امروزه رفتارهای پرخطر به رفتارهایی گفته می شود که سلامت افراد، سلامت دیگران و نیز سلامت جامعه را به خطر می اندازد.که متاسفانه امروزه شیوع رفتارهای پرخطردر میان افراد جامعه ،جوانان و مخصوصا نوجوانان به یکی از مهم ترین مسئله این روزگار تبدیل شده و روز به روز در حال گسترش می باشد.
*رفتارهای پر خطر را می توان به صورتهای مختلفی همچون، استفاده از مشروبات الکلی، مصرف سیگار و قلیان، ارتباطات نامناسب با جنس مخالف و عدول کردن از چهارچوب اخلاقی در بین افراد مشاهده کرد.
به طور کلی رفتارهای پرخطر به دو گروه تقسیم می شوند:
گروه اول: رفتارهایی هستند که سلامت و بهزیستی خود فرد را به خطر می اندازند، مثل مصرف مواد مخدر، الکل، سیگار و رفتارهای جنسی پرخطر و ناایمن.
گروه دوم: رفتارهایی هستند که سلامت و بهزیستی سایرین را تهدید می کنند، مثل دزدی، پرخاشگری، گریز از مدرسه و خانه.
امروزه رفتارهای پرخطر به رفتارهایی گفته می شود که سلامت افراد، سلامت دیگران و نیز سلامت جامعه را به خطر می اندازد.که متاسفانه امروزه شیوع رفتارهای پرخطردر میان افراد جامعه ،جوانان و مخصوصا نوجوانان به یکی از مهم ترین مسئله این روزگار تبدیل شده و روز به روز در حال گسترش می باشد.
*رفتارهای پر خطر را می توان به صورتهای مختلفی همچون، استفاده از مشروبات الکلی، مصرف سیگار و قلیان، ارتباطات نامناسب با جنس مخالف و عدول کردن از چهارچوب اخلاقی در بین افراد مشاهده کرد.
به طور کلی رفتارهای پرخطر به دو گروه تقسیم می شوند:
گروه اول: رفتارهایی هستند که سلامت و بهزیستی خود فرد را به خطر می اندازند، مثل مصرف مواد مخدر، الکل، سیگار و رفتارهای جنسی پرخطر و ناایمن.
گروه دوم: رفتارهایی هستند که سلامت و بهزیستی سایرین را تهدید می کنند، مثل دزدی، پرخاشگری، گریز از مدرسه و خانه.
موارد بسیار مختلفی ممکن است باعث بروز رفتارهای پرخطر در افراد شوند، اما رایج ترین علل بروز این رفتارها در افراد عبارتند از:
اعتیاد به مواد مخدر
?به طور کلی اعتیاد رفتاری است که شخص به دلایل روحی و روانی یا در اثر مصرف مواد شیمیایی مانند شیشه، کراک و یا مواد طبیعی مانند ماری جوانا، تریاک، دچار ضعف در کنترل تکرار عمل خود میشود، و در این شرایط فرد مصرف کننده هرچه زودتر نسبت به ترک این مخدر ها اقدام کند، شانس بهبودی کامل خود را افزایش می دهد.
اعتیاد مدارهای عصبی مربوط به سیستم پاداش، انگیزش و حافظه را در مغز مختل می کند و اختلال در سیستم مغزی باعث بروز عوارض بیولوژیکی، فیزیولوژیکی، اجتماعی، روحی و روانی میشود.
استفاده از هر نوع مخدر، میزان زیادی از موادی مانند آدرنالین، دوپامین، سروتونین و اندورفین که مسئولیت انتقال احساساتی مانند درد، شادی یا رضایت دارند را وارد بدن انسان می‌کند که به سرعت احساس سرخوشی زیادی به مصرف کننده دست می دهد یا درد و رنج مصرف کننده را تسکین می‌دهد.
وابستگی روانی
وابستگی روانی عبارت است از حالتی است که در آن شخص پس از مصرف ماده احساس رضایت می‌کند و به علاوه همراه با آن تمایل روانی نسبت به مصرف مجدد مواد به طور دائم یا دوره‌ای ، جهت ایجاد لذت و یا اجتناب از ناراحتی دارد.
