(در این مطلب از میان معادلهای فارسی assertiveness: جراتورزی/ جراتمندی/ صراحت/ قاطعیت/ابراز وجود/خودابرازی، "جراتورزی" را انتخاب کردهام)
جراتورزی یک راه سالم برای برقراری ارتباط است. جراتورزی توانایی ابراز خود به شیوهای صادقانه و محترمانه است. ما هر روز در موقعیتهایی قرار میگیریم که جراتورزی میتواند به ما کمک کند: مثلا درخواست قرار ملاقات از کسی، یا پرسیدن سوال از معلم، و یا عملکرد خوب در یک مصاحبه شغلی یا دانشگاهی.
جراتورزی رفتار طبیعی همه ما نیست. ارتباط برخی افراد بیش از حد منفعلانه است. افراد دیگر سبکی بیش از حد تهاجمی دارند. سبک ارتباطی جراتورزانه حدواسط مطلوب میان این دو است.
جراتورزی به چه معناست:
سبک ارتباط جراتورزانه میتواند به ما کمک کند کارهایی را که میخواهیم انجام دهیم. اما مساله حتی فراتر از این است: جراتورزی نشان میدهد که به خود و دیگران احترام میگذاریم.
افرادی که جراتورزانه صحبت میکنند این پیام را به دیگران میدهند که به خود ایمان دارند. نه خیلی کمرو هستند و نه خیلی زورگو. آنها میدانند احساسات و عقایدشان مهم است. آنها اعتماد به نفس دارند.
افراد جراتورز راحتتر دوست پیدا میکنند. آنها به گونهای ارتباط برقرار میکنند که به نیازهای دیگران و همچنین نیازهای خودشان احترام میگذارد. آنها در حل تعارضات و اختلاف نظرها بهتر عمل میکنند. افرادی که احترام میگذارند در ازای آن احترام دریافت میکنند.
چگونه متوجه میشوید در مقیاس جراتورزی کجا قرار گرفته اید؟ به این نمونهها توجه کنید:
آ سبکی دارد که بیش از حد منفعلانه است. اگر از آ بپرسید که چه فیلمی میخواهد ببیند، به احتمال زیاد میگوید: "نمیدانم – تو چه چیز میخواهی ببینی؟" او معمولاً به دیگران اجازه میدهد در مورد مسایل تصمیم بگیرند، اما بعداً از نگفتن آنچه میخواست پشیمان میشود. او را آزار میدهد که دوستانش بیشتر صحبت میکنند. اما وقتی آ سعی میکند وارد گفتگو شود، آنقدر آرام صحبت میکند که دیگران بدون اینکه متوجه شوند او را نادیده میگیرند
سبک ب بیش از حد تهاجمی است. ب هیچ مشکلی در بیان نظرش ندارد. اما این کار را با صدای بلند و سرسختانه انجام میدهد. ب بر گفتگو مسلط است، اغلب حرف دیگران را قطع می کند و به ندرت گوش میدهد. اگر او با شما مخالف باشد، به شما میگوید – اما عمدتا با کنایه یا تحقیر. او به رئیسمآبی و بی ملاحظگی شهرت دارد.
پ سبک جراتورزانه ای دارد. وقتی از پ نظر میخواهی، صادقانه میگوید. اگر با شما مخالف باشد، نظرش را میگوید - اما به گونهای که شما را ناامید نکند یا حس بدی پیدا نکنید. پ به نظر شما هم علاقمند است. او به حرفهای شما گوش میدهد. حتی زمانی که پ با شما مخالف است، همچنان احساس میکنید که او به دیدگاه شما احترام میگذارد.
افرادی که بیش از حد منفعلانه رفتار میکنند اغلب در نهایت احساس میکنند که از آنها سوء استفاده شده است. آنها ممکن است عصبانی یا رنجیده خاطر شوند.
وقتی آنچه را که فکر و احساس میکنید بیان نمیکنید، دیگران آن طور که باید شما را نمیشناسند یا درک نمیکنند و از نظرات یا ایدههای شما استفاده نمیبرد.
اگر احساس کنید که نظرات یا احساسات شما اهمیتی ندارند، نتیجه میتواند کاهش اعتماد به نفس شما باشد و شانس دریافت شناخت و بازخورد مثبت برای ایدههای خوبتان را از شما بگیرد. حتی میتواند منجر به احساس افسردگی در شما شود.
افرادی که بیش از حد تهاجمی رفتار میکنند، در حفظ دوستیها با مشکل مواجه میشوند. آنها ممکن است بر مکالمات تسلط داشته باشند یا نظرات خود را بیش از حد جسورانه و قاطعانه بیان کنند و به این ترتیب باعث شود دیگران احساس کنار گذاشته شدن یا بیاحترامی پیداکنند.
افراد با سبک رفتار تهاجمی ممکن است دیگران را وادار کنند تا کارها را به شیوه آنها انجام دهند، اما بسیاری از اوقات در نهایت طرد یا منفور می شوند. آنها اغلب احترام دیگران را از دست میدهند.
چرا برخی افراد سبکهای ارتباطی جراتورزانه دارند در حالی که دیگران منفعلتر یا تهاجمیتر هستند؟ بخشی از آن صرفا به شخصیت ما بازمیگردد. بخشی دیگر عاداتی است که در خود ایجاد میکنیم یا تجربیاتی که از سرگذراندهایم. اما علاوه بر اینها با مشاهده رفتار دیگران، به ویژه افرادی که ما را بزرگ میکنند، است که میآموزیم جراتورزانه، منفعل یا تهاجمی باشیم .
موارد زیر می تواند باعث شود افراد بیش از حد منفعلانه عمل کنند:
موارد زیر می تواند باعث شود افراد بیش از حد تهاجمی رفتار کنند:
آنچه که می تواند افراد را به رفتار جراتورزانه سوق دهد عبارتند از:
جراتورزی به تمرین برخی مهارت های ارتباطی و داشتن نگرش درونی درست بستگی دارد.
برخی از افراد به طور طبیعی مهارت بیشتری در جراتورزی دارند. دیگران به تمرین بیشتری نیاز دارند. اما همه میتوانند پیشرفت کنند.
اما چگونه:
با در نظر گرفتن اینکه کدام سبک ارتباطی (جراتورزانه، منفعلانه یا تهاجمی) به شما نزدیکتر است، شروع کنید. سپس تصمیم بگیرید که آیا باید روی کمتر منفعل بودن، کمتر تهاجمی بودن یا صرفاً نیاز به ایجاد سبک طبیعی جراتورزانه خود کار کنید.
برای کار بر روی کمتر منفعل بودن و جراتورزی بیشتر:
برای کار بر روی کمتر تهاجمی بودن و جراتورزی بیشتر:
حتی افراد ذاتاً جراتورز نیز میتوانند مهارت های خود را بسازند و گسترش دهند. برای بهبود یک سبک طبیعی جراتورزانه:
وقتی جراتورزانه صحبت می کنید، نشان می دهید که به خودتان ایمان دارید. ایجاد جراتورزی یک قدم برای تبدیل شدن به بهترین خود شماست، فردی که میخواهید باشید!
منبع: kidshealth.org