مرتضی محتشم از بنیانگذاران طراح معماری در زمینههای مدرن و مدرنیست در ایران است. ایشان متولد 1361 در تبریز هستند. زمینه فعالیت ایشان به شرح زیر است. طراحی معماری در زمینه مدرن و مدرنیست به دو رویکرد اصلی تعریف میشود که به طور کلی به موارد زیر متمرکز است:
معماری مدرن: معماری مدرن به یک جریان گسترده در تاریخ معماری اشاره دارد که از اواخر قرن نوزدهم تا اوایل قرن بیستم شکل گرفت. این جریان بر اساس ایدههایی مانند سادگی، استفاده از مواد مدرن مانند فلز و شیشه، و ردیابی خلاقانه استفاده از فضاهای خالی و نور تاکید دارد. معماری مدرن به دنبال نوآوری و شکستن قوانین معمولی معماری زمان خود بود.
مدرنیسم: مدرنیسم یک جنبش فرهنگی گستردهتر است که از قرن بیستم ظهور کرد و به سایر زمینهها مانند هنر، ادبیات، و معماری تعمیم یافت. در معماری، مدرنیسم به دنبال استفاده از فنآوریهای جدید، تمرکز بر وظایف و نیازهای انسانی، و از بین بردن تزئینات غیرضروری بود.
هر دو این رویکردها به طور گسترده در طراحیهای معماری معاصر استفاده میشوند، ولی مهمترین ویژگیهای آنها میتواند شامل سادگی، کاربری اثربخش مواد و فناوری، تمرکز بر نور و فضاهای باز، و توجه به نیازهای وظیفهای و اجتماعی مردم باشد.
در ایران و جهان، طراحی معماری در زمینه مدرن و مدرنیست بسیار گسترده و متنوع است و در انواع پروژهها اعم از مسکونی، تجاری، فرهنگی، و حتی عمومی، مورد استفاده قرار میگیرد. برخی از کاربردهای اصلی این نوع طراحیها عبارتند از:
ساختمانهای مسکونی: در ساختمانهای مسکونی، استفاده از طراحی مدرن و مدرنیست به دلیل جلب توجه و خلق یک زندگی سبکتر و بهروزتر برای ساکنین، بسیار محبوب است.
پروژههای تجاری: از ساختمانهای دفاتر تجاری تا مراکز خرید و هتلها، طراحی مدرن و مدرنیست در این پروژهها به عنوان یک عنصر تمایزدهنده و مجذوبکننده برای مشتریان از اهمیت بالایی برخوردار است.
ساختمانهای فرهنگی و عمومی: موزهها، تئاترها، کتابخانهها، و دیگر ساختمانهای فرهنگی نیز از طراحی مدرن و مدرنیست برای ارتقای تجربه بازدیدکنندگان و ایجاد یک برداشت متفاوت از فضا استفاده میکنند.
ساختمانهای مذهبی: حتی در ساختمانهای مذهبی مانند مساجد و کلیساها، طراحی مدرن و مدرنیست میتواند مورد استفاده قرار گیرد به منظور ایجاد فضاهای متفاوت و آرامشبخش برای عبادت.
پروژههای عمرانی و شهرسازی: در طراحی شهری و عمرانی نیز معماران به طراحیهای مدرن و مدرنیست روی آوردهاند تا شهرها و مناطق شهری را با استفاده از طراحیهای جذاب و کارآمد ترسیم کنند.
این فهرست فقط یک نمونه از کاربردهای طراحی معماری مدرن و مدرنیست است و در واقعیت، این نوع طراحیها در تقریباً هر نوع ساختمان و پروژهای قابل استفاده است.
در 50 سال گذشته، طراحی معماری در زمینه مدرن و مدرنیست در ایران تحت تأثیر چندین عامل تکامل یافته است:
اثر جنبش معماری مدرن جهانی: پس از جنبش معماری مدرن در دهههای 1950 و 1960، این ایدهها و سبکها به ایران نیز وارد شدند. معماران ایرانی مثل هوشنگ سیحون، فریدون ناظری، و کاظم دولتشاهی نمونههایی از معماری مدرن و مدرنیست را در ایران معرفی کردند.