وابستگی جسمی
منظور از وابستگی جسمی حالت تطابقی در شخص است که پس از مصرف مکرر یک نوع ماده اعتیادآور ایجاد میشود و در صورت عدم مصرف یا خنثی شدن اثر آن ، شخص دچار اختلالات شدید جسمی مثل درد پاها ، آبریزش بینی ، دردهای شدید استخوانی ، دل پیچه و مانند آن میشود. وابستگی جسمی عامل موثری در تقویت اثر وابستگی روانی است و در واقع جزء مسائل شرطی شدن مصرف موادمحسوب میشود.
مشروبات الکلی
?به طور کلی، الکل میزان لذت در بدن را نیز افزایش داده و به فرد احساس رضایت می دهد .از لحاظ علمی، الکل در زمره موادی دسته بندی می شود که فعالیت بدن را کند کرده و سرعت عملکرد های حیاتی آن را کاهش می دهد. در نتیجه فردی که الکل مصرف می کند به سختی راه می رود، بریده بریده صحبت می کند، و قادر نیست که به سرعت از خود عکس العمل نشان دهد.
الکل پس وارد شدن به بدن، از طریق مویرگ های موجود در دیواره معده و روده کوچک به آرامی وارد جریان خون شده و از طریق سیستم گردش خون، به مغز می رسد. در این زمان تاثیرگذاری الکل بر بدن آغاز شده و سرعت عملکرد سلول های عصبی بدن کاهش پیدا می کند. همچنین الکل موجود در جریان خون به داخل کبد نیز وارد شده و در آنجا طی فرایندی، تصفیه شده و به یک ماده غیر سمی تبدیل می شود. در صورتی که حجم الکل مصرف شده از آن مقدار بیشتر باشد، تصفیه نشده و به گردش در جریان خون ادامه می دهد. مصرف بسیار زیاد الکل، باعث کند شدن فرایند تنفس شده و به علت کمبود و نرسیدن اکسیژن کافی به مغز، می تواند باعث کما و یا حتی مرگ شود.
رفتار پر خطر جنسی
رفتار پر خطر جنسی عبارتست از هر گونه تماس جنسی که در آن فرد از سلامت خود یا شریک جنسی خود آگاه نباشد. که عبارتند از:
• داشتن شرکای جنسی متعدد
• متوسل شدن به خشونت در زمان تماس جنسی
• مصرف الکل، مواد مخدر و یا روانگردان قبل از برقراری تماس جنسی
• تماس جنسی محافظت نشده
?انتقال ایدز از طریق اعتیاد و رفتارهای پرخطر جنسی از یکدیگر قابل جدا کردن نیست چرا که یکی تمام و ديگري آغاز مي‌شود.
در هر حال آنچه مسلم است، تلاش برای ایجاد تغییرات فرهنگی که بتواند شیوع آسیب‌هایی نظیر روابط نامشروع و در نتيجه ايدز را کنترل کند ضروری به نظر می‌رسد، اما وقتی از بیماری قابل انتقال مهلک سخن گفته می شود که تبعات شدید اجتماعی نیز دارد، نمی‌توان تنها به اقدامات فرهنگی زمان‌بر بسنده کرد.
متاسفانه در سالهای اخیر شیوع مصرف داروهای روان گردان در میان جوانان و نوجوانان گسترش بیشتری یافته و این دارو‌ها علاوه بر اثرات تخریبي که در سيستم اعصاب دارد منجر به افزايش رفتارهاي پرخطر جنسي و ايجاد ميل کاذب مي‌شود.
غذاهای ناسالم
?بطور کلی، غذاهای ناسالم چیزی است که فرد در اثر مصرف آن بیمار می شود. حداقل پنج مسیر وجود دارد که باعث ایجاد بیماری می شوند و شامل موارد زیر هستند:
*حضور میکروب های مضر همانند ویروس ها و انگل ها
*وجود سموم طبیعی
* حضور آلودگی های محیطی مانند آفت کش ها
* حضور افزودنی های مضر همچون نگهدارنده ها
* وجود مواد آلرژی زا
متخصصان صنایع غذایی در مورد بیماری های ایجاد شده توسط میکروب ها در مقایسه با بیماری های ناشی از علل دیگر، نگرانی بیشتری دارند، زیرا بیش از ۹۰ درصد بیماری های مربوط به غذا ناشی از حضور میکروب ها است، علاوه بر این، دانشمندان معتقدند سموم طبیعی نسبت به آفت کش ها و نگهدارنده ها خطر بیشتری برای مصرف کننده ایجاد می کنند.
