سالها قبل که خبری از بازیهای کامپیوتری و گوشیهای هوشمند نبود؛ بردگیمها برای سرگرمی، تفریح، پرورش ذهن و تقویت روابط اجتماعی مورد استفاده قرار میگرفتند.
بردگیم چی هست؟
بردگیمها یا بازیهای رومیزی یا تختهای، بازیهایی هستند که معمولاً روی یک تخته یا سطح صاف بازی میشوند؛ ممکن است از تاس، کارت، مهره و یا قطعات خاص برای نمایش حرکت و پیشرفت بازی طبق قواعد و قوانین بازی استفاده می شود.
وقتی داشتید منچومارپله و یا دوز بازی میکردید به این فکر کرده بودید که این بازیها به چند سال قبل برمیگردند؟
تصور ما بر این است که بازیهای رومیزی به دوران مدرن گره خورده است؛ درصورتیکه دنیای بردگیمها به دوران باستان و حدود ۵٠٠٠ سال قبل برمیگردد.
قدیمیترین بازی رومیزی
قدیمیترین اجزای بازی رومیزی برمیگردد به عصر برنز که در ناحیه جنوبغربی ترکیه کشف شده است. از نحوه بازی هیچ اثری کشف نشده ولی تعداد ۴٩ قطعه بازی پیدا شده است. تصویر قطعات در عکس زیر قابل رویت میباشند.
بازی شاهی اور (The Royal Game of Ur)
بازی سلطنتی اور، نخستین بردگیم در دسترس است که به حدود ۴۶٠٠ سال پیش برمیگردد؛ یک بازی استراتژی و دونفره که در میان مردم خاورمیانه بسیار پرطرفدار بودهاست.
نخستین بازی استراتژیک شناخته شدهی تاریخ، اینجا بود که برای برد باید نقشه میکشیدند.
ردپای بازی در ایران
بازی دیگری که مشابه بازی سلطنتی اور بود توسط باستان شناس ایتالیایی در سال ١٩٧٧ میلادی در شهر سوخته در ایران کشف گردید.
این بردگیم شامل ٢٧ قطعه و ۴ عدد تاس متفاوت است که به ۴۶٠٠ سال قبل برمیگردد و جزء قدیمیترین بازیها با قطعات کامل و قابل انجام میباشد.
مصر باستان و بازی رومیزی
بازی سنت یا سینه (Senet or Senat) با ٣٠ خانه مربعی و مهرههایی ساده برمیگردد به ٢۶٢٠ سال قبل از میلاد در مصر باستان و عصر برنز.
نحوه انجام بازی در حالهای از ابهام است و در مقبرههای بازی میشده.
بازی در آفریقا، خاورمیانه و جنوب آسیا
بعد از مصر باستان به آفریقا و خاورمیانه میرسیم جایی که بازی مانکالا (Mancala) در بین مردم رواج داشته است.
این بازی با استفاده از سنگهای ریز، لوبیا، تیله یا مهرههای رنگی و صفحهای شامل چند ردیف و سوراخ روی چوب یا زمین انجام میشد.
مانکالا یا منقلة یک بازی دونفره و استراتژیست.