بازتاب فرهنگی و ملی: در طراحی معماری مدرن در ایران، معمولاً عناصری از فرهنگ و هنر ملی درج میشد. بهعنوان مثال، استفاده از نقوش و موتیفهای ایرانی در ساختمانها و تزئینات آنها.
تأثیر سیاست و اقتصاد: تحت سالهای مختلفی از نظام سلطنتی به جمهوری، طراحی معماری نیز تحت تأثیر سیاست و اقتصاد قرار گرفت. برخی از پروژههای معماری در دوران پیش از انقلاب اسلامی ممکن بوده باشد تا تحت حمایت دولت یا نهادهای عمومی باشند، در حالیکه در دوران بعد از انقلاب، معماری ممکن است تحت تأثیر محدودیتهای مالی و سیاستهای مختلف قرار گیرد.
تحولات فناوری: تحولات در فناوری ساختمانی و مواد ساختمانی نیز تأثیر بزرگی بر طراحی معماری مدرن در ایران داشتهاند. بهطور مثال، استفاده از سیستمهای ساخت پیشساخته و مصالح مدرن.
رشد شهری و نیازهای جامعه: با رشد شهرنشینی و تغییر نیازهای جامعه، معماران باید به طراحیهایی پاسخ دهند که توجه به این نیازها و شرایط شهری را داشته باشند.
در کل، طراحی معماری مدرن و مدرنیست در ایران در 50 سال گذشته متنوع و پرتنوع بوده و تحت تأثیر عوامل مختلف محلی و جهانی تکامل یافته است.
آینده طراحی معماری در زمینه مدرن و مدرنیست در ایران با توجه به چندین عامل قابل پیشبینی است:
ادامه تأثیر جهانی: تأثیر جنبشهای معماری جهانی، مخصوصاً معماری مدرن، بر طراحیهای معماری در ایران ادامه خواهد یافت. این شامل تأثیرات فناوری، مواد ساختمانی، رویکردهای زیستمحیطی، و استفاده از فضاهای باز و آزاد میشود.
مرتبط شدن با فرهنگ محلی: در طراحی معماری مدرن در آینده، احتمالاً تلاش برای ادغام عناصر فرهنگی و ملی ایران در طراحیها بیشتر خواهد شد. این ادغام میتواند به تولید طرحهایی که با نیازها و ارزشهای جامعه مطابقت دارند، کمک کند.
توجه به مسائل محیط زیستی: با افزایش آگاهی از مسائل محیط زیستی، طراحان معماری در آینده احتمالاً به تولید طراحیهایی که کمترین تأثیر ممکن بر محیط زیست داشته باشند، تمایل خواهند داشت. این شامل استفاده از مصالح پایدار، طراحی ساختمانهای صفر انرژی، و توجه به مفهوم طراحی منظر محیطی است.
نیاز به فضاهای متنوع و پویا: با رشد شهرنشینی و تغییرات در نیازهای جامعه، نیاز به فضاهای معماری متنوع و پویا در آینده افزایش خواهد یافت. این شامل فضاهای کاری انعطافپذیر، فضاهای عمومی زنده و فعال، و فضاهای مسکونی که با توجه به نیازها و ترجیحات مختلف ساکنین طراحی شوند.
تغییر در نیازهای فنی و فناوری: با پیشرفت فناوری، نیازهای فنی در طراحی معماری نیز تغییر خواهد کرد. مثلاً استفاده از ابزارهای مدلسازی سهبعدی، استفاده از سیستمهای هوشمند، و تکنولوژیهای ساخت پیشرفته.
در کل، آینده طراحی معماری مدرن و مدرنیست در ایران با توجه به تغییرات جامعه، فناوری، و نیازهای محیطی متغیر خواهد بود. تلاش برای ایجاد طراحیهایی که با این تغییرات همراستا هستند و بهرهوری و سلامت اجتماعی را ترویج میکنند، احