سرمايه روانشناختي از منظر دکتر مريم شجاعيان مدرس دانشگاه

سرمایه روان شناختی یک حالت روان­شناختی مثبت و رویکرد واقع گرا و انعطاف پذیر نسبت به زندگی است . سرمایه روان­شناختی از چهار سازه امید[1]، خوش بینی[2]، تاب آوری[3]و خودکارآمدی[4]تشکیل می­شود و هر کدام از آنها به عنوان یک ظرفیت روان شناختی مثبت در نظر گرفته می­شوند، مقیاس اندازه­گیری معتبر دارند، مبتنی بر نظریه و تحقیق و وابسته به حالت و قابلیت رشد هستند و به طور چشمگیری با پیامدهای عملکردی ارتباط دارند (لوتانز، یوسف و آوولیو، 2007).

امید، توانایی شخص برای هدف گذاری، تجسم مسیرهای لازم برای رسیدن به هدف ها و داشتن انگیزه لازم در جهت رسیدن به آن هدف ها است. خوش بینی به اسنادهای علّی مثبت اشاره می کند و روشی است که در آن افراد وقایع مثبت و منفی را تبیین می کنند و انتظار نتیجه مثبت دارند. تاب آوری، ظرفیت فرد برای پاسخ دادن و حتی شکوفا شدن در شرایط فشارزای مثبت یا منفی است؛ و خودکارآمدی به اطمینانی که افراد به توانایی­های خود برای انجام یک تکلیف خاص دارند، اشاره می­کند (لوتانز، یوسف و آوولیو[5]، 2007). در حالی که پژوهش­های پیشین هر کدام از چهار حیطه تشکیل دهنده سازه سرمایه روان شناختی را به طور جداگانه از هم مورد بررسی قرار داده­اند، اما مطالعات مربوط به سرمایه روان شناختی این سازه ها را در ارتباط با یکدیگر می بیند و مشترکات این متغیرها را در نظر می گیرند (نورمن، آوی، نیمنیچت و پیجون[6]، 2010). به عبارت دیگر سرمایه روان شناختی یک سازه «مرتبه بالاتر[7]» در نظر گرفته می­شود، به این معنی که این چهار متغیر با هم ترکیب می­شوند و یک کل هم افزایی[8]را می­سازند و انتظار می­رود که کل سازه نسبت به تک تک متغیرهای تشکیل دهنده آن تأثیر بیشتری بر عملکرد داشته باشد. در واقع اصطلاح سرمایه روان شناختی به مفهوم این که « چه کسی هستید (خود واقعی)» و « چه کسی می­خواهید بشوید (خود ممکن) » اشاره دارد و چیزی ورای سرمایه انسانی[9]« چه چیزی می دانم» و سرمایه اجتماعی[10]« چه کسانی را می شناسم» است. (لوتانز، لوتانز و لوتانز، 2004).

بنابراین، سرمایه روان شناختی شامل متغیرهای روان­شناختی مثبت­گرایی است که قابل اندازه گیری، توسعه و پرورش هستند و امکان عوامل مدیریت بر آنها وجود دارد.

[1] - hope

[2] -optimism

[3] - resiliency

[4] - self- efficacy

[5]- Luthans, Youssef, Avolio

[6]- Norman, Avey, Nimnicht& Pigeon

[7]- Higher order

[8] - Synergistic

[9] - Human capital

[10] - social captial

سرمایه روان شناختی یک حالت روان­شناختی مثبت و رویکرد واقع گرا و انعطاف پذیر نسبت به زندگی است . سرمایه روان­شناختی از چهار سازه امید[1]، خوش بینی[2]، تاب آوری[3]و خودکارآمدی[4]تشکیل می­شود و هر کدام از آنها به عنوان یک ظرفیت روان شناختی مثبت در نظر گرفته می­شوند، مقیاس اندازه­گیری معتبر دارند، مبتنی بر نظریه و تحقیق و وابسته به حالت و قابلیت رشد هستند و به طور چشمگیری با پیامدهای عملکردی ارتباط دارند (لوتانز، یوسف و آوولیو، 2007).

امید، توانایی شخص برای هدف گذاری، تجسم مسیرهای لازم برای رسیدن به هدف ها و داشتن انگیزه لازم در جهت رسیدن به آن هدف ها است. خوش بینی به اسنادهای علّی مثبت اشاره می کند و روشی است که در آن افراد وقایع مثبت و منفی را تبیین می کنند و انتظار نتیجه مثبت دارند. تاب آوری، ظرفیت فرد برای پاسخ دادن و حتی شکوفا شدن در شرایط فشارزای مثبت یا منفی است؛ و خودکارآمدی به اطمینانی که افراد به توانایی­های خود برای انجام یک تکلیف خاص دارند، اشاره می­کند (لوتانز، یوسف و آوولیو[5]، 2007). در حالی که پژوهش­های پیشین هر کدام از چهار حیطه تشکیل دهنده سازه سرمایه روان شناختی را به طور جداگانه از هم مورد بررسی قرار داده­اند، اما مطالعات مربوط به سرمایه روان شناختی این سازه ها را در ارتباط با یکدیگر می بیند و مشترکات این متغیرها را در نظر می گیرند (نورمن، آوی، نیمنیچت و پیجون[6]، 2010). به عبارت دیگر سرمایه روان شناختی یک سازه «مرتبه بالاتر[7]» در نظر گرفته می­شود، به این معنی که این چهار متغیر با هم ترکیب می­شوند و یک کل هم افزایی[8]را می­سازند و انتظار می­رود که کل سازه نسبت به تک تک متغیرهای تشکیل دهنده آن تأثیر بیشتری بر عملکرد داشته باشد. در واقع اصطلاح سرمایه روان شناختی به مفهوم این که « چه کسی هستید (خود واقعی)» و « چه کسی می­خواهید بشوید (خود ممکن) » اشاره دارد و چیزی ورای سرمایه انسانی[9]« چه چیزی می دانم» و سرمایه اجتماعی[10]« چه کسانی را می شناسم» است. (لوتانز، لوتانز و لوتانز، 2004).

بنابراین، سرمایه روان شناختی شامل متغیرهای روان­شناختی مثبت­گرایی است که قابل اندازه گیری، توسعه و پرورش هستند و امکان عوامل مدیریت بر آنها وجود دارد.

[1] - hope

[2] -optimism

[3] - resiliency

[4] - self- efficacy

[5]- Luthans, Youssef, Avolio

[6]- Norman, Avey, Nimnicht& Pigeon

[7]- Higher order

[8] - Synergistic

[9] - Human capital

[10] - social captial