کتاب تاریخ روانشناسی در ده پرسش هدف خاصی را دنبال میکند و آن نشان دادن فرایند توسعه و پیشرفت مسائل به روز در روانشناسی در طول تاریخ آکادمیک روانشناسی است. این سیر و نگاه تاریخی، کتاب و فصل‌بندی‌های آن را ارزشمند می‌سازد و به خوانندگان نگاهی کلی از سیر تحول روانشناسی به دست میدهد. امید نویسنده این است که کتاب حاضر بتواند الهام بخش استادان باشد و در عین حال به دانشجویان کمک کند تا درکی از رشته‌ی منتخبشان به دست آورند. همانگونه که از عنوان کتاب پیداست، کتاب به روایت تاریخ روانشناسی میپردازد. مایکل هایلند، نویسنده‌ی کتاب، در این روایت تحولات و مباحث مهم تاریخی در حوزه های مختلف روانشناسی را معرفی کرده است و به شکلی جامع و کامل با اشاره به ده موضوع ادراکی در روانشناسی با نگاهی تاریخی گذشته را به حال پیوند داده است. نویسنده، تجربه‌ی مدرسی و بعدها استادی دانشگاه در روانشناسی سلامت در دانشگاه پلیمت را دارد و آن چه که کتاب را ارزشمندتر و شیوه‌ی انتقال مباحث را خاص‌تر میکند، سابقه‌ی چهل و چهار سال تدریس نویسنده است. مایکل هایلند در ابتدای کتاب به اهمیت کیفیت کلاس‌های درسی و شیوه‌ی تدریسی که موجب میشود دانشجویان به درس و مفاهیم آن علاقمند شود اشاره میکند. او از تکرار که به اعتقادش برای دانشجویان ملال‌آور است دوری می‌گزیند. شیوه‌ی هایلند بدین گونه کار میکند: او به تکرار اطلاعات و دانشی که دانشجویان از پیش کسب کرده‌اند، بسنده نمی‌کند. دانشجویان کلاس‌های او از پیش با نظریات فروید، بحث محیط-وراثت، عصب شناسی، روشهای کیفی و غیره آشنایی دارند، از این رو برای دوری گزیدن از ملال در مباحث، هایلند علاوه بر پرداختن به این مفاهیم به تحلیل و چرایی و چگونگی ارتباط این مباحث با مباحث و شیوه‌های دیگر میپردازد.
شاید برای فردی که برای اولین بار عنوان کتاب را میخواند این شبهه ایجاد شود که نویسنده سعی در ساده سازی و خلاصه کردن تاریخ روانشناسی دارد، اما کتاب حاضر با نگاهی جامع و کامل تاریخ روانشناسی را در پاسخ به ده پرسش اساسی برای خوانندگانش روشن میکند. کتاب حاضر برای خوانندگانی که به دنبال درکی کلی از مسائل ادراکی روانشناسی هستند مفید است و دانشجویان دورهی کارشناسی که واحد درسی مسائل ادراکی و تاریخی در روانشناسی (CHIPS) را میگذرانند فایده‌ی زیادی از آن می‌برند.
در این کتاب مسائل ادراکی در قالب سوال مطرح شده‌اند. استفاده از این تکنیک به خوانندگان کمک میکند تا به شکلی هدفمند به امر یادگیری بپردازند. هر فصل کتاب با مقدمه‌ای تاریخی به مسئله‌ی ادراکی متفاتی میپردازد و بعد نشان میدهد که چطور این مسئله با امروز پیوند می‌خورد. این شکل از بیان و توضیح مسائل روانشناسی را به مثابهی یک کل معرفی میکند و به ما می‌آموزد که چطور با داشتن نگاهی جامع به سیر تحول یک علم به نگاه درستی از مباحث مختلف درون آن علم دست بیابیم.