عامه مردم معتقدند غذا به طور ذاتی و در شکل طبیعی خود سالم است و وقتی در معرض فرآوری قرار می گیرد، ناسالم می شود.در حالی که دانشمندان تغذیه معتقدند که بسیاری از غذاهای طبیعی، مانند آنهایی که از دام به دست می آیند، به صورت طبیعی ناسالم هستند.آنچه موجب گسترش استفاده از انواع فناوری ها جهت ایمن تر نمودن مواد غذایی شده، درک علمی درستی است که با توجه به مشکلات پیش رو به وجود آمده است.
جامعه امروز، خانواده، مخصوصا نوجوانان را با نیارهای فراوانی روبرو می کند. در این دوره نوجوانان از خانواده به سوی جامعه کشیده می شوند و در راستای به دست آوردن جایگاه اجتماعی می کوشند. در این دوران آن ها ممکن است دوستانی را برگزینند که والدین نپذیرند و یا ممکن است پوششی داشته باشند که والدین آن را نپسندند و یا این که به مقایسه خانواده خود با سایر خانواده ها بپردازند.
بر طبق آمارهای مرکز کنترل پیشگیری بیماری ها شیوع رفتارهایی که سلامتی را به خطر می اندازند در بین افراد رو به افزایش است. مصرف سیگار، مصرف تنباکو، غذاهای پرچرب و مصرف کم فیبر، عدم فعالیت فیزیکی، مصرف الکل، رفتارهای پرخطر جنسی، سوءمصرف مواد و... رفتار پرخطر محسوب می شوند.
متاسفانه در جامعه ایران مصرف الکل با وجود حرام بودن در شرع و محکومیت در فرهنگ، در حالی با رشد مواجه است که متخصصین مغز و اعصاب هم نسبت به اثرات سوء الکل بر سیستم عصبی و محیطی هشدار جدی داده اند.
می بایست در این زمینه اهتمام جدی داشت و در خصوص رفتارهای پرخطر به خانواده و در کل به جامعه هشدار داد. که همه ما باید کوشش کنیم که اولا، از فرزندانمان غافل نشویم و درثانی،با شناخت دقیق و به موقع این مخاطرات و با آگاهی از راهکارهای مراقبت از کودکان و نوجوانان در برابر این مخاطرات، زمینه مصونیت بخشی آنها را فراهم کنیم. از همین رو تغییر رفتارهای بهداشتی افراد، مستلزم اطلاع و آگاهی آنهاست. در این میان مربیان بهداشتی می توانند سهم بسیار مهمی در ارتقاء آگاهی سایرین در جهت کنترل و پیشگیری از رفتارهای پرخطر در مدرسه، خانواده و جامعه داشته باشند.
لذا میزان آگاهی و آموزش مستمر افراد در اولویت باید قرار گیرد و بسیار حائز اهمیت می باشد، به طوریکه هرگونه غفلت از این امر خطیر به نابودی فرد و در نهایت به تباهی جامعه خواهد انجامید.
امروزه رفتارهای پرخطر به رفتارهایی گفته می شود که سلامت افراد، سلامت دیگران و نیز سلامت جامعه را به خطر می اندازد.که متاسفانه امروزه شیوع رفتارهای پرخطردر میان افراد جامعه ،جوانان و مخصوصا نوجوانان به یکی از مهم ترین مسئله این روزگار تبدیل شده و روز به روز در حال گسترش می باشد.
*رفتارهای پر خطر را می توان به صورتهای مختلفی همچون، استفاده از مشروبات الکلی، مصرف سیگار و قلیان، ارتباطات نامناسب با جنس مخالف و عدول کردن از چهارچوب اخلاقی در بین افراد مشاهده کرد.
به طور کلی رفتارهای پرخطر به دو گروه تقسیم می شوند:
گروه اول: رفتارهایی هستند که سلامت و بهزیستی خود فرد را به خطر می اندازند، مثل مصرف مواد مخدر، الکل، سیگار و رفتارهای جنسی پرخطر و ناایمن.
گروه دوم: رفتارهایی هستند که سلامت و بهزیستی سایرین را تهدید می کنند، مثل دزدی، پرخاشگری، گریز از مدرسه و خانه.
امروزه رفتارهای پرخطر به رفتارهایی گفته می شود که سلامت افراد، سلامت دیگران و نیز سلامت جامعه را به خطر می اندازد.که متاسفانه امروزه شیوع رفتارهای پرخطردر میان افراد جامعه ،جوانان و مخصوصا نوجوانان به یکی از مهم ترین مسئله این روزگار تبدیل شده و روز به روز در حال گسترش می باشد.
