🔴 ۲۷ مارس هر سال، در روز جهانی تئاتر، پیام یکی از بزرگان این عرصه منتشر میشود که امسال قرعه فال به نام یون فوسه، نمایشنامهنویس و نویسنده سرشناس نروژی رسیده بود.
🔹 به همین مناسبت، هر سال رسم بر این است که یکی از بزرگان تئاتر ایران هم در هفتم فروردین (روز ملی هنرهای نمایشی ایران)، پیامی را منتشر کند که امسال، محمود عزیزی، استاد، پژوهشگر و کارگردان تئاتر، این امر مهم را انجام داده است.
🔸 در متن دکتر محمود عزیزی آمده است:
🔹 «روز جهانی تئاتر بر نمایشگران و تماشاگران این فعالیت اجتماعی تاثیرگذار را شاد باش گفته که این فعالیت زیبا را تا به امروز و فردای بشریت پاس میدارند و به نمایش معنا میبخشند. از دیرباز، موضوع نمایش با زیباشناسی صحنه درگیر بدفهمیها شده است. زمانی گذشت تا قوانین رفته رفته مهر تایید بر ارزشمند بودن این شاهکار خلاقیت انسان در آموزش اخلاق، رفتار و زیبایی را پذیرا شوند، هر چند به تناسب گذر زمان، فعالان این عرصه هنری از سختیهای بسیاری عبور کردند و تا امروز جان خسته خود را از کج فهمیها با صبر و حوصله ابتکار و نوآوری هستی خود را حفظ کرده و به امروز رساندهاند.
🔸 چه بخواهیم و یا چه نخواهند تا زمانی که انسان هست، نیاز به حضور تئاتر و یا به گفتهای این شکل از تظاهرات اجتماعی، امری اجتنابناپذیر خواهد بود و خواهد ماند. از دوران افلاطون تاکنون، تاریخ نمایش، شاهد نارضایتی از نوع نگاه به جهان هستی بوده است. در دورانی برای مصادره تئاتر سالنهای عظیم و با شکوه ساخته شد و از گروههای نمایشگر دعوت میشد تا در این سالنها نمایش به پا کنند، مردم را سرگرم کنند و با توصیف قهرمانان مورد قبول قشری خاص، کسب امتیاز فرهنگی و هنری برای آنان کنند؛ اما تئاتر همچنان در کنار مردم بوده و خواهد ماند. پدیده تئاتر و هنرمندان تئاتر در همیشه تاریخ از دل مردمان برخاستهاند و همیشه جایگاه مردمی خود را حفظ و ستایش میکنند.
🔻 یادآور میشوم که در دوران طلایی یونان شخصیتهای حکومتی، اسپانسر تولید نمایش میشدند تا از این طریق امتیاز بهدست آوردند و نامشان در لوحههای تهیه شده برای این منظور ثبت شود. حتی زمانی پیش میآمد که به ستارگان تئاتر مسئولیتهای حکومتی داده میشد و این روند را هنوز هم شاهد هستیم.
🔹 تئاتر چه پدیدهای است که در طول تاریخ حضورش همیشه مورد بی مهری و یا ستایش قرار گرفته است؟ شاید به این دلیل که تئاتر آیینه زندگی است و هنرمند تئاتر میکوشد تا در این آینه، وجه زیبای زندگی را بنمایاند، چرا که تئاتر، پویا و آموزشگر است، شادی میآفریند، سوال مطرح میکند و مخاطب را نسبت به شرایط زندگی پرسشگر میکند. تئاتر توانسته است با هوشمندی در اشکال مختلف نمایش تن ستمدیده خود را تا به امروز حفظ نماید.
🔸 وقتی صحبت از تئاتر دولتی، ملی، آزاد و غیره میشود باید همواره هوشیار باشیم که این دستهبندیها عامل ایجاد تفرقه میان خانواده بزرگ تئاتر نشود. مرزبندی میان این اشکال مختلف تئاتر، امری اجتناب ناپذیر جهت پژوهش است ولی در کل در هر شکل از نمایش نباید دچار مرزبندی، بهرههای سیاسی و ایجاد تفرقه شود. همینک که این سخنان گفته میشود، گوشهایی مشغول راهی برای حمله هستند تا اصل موضوع تئاتر و روز جهانی تئاتر و روز همبستگی خانواده بزرگ تئاتر را به بیراهه بکشانند، غافل از اینکه چراغ تئاتر همیشه روشن و پر سو است، حتی اگر سودجویان سعی دارند گاهی آن را کمسو کنند.
🔻 جوامع هوشمند همیشه به ایثار هنرمندان تئاتر توجه دارند و میدانند این پدیده تاریخی همچون هوا برای زندگی لازم است. از این سو همیشه شاهد تولید آثار فاخر هستیم که عموم مردم مشتاق تماشای آن هستند. تئاتر، نوعی سیاست است اما سیاسی نیست. اگر سیاسی بود، عمری طولانی نداشت؛ عمر تئاترهای سیاسی مانند گروههای سیاسی کوتاه است. ما باید پرهیز کنیم تئاتر سیاسی نشود تا از اهداف خود دور نیفتد. تاریخ تحولات تئاتر از دوران گذر از آیین تا کنون، براساسِ تئوریهای عدیدهای که برآمده از شرایط جوامع بشری است، شکل گرفته که گویای مسئولیت تئاتر در برابر جامعه خود است؛ مسئولیتی که اشتیاق وافر به پویا کردن تماشاگر برای مبارزه علیه نابرابری و اشتیاق به بالا بردن سطح آگاهی مردم مواردی است که همیشه تئاتر را زیر ذرهبین قدرتهای سیاسی قرار داده و سعی کردهاند تا از این توان مقدس به سود خود بهره برند. حال آنکه تئاتر و فعالیت تئاتری برای عموم مردم است و دسته یا گروه نمیشناسد. همانطور که شعار یونسکو این بود که «تئاتر پل ارتباطی ملتهاست».
🔹 اگر تئاتر در دورانی سخت در آتش تنگنظران پر و بال خود را سوخته میبیند، باز همچون ققنوس دوباره بال مییابد و به پرواز ادامه میدهد و با نمایشی از خیال که هم درام است و هم کمدی، بهمانند زندگی به حیات خود ادامه میدهد. پس بر بالهای تئاتر بیندیشید و وارد نمایش خیالانگیز شوید؛ خیالی که هم واقعیت است و هم رویا.
🔻 تئاتر و زندگی لازم و ملزوم یکدیگرند.
🔸 روز جهانی تئاتر بر تمام سربازان جان بر کف تئاتر، این سنگر انسانساز و تماشاگرانش که معنابخش تئاتراند، تبریک عرض میکنم، شاد باشید.»