فصل اول کتاب با پرسشی بنیادین آغاز میشود و به تعریف علم و کاری میپردازد که دانشمندان انجام میدهد. نویسنده در فصل دوم فرایند تبدیل شدن روانشناسی به علم را شرح میدهد. اما اینکه روانشناسی در زمرهی کدام دسته از علوم قرار میگیرد و روانشناسی کاربردی و غیر کاربردی چطور از هم متمایز میشوند در فصل سوم مورد بررسی قرار میگیرد. از فصل چهارم کتاب به بعد نویسنده وارد مباحث و مفاهیم درون علم روانشناسی میشود و به توضیح رفتارگرایی و پس از آن جایگزین شدن آن با روانشناسی شناختی میپردازد. همان طور که گفته شد روانشاسی به مثابهی علم پیشینه‌ای دارد و در طول تاریخ تحولات زیادی را پشت سر گذاشته است. مقایسه‌ی این مفاهیم به درک هر چه بهتر آن‌ها کمک میکند. فصل پنجم به روانکاوی و فرضیه‌های مربوط به آن اختصاص دارد و میراث امروزه‌ی روانکاوی را مورد بررسی قرار میدهد. فصل ششم و هفتم به ارتباط روانشناسی و فیزیولوژی، عصب شناسی و روانشناسی، مکتب کنش متقابل زیستی روانی اجتماعی و بحث محیط-وراثت اشاره می‌کنند. مایکل هایلند در فصل هشتم به شرح نحوه‌ی تعیین و توضیح تفاوت‌های فردی از نگاه روانشناسی میپردازد و در این راه روش‌شناسی روانشناسان انسان‌گرا و برخی از دستاوردهای آنان را برای خواننده روشن میکند. فصل نهم با عنوان " فرضیه‌های روانشناسانی که از شیوه‌ی پژوهشی کیفی استفاده می‌کنند چیست و روانشناسی درمانی در جایگاه علمی طبیعی چه جایگزین‌هایی می‌تواند داشته باشد؟" در کتاب آورده شده است و روشهای تحقیق کیفی و کمی را مورد بررسی قرار میدهد.
به گفته‌ی نویسنده سوالی که در فصل دهم کتاب با عنوان " آیا کل بزرگ‌تر از مجموع اجزایش است؟ از روانشناسی گشتالت تا هوش مصنوعی." آورده شده است به نوعی مهم‌ترین سوال در روانشناسی است. چون با پاسخ به این پرسش سیر و ماهیت و آیندهی پیش روی علم روانشناسی مشخص میشود. روانشناسی گشتالت و هوش مصنوعی از عنوان‌های مهم این فصل به شمار می‌آیند. فصل یازدهم خلاصه‌ای از فرضیه‌های مختلف را ارائه میدهد که روانشناسان در طول تاریخ تا به امروز مطرح کرده‌اند.
در انتهای هر فصل خلاصه‌ای از آن فصل آورده شده که با چندین پرسش درمورد مفاهیم و مباحث مطرح شده در همان فصل دنبال میشود. این پرسش‌های بنیادین به خواننده کمک میکند تا با سعی در پاسخ دادن به آن‌ها از درک مفاهیمی که مطالع کرده اطمینان حاصل کند.
داشتن نگاهی کلی به حوزهی مورد مطالعه برای هر علاقمند و خواننده ای در هر حوزه و علمی لازم است. اینکه سیر تاریخی و تحول تاریخی هر علمی از کجا شروع شده و چطور به آنچه امروز با آن رو به رو هستیم رسیده به ما کمک میکند تا تحلیل درستی از موضوع داشته باشیم و امروز را روشنتر و بهتر درک کنیم. کتاب تاریخ روانشناسی در ده پرسش با عنوان فرعی اینکه روانشاسی چگونه تبدیل به علم کاربردی امروزی شد، بی‌شک در انجام این کار موفق بوده است و خواندن آن دریچه‌ای را برای علاقمندان به علم روانشناسی باز میکند تا بتوانند پس از آن به سراغ هر یک از مفاهیم مورد علاقه خود رفته و در عین حال از ارتباط آن با دیگر حوزه‌های روانشناسی آگاه باشند.
شما می‌توانید برای تهیه این کتاب به سایت جیحون مراجعه کنید یا نسخه صوتی و الکترونیک کتاب را از پلتفرم‌های طاقچه، کتابراه و فیدیبو خریداری کنید.