*رفتارهای پر خطر را می توان به صورتهای مختلفی همچون، استفاده از مشروبات الکلی، مصرف سیگار و قلیان، ارتباطات نامناسب با جنس مخالف و عدول کردن از چهارچوب اخلاقی در بین افراد مشاهده کرد.
به طور کلی رفتارهای پرخطر به دو گروه تقسیم می شوند:
گروه اول: رفتارهایی هستند که سلامت و بهزیستی خود فرد را به خطر می اندازند، مثل مصرف مواد مخدر، الکل، سیگار و رفتارهای جنسی پرخطر و ناایمن.
گروه دوم: رفتارهایی هستند که سلامت و بهزیستی سایرین را تهدید می کنند، مثل دزدی، پرخاشگری، گریز از مدرسه و خانه.
موارد بسیار مختلفی ممکن است باعث بروز رفتارهای پرخطر در افراد شوند، اما رایج ترین علل بروز این رفتارها در افراد عبارتند از:
اعتیاد به مواد مخدر
?به طور کلی اعتیاد رفتاری است که شخص به دلایل روحی و روانی یا در اثر مصرف مواد شیمیایی مانند شیشه، کراک و یا مواد طبیعی مانند ماری جوانا، تریاک، دچار ضعف در کنترل تکرار عمل خود میشود، و در این شرایط فرد مصرف کننده هرچه زودتر نسبت به ترک این مخدر ها اقدام کند، شانس بهبودی کامل خود را افزایش می دهد.
اعتیاد مدارهای عصبی مربوط به سیستم پاداش، انگیزش و حافظه را در مغز مختل می کند و اختلال در سیستم مغزی باعث بروز عوارض بیولوژیکی، فیزیولوژیکی، اجتماعی، روحی و روانی میشود.
استفاده از هر نوع مخدر، میزان زیادی از موادی مانند آدرنالین، دوپامین، سروتونین و اندورفین که مسئولیت انتقال احساساتی مانند درد، شادی یا رضایت دارند را وارد بدن انسان می‌کند که به سرعت احساس سرخوشی زیادی به مصرف کننده دست می دهد یا درد و رنج مصرف کننده را تسکین می‌دهد.
وابستگی روانی
وابستگی روانی عبارت است از حالتی است که در آن شخص پس از مصرف ماده احساس رضایت می‌کند و به علاوه همراه با آن تمایل روانی نسبت به مصرف مجدد مواد به طور دائم یا دوره‌ای ، جهت ایجاد لذت و یا اجتناب از ناراحتی دارد.
وابستگی جسمی
منظور از وابستگی جسمی حالت تطابقی در شخص است که پس از مصرف مکرر یک نوع ماده اعتیادآور ایجاد میشود و در صورت عدم مصرف یا خنثی شدن اثر آن ، شخص دچار اختلالات شدید جسمی مثل درد پاها ، آبریزش بینی ، دردهای شدید استخوانی ، دل پیچه و مانند آن میشود. وابستگی جسمی عامل موثری در تقویت اثر وابستگی روانی است و در واقع جزء مسائل شرطی شدن مصرف موادمحسوب میشود.
مشروبات الکلی
?به طور کلی، الکل میزان لذت در بدن را نیز افزایش داده و به فرد احساس رضایت می دهد .از لحاظ علمی، الکل در زمره موادی دسته بندی می شود که فعالیت بدن را کند کرده و سرعت عملکرد های حیاتی آن را کاهش می دهد. در نتیجه فردی که الکل مصرف می کند به سختی راه می رود، بریده بریده صحبت می کند، و قادر نیست که به سرعت از خود عکس العمل نشان دهد.
الکل پس وارد شدن به بدن، از طریق مویرگ های موجود در دیواره معده و روده کوچک به آرامی وارد جریان خون شده و از طریق سیستم گردش خون، به مغز می رسد. در این زمان تاثیرگذاری الکل بر بدن آغاز شده و سرعت عملکرد سلول های عصبی بدن کاهش پیدا می کند. همچنین الکل موجود در جریان خون به داخل کبد نیز وارد شده و در آنجا طی فرایندی، تصفیه شده و به یک ماده غیر سمی تبدیل می شود. در صورتی که حجم الکل مصرف شده از آن مقدار بیشتر باشد، تصفیه نشده و به گردش در جریان خون ادامه می دهد. مصرف بسیار زیاد الکل، باعث کند شدن فرایند تنفس شده و به علت کمبود و نرسیدن اکسیژن کافی به مغز، می تواند باعث کما و یا حتی مرگ شود.
رفتار پر خطر جنسی
رفتار پر خطر جنسی عبارتست از هر گونه تماس جنسی که در آن فرد از سلامت خود یا شریک جنسی خود آگاه نباشد. که عبارتند از:
• داشتن شرکای جنسی متعدد
• متوسل شدن به خشونت در زمان تماس جنسی
• مصرف الکل، مواد مخدر و یا روانگردان قبل از برقراری تماس جنسی
• تماس جنسی محافظت نشده
?انتقال ایدز از طریق اعتیاد و رفتارهای پرخطر جنسی از یکدیگر قابل جدا کردن نیست چرا که یکی تمام و ديگري آغاز مي‌شود.
در هر حال آنچه مسلم است، تلاش برای ایجاد تغییرات فرهنگی که بتواند شیوع آسیب‌هایی نظیر روابط نامشروع و در نتيجه ايدز را کنترل کند ضروری به نظر می‌رسد، اما وقتی از بیماری قابل انتقال مهلک سخن گفته می شود که تبعات شدید اجتماعی نیز دارد، نمی‌توان تنها به اقدامات فرهنگی زمان‌بر بسنده کرد.
متاسفانه در سالهای اخیر شیوع مصرف داروهای روان گردان در میان جوانان و نوجوانان گسترش بیشتری یافته و این دارو‌ها علاوه بر اثرات تخریبي که در سيستم اعصاب دارد منجر به افزايش رفتارهاي پرخطر جنسي و ايجاد ميل کاذب مي‌شود.
غذاهای ناسالم
?بطور کلی، غذاهای ناسالم چیزی است که فرد در اثر مصرف آن بیمار می شود. حداقل پنج مسیر وجود دارد که باعث ایجاد بیماری می شوند و شامل موارد زیر هستند:
*حضور میکروب های مضر همانند ویروس ها و انگل ها
*وجود سموم طبیعی
* حضور آلودگی های محیطی مانند آفت کش ها
* حضور افزودنی های مضر همچون نگهدارنده ها
* وجود مواد آلرژی زا
متخصصان صنایع غذایی در مورد بیماری های ایجاد شده توسط میکروب ها در مقایسه با بیماری های ناشی از علل دیگر، نگرانی بیشتری دارند، زیرا بیش از ۹۰ درصد بیماری های مربوط به غذا ناشی از حضور میکروب ها است، علاوه بر این، دانشمندان معتقدند سموم طبیعی نسبت به آفت کش ها و نگهدارنده ها خطر بیشتری برای مصرف کننده ایجاد می کنند.
عامه مردم معتقدند غذا به طور ذاتی و در شکل طبیعی خود سالم است و وقتی در معرض فرآوری قرار می گیرد، ناسالم می شود.در حالی که دانشمندان تغذیه معتقدند که بسیاری از غذاهای طبیعی، مانند آنهایی که از دام به دست می آیند، به صورت طبیعی ناسالم هستند.آنچه موجب گسترش استفاده از انواع فناوری ها جهت ایمن تر نمودن مواد غذایی شده، درک علمی درستی است که با توجه به مشکلات پیش رو به وجود آمده است.
جامعه امروز، خانواده، مخصوصا نوجوانان را با نیارهای فراوانی روبرو می کند. در این دوره نوجوانان از خانواده به سوی جامعه کشیده می شوند و در راستای به دست آوردن جایگاه اجتماعی می کوشند. در این دوران آن ها ممکن است دوستانی را برگزینند که والدین نپذیرند و یا ممکن است پوششی داشته باشند که والدین آن را نپسندند و یا این که به مقایسه خانواده خود با سایر خانواده ها بپردازند.
بر طبق آمارهای مرکز کنترل پیشگیری بیماری ها شیوع رفتارهایی که سلامتی را به خطر می اندازند در بین افراد رو به افزایش است. مصرف سیگار، مصرف تنباکو، غذاهای پرچرب و مصرف کم فیبر، عدم فعالیت فیزیکی، مصرف الکل، رفتارهای پرخطر جنسی، سوءمصرف مواد و... رفتار پرخطر محسوب می شوند.
