامه‌ای 10 ساله برای پایان دادن به گرسنگی، حمایت از کشورهای فقیر آسیب‌دیده از تغییر اقلیم و ارائه مراقبت‌های بهداشتی و اجتماعی همگانی برای فرودستان در کشورهای با درآمد پایین، کافی است.
نقل مطلب با ذکر منبع و لینک به صفحه مجاز است.
