بحث ارزهای دیجیتال هر روز داره داغ تر میشه و هر قشری میخواد به نوعی سهمی از این بازار داشته باشه. یکی میخواد ترید کنه، یکی میخواد سرمایه گذاری کنه، یکی میخواد نقش اساسی تری در این بازار داشته باشه (مثلا صرافی یا کسب و کاری در این حوزه راه اندازی کنه) و...
به عنوان طراح قطعا با مشتریانی برخوردیم که گفتن یه صرافی مثل بایننس چند؟!!! حقیقتا یک سالی هست که ایده ی این مقاله به ذهنم رسیده تا اینکه مسعود آقایی سوالی به جا در اینستاگرامش پرسید و باعث شد کاتالیزگرِ نوشتنِ این مقاله بشه. سوال این بود:
" نقش طراح در افزایش دید و ویژن (Vision) مشتری نسبت به بازار و پروژه چیه؟ آیا فقط باید درخواست مشتری رو انجام بده یا با تحقیقات خودش دیدگاه مشتری رو وسیع تر کنه؟ "
رویافروشی، زهری در جامعه ی ایرانی
راه ا اندازی کسب و کار و بیزینس نیازمند تیمی قوی ه. نیازمند دانش کسب و کاره. نیازمند تحقیق و توسعه ست. نیازمند خیلی چیزاست که اگر بخوام همه ش رو نام ببرم ده ها خط دیگه نیاز پیدا میکنم. اما صنعت بلاکچین و ارز های دیجیتال که دارای عدم قطعیت های زیادی ه که میتونه خیلی ها رو به خاک سیاه بشونه.
بریم یه بررسی کنیم که در ایران چه تعداد صرافی دارن فعالیت میکنن و یه سری نتیجه گیری ها داشته باشیم. با مراجعه به سایت tgju و صفحه ی صرافی ها میتونیم ببینیم که حدود 67 صرافی ایرانی در این وبسایت لیست شدن!!!! اما تعداد زیادی از صرافی هم هستن که در این لیست وجود ندارن و من پیش بینی میکنم حدود 100 الی 150 صرافی ایرانی در حال فعالیت هستن!!!! در همین ساری (استان مازندران) من از وجود 3 صرافی اطلاع دارم که در این لیست خبری ازشون نیست. در بازار اقتصادی ایران و جمعیت 80،90 میلیونی کشور مگه به چه تعداد صرافی نیاز خوهد بود که کشورمون به کارخونه ی تولید صرافی تبدیل شده؟ مگه حوزه ی بلاکچین فقط محدود به راه اندازی صرافی میشه؟ چرا شرکت های نرم افزاری شروع به رویا فروشی به مشتریان میکنن در حالی که راه اندازی کسب و کار های این چنینی نیاز به سرمایه های هنگفتی داره؟ اینها سوالاتی هست که در کشور ما بی پاسخ مونده و قطعا در آینده ی نزدیک نهایتا 20 تا صرافی در بازار باقی میمونن که فعالیت خواهند کرد.
در عکس زیر نمودار هایپ سایکل گارتنر برای بلاکچین رو آوردم دیدن اش خالی از لطف نیست:
از نظر من یک طراح باید دید اقتصادی و کسب و کاری هم داشته باشه تا بتونه نقش مشاور رو هم در پروژه ایفا کنه. باید با ترند های حوزه هایی که داره فعالیت میکنه آشنا باشه. باید بتونه تحقیقاتی اولیه در حوزه های مرتبط با پروژه انجام بده. خیلی از کارفرما ها فکر میکنن راه اندازی یک صرافی با راه اندازی وبسایت تموم میشه و بعدش میتونن پول پارو کنن. پس مواردی مثل پشتیبانی، مسائل امنیتی، تجربه ی کاربری، نیازسنجی اصولی، کاربر پژوهی، یکپارچگی، دسترسی پذیری و ... چی میشن؟ متاسفانه شرکت هایی که رویا ها رو میفروشن در ابتدای پروژه هیچ کدوم از این سوال ها رو یادآور نمیشن چرا که فقط به دید پروژه به این مسائل نگاه میکنن. در آینده هم یادداشتی با عنوان "چرا شرکت های نرم افزاری محکوم به شکست هستند" رو مینویسم و به نکات بیشتر اشاره خواهم کرد.
ما در ایران مراکز تحقیقاتی خوبی در هر حوزه ای داریم و این حوزه هم مثتثنی نیست. وبسایت کوین ایران یکی از تیم هایی هست که تحقیقات خوبی رو در این حوزه انجام داده و به صورت فصلی گزارشات دقیقی رو از صرافی های ایرانی منتشر میکنه. که میتونید آخرین گزارش شون که برای زمستان 1400 هست رو از این لینک ببینید. دیدن معیار های بررسی صرافی های ایرانی میتونه به کارفرما ها و شرکت های فروشنده ی رویا بفهمونه که شاید این حوزه نیاز به علم، توانایی و بودجه ی بالاتر از چیزی داره که متصور هستیم. در سه عکس زیر معیار های این تحقیق رو با هم میبینیم:
شاید جالب باشه که یکی از تجاربم رو بیان کنم. در یکی از پروژه های صرافی که درگیرش بودم وقتی این داکیومنت ها رو به کارفرما نشون دادم تعجب رو از چهره شون دیدم. در حالی که پروژه تقریبا در مراحل پایانیش بود!!!
یک طراح باید بتونه شجاعانه کارفرما رو با حقایق روبرو کنه حتی اگر منجر به عدم تحقق پروژه برای طراح بشه. چرا که خیلی از کارفرما ها با شنیدن خیلی از حقایق شاید از تصمیم شون برای راه اندازی اون کسب و کار خاص منصرف بشن. اگر هم منصرف نشد، در این راه مفاهیم و اصول دیزاین عصا دست دیزاینر خواهد بود. دریافت بریف مناسب از کارفرما، مشاوره و نظر خواهی دائمی از کارفرما در طول پروژه، کاربر پژوهی هایی هر چند ابتدایی برای پیشبرد پروژه و ... از مواردی هست که باید بهشون اهمیت بدیم تا خرجی مناسبی داشته باشیم.
سخن پایانی
دیزاین و دیزاینر لایق جایگاه بالاتری از چیزی که الان در کسب و کار دارن، هستن. کسب و کار در دنیا به این قضیه پی برده و در حال عملیاتی کردن این موضوع ه. خود دیزاینر ها هم باید همیشه یاد بگیرن و یاد بگیرن و یاد بگیرن تا کارشون رو بهترین نحو انجام بدن و کارفرما های عزیز هم باید واقع بین، صبور باشن و خیلی اوقات ساده لوحانه گول رویا فروشان، عصر حاضر رو نخورن و با تحقیقاتی مناسب و با چشمی باز به سراغ راه اندازی کسب و کار برن.