متاسفانه در جامعه ایران مصرف الکل با وجود حرام بودن در شرع و محکومیت در فرهنگ، در حالی با رشد مواجه است که متخصصین مغز و اعصاب هم نسبت به اثرات سوء الکل بر سیستم عصبی و محیطی هشدار جدی داده اند.
می بایست در این زمینه اهتمام جدی داشت و در خصوص رفتارهای پرخطر به خانواده و در کل به جامعه هشدار داد. که همه ما باید کوشش کنیم که اولا، از فرزندانمان غافل نشویم و درثانی،با شناخت دقیق و به موقع این مخاطرات و با آگاهی از راهکارهای مراقبت از کودکان و نوجوانان در برابر این مخاطرات، زمینه مصونیت بخشی آنها را فراهم کنیم. از همین رو تغییر رفتارهای بهداشتی افراد، مستلزم اطلاع و آگاهی آنهاست. در این میان مربیان بهداشتی می توانند سهم بسیار مهمی در ارتقاء آگاهی سایرین در جهت کنترل و پیشگیری از رفتارهای پرخطر در مدرسه، خانواده و جامعه داشته باشند.
لذا میزان آگاهی و آموزش مستمر افراد در اولویت باید قرار گیرد و بسیار حائز اهمیت می باشد، به طوریکه هرگونه غفلت از این امر خطیر به نابودی فرد و در نهایت به تباهی جامعه خواهد انجامید.
امروزه رفتارهای پرخطر به رفتارهایی گفته می شود که سلامت افراد، سلامت دیگران و نیز سلامت جامعه را به خطر می اندازد.که متاسفانه امروزه شیوع رفتارهای پرخطردر میان افراد جامعه ،جوانان و مخصوصا نوجوانان به یکی از مهم ترین مسئله این روزگار تبدیل شده و روز به روز در حال گسترش می باشد.
*رفتارهای پر خطر را می توان به صورتهای مختلفی همچون، استفاده از مشروبات الکلی، مصرف سیگار و قلیان، ارتباطات نامناسب با جنس مخالف و عدول کردن از چهارچوب اخلاقی در بین افراد مشاهده کرد.
به طور کلی رفتارهای پرخطر به دو گروه تقسیم می شوند:
گروه اول: رفتارهایی هستند که سلامت و بهزیستی خود فرد را به خطر می اندازند، مثل مصرف مواد مخدر، الکل، سیگار و رفتارهای جنسی پرخطر و ناایمن.
گروه دوم: رفتارهایی هستند که سلامت و بهزیستی سایرین را تهدید می کنند، مثل دزدی، پرخاشگری، گریز از مدرسه و خانه.
امروزه رفتارهای پرخطر به رفتارهایی گفته می شود که سلامت افراد، سلامت دیگران و نیز سلامت جامعه را به خطر می اندازد.که متاسفانه امروزه شیوع رفتارهای پرخطردر میان افراد جامعه ،جوانان و مخصوصا نوجوانان به یکی از مهم ترین مسئله این روزگار تبدیل شده و روز به روز در حال گسترش می باشد.
*رفتارهای پر خطر را می توان به صورتهای مختلفی همچون، استفاده از مشروبات الکلی، مصرف سیگار و قلیان، ارتباطات نامناسب با جنس مخالف و عدول کردن از چهارچوب اخلاقی در بین افراد مشاهده کرد.
به طور کلی رفتارهای پرخطر به دو گروه تقسیم می شوند:
گروه اول: رفتارهایی هستند که سلامت و بهزیستی خود فرد را به خطر می اندازند، مثل مصرف مواد مخدر، الکل، سیگار و رفتارهای جنسی پرخطر و ناایمن.
گروه دوم: رفتارهایی هستند که سلامت و بهزیستی سایرین را تهدید می کنند، مثل دزدی، پرخاشگری، گریز از مدرسه و خانه.
موارد بسیار مختلفی ممکن است باعث بروز رفتارهای پرخطر در افراد شوند، اما رایج ترین علل بروز این رفتارها در افراد عبارتند از:
اعتیاد به مواد مخدر
?به طور کلی اعتیاد رفتاری است که شخص به دلایل روحی و روانی یا در اثر مصرف مواد شیمیایی مانند شیشه، کراک و یا مواد طبیعی مانند ماری جوانا، تریاک، دچار ضعف در کنترل تکرار عمل خود میشود، و در این شرایط فرد مصرف کننده هرچه زودتر نسبت به ترک این مخدر ها اقدام کند، شانس بهبودی کامل خود را افزایش می دهد.
اعتیاد مدارهای عصبی مربوط به سیستم پاداش، انگیزش و حافظه را در مغز مختل می کند و اختلال در سیستم مغزی باعث بروز عوارض بیولوژیکی، فیزیولوژیکی، اجتماعی، روحی و روانی میشود.
استفاده از هر نوع مخدر، میزان زیادی از موادی مانند آدرنالین، دوپامین، سروتونین و اندورفین که مسئولیت انتقال احساساتی مانند درد، شادی یا رضایت دارند را وارد بدن انسان می‌کند که به سرعت احساس سرخوشی زیادی به مصرف کننده دست می دهد یا درد و رنج مصرف کننده را تسکین می‌دهد.
وابستگی روانی
وابستگی روانی عبارت است از حالتی است که در آن شخص پس از مصرف ماده احساس رضایت می‌کند و به علاوه همراه با آن تمایل روانی نسبت به مصرف مجدد مواد به طور دائم یا دوره‌ای ، جهت ایجاد لذت و یا اجتناب از ناراحتی دارد.
وابستگی جسمی
منظور از وابستگی جسمی حالت تطابقی در شخص است که پس از مصرف مکرر یک نوع ماده اعتیادآور ایجاد میشود و در صورت عدم مصرف یا خنثی شدن اثر آن ، شخص دچار اختلالات شدید جسمی مثل درد پاها ، آبریزش بینی ، دردهای شدید استخوانی ، دل پیچه و مانند آن میشود. وابستگی جسمی عامل موثری در تقویت اثر وابستگی روانی است و در واقع جزء مسائل شرطی شدن مصرف موادمحسوب میشود.
مشروبات الکلی
?به طور کلی، الکل میزان لذت در بدن را نیز افزایش داده و به فرد احساس رضایت می دهد .از لحاظ علمی، الکل در زمره موادی دسته بندی می شود که فعالیت بدن را کند کرده و سرعت عملکرد های حیاتی آن را کاهش می دهد. در نتیجه فردی که الکل مصرف می کند به سختی راه می رود، بریده بریده صحبت می کند، و قادر نیست که به سرعت از خود عکس العمل نشان دهد.
الکل پس وارد شدن به بدن، از طریق مویرگ های موجود در دیواره معده و روده کوچک به آرامی وارد جریان خون شده و از طریق سیستم گردش خون، به مغز می رسد. در این زمان تاثیرگذاری الکل بر بدن آغاز شده و سرعت عملکرد سلول های عصبی بدن کاهش پیدا می کند. همچنین الکل موجود در جریان خون به داخل کبد نیز وارد شده و در آنجا طی فرایندی، تصفیه شده و به یک ماده غیر سمی تبدیل می شود. در صورتی که حجم الکل مصرف شده از آن مقدار بیشتر باشد، تصفیه نشده و به گردش در جریان خون ادامه می دهد. مصرف بسیار زیاد الکل، باعث کند شدن فرایند تنفس شده و به علت کمبود و نرسیدن اکسیژن کافی به مغز، می تواند باعث کما و یا حتی مرگ شود.
رفتار پر خطر جنسی
رفتار پر خطر جنسی عبارتست از هر گونه تماس جنسی که در آن فرد از سلامت خود یا شریک جنسی خود آگاه نباشد. که عبارتند از:
• داشتن شرکای جنسی متعدد
• متوسل شدن به خشونت در زمان تماس جنسی
• مصرف الکل، مواد مخدر و یا روانگردان قبل از برقراری تماس جنسی
• تماس جنسی محافظت نشده
?انتقال ایدز از طریق اعتیاد و رفتارهای پرخطر جنسی از یکدیگر قابل جدا کردن نیست چرا که یکی تمام و ديگري آغاز مي‌شود.
در هر حال آنچه مسلم است، تلاش برای ایجاد تغییرات فرهنگی که بتواند شیوع آسیب‌هایی نظیر روابط نامشروع و در نتيجه ايدز را کنترل کند ضروری به نظر می‌رسد، اما وقتی از بیماری قابل انتقال مهلک سخن گفته می شود که تبعات شدید اجتماعی نیز دارد، نمی‌توان تنها به اقدامات فرهنگی زمان‌بر بسنده کرد.
متاسفانه در سالهای اخیر شیوع مصرف داروهای روان گردان در میان جوانان و نوجوانان گسترش بیشتری یافته و این دارو‌ها علاوه بر اثرات تخریبي که در سيستم اعصاب دارد منجر به افزايش رفتارهاي پرخطر جنسي و ايجاد ميل کاذب مي‌شود.
غذاهای ناسالم
?بطور کلی، غذاهای ناسالم چیزی است که فرد در اثر مصرف آن بیمار می شود. حداقل پنج مسیر وجود دارد که باعث ایجاد بیماری می شوند و شامل موارد زیر هستند:
*حضور میکروب های مضر همانند ویروس ها و انگل ها
*وجود سموم طبیعی
* حضور آلودگی های محیطی مانند آفت کش ها
* حضور افزودنی های مضر همچون نگهدارنده ها
* وجود مواد آلرژی زا
متخصصان صنایع غذایی در مورد بیماری های ایجاد شده توسط میکروب ها در مقایسه با بیماری های ناشی از علل دیگر، نگرانی بیشتری دارند، زیرا بیش از ۹۰ درصد بیماری های مربوط به غذا ناشی از حضور میکروب ها است، علاوه بر این، دانشمندان معتقدند سموم طبیعی نسبت به آفت کش ها و نگهدارنده ها خطر بیشتری برای مصرف کننده ایجاد می کنند.
عامه مردم معتقدند غذا به طور ذاتی و در شکل طبیعی خود سالم است و وقتی در معرض فرآوری قرار می گیرد، ناسالم می شود.در حالی که دانشمندان تغذیه معتقدند که بسیاری از غذاهای طبیعی، مانند آنهایی که از دام به دست می آیند، به صورت طبیعی ناسالم هستند.آنچه موجب گسترش استفاده از انواع فناوری ها جهت ایمن تر نمودن مواد غذایی شده، درک علمی درستی است که با توجه به مشکلات پیش رو به وجود آمده است.
جامعه امروز، خانواده، مخصوصا نوجوانان را با نیارهای فراوانی روبرو می کند. در این دوره نوجوانان از خانواده به سوی جامعه کشیده می شوند و در راستای به دست آوردن جایگاه اجتماعی می کوشند. در این دوران آن ها ممکن است دوستانی را برگزینند که والدین نپذیرند و یا ممکن است پوششی داشته باشند که والدین آن را نپسندند و یا این که به مقایسه خانواده خود با سایر خانواده ها بپردازند.
بر طبق آمارهای مرکز کنترل پیشگیری بیماری ها شیوع رفتارهایی که سلامتی را به خطر می اندازند در بین افراد رو به افزایش است. مصرف سیگار، مصرف تنباکو، غذاهای پرچرب و مصرف کم فیبر، عدم فعالیت فیزیکی، مصرف الکل، رفتارهای پرخطر جنسی، سوءمصرف مواد و... رفتار پرخطر محسوب می شوند.
متاسفانه در جامعه ایران مصرف الکل با وجود حرام بودن در شرع و محکومیت در فرهنگ، در حالی با رشد مواجه است که متخصصین مغز و اعصاب هم نسبت به اثرات سوء الکل بر سیستم عصبی و محیطی هشدار جدی داده اند.
می بایست در این زمینه اهتمام جدی داشت و در خصوص رفتارهای پرخطر به خانواده و در کل به جامعه هشدار داد. که همه ما باید کوشش کنیم که اولا، از فرزندانمان غافل نشویم و درثانی،با شناخت دقیق و به موقع این مخاطرات و با آگاهی از راهکارهای مراقبت از کودکان و نوجوانان در برابر این مخاطرات، زمینه مصونیت بخشی آنها را فراهم کنیم. از همین رو تغییر رفتارهای بهداشتی افراد، مستلزم اطلاع و آگاهی آنهاست. در این میان مربیان بهداشتی می توانند سهم بسیار مهمی در ارتقاء آگاهی سایرین در جهت کنترل و پیشگیری از رفتارهای پرخطر در مدرسه، خانواده و جامعه داشته باشند.
لذا میزان آگاهی و آموزش مستمر افراد در اولویت باید قرار گیرد و بسیار حائز اهمیت می باشد، به طوریکه هرگونه غفلت از این امر خطیر به نابودی فرد و در نهایت به تباهی جامعه خواهد انجامید.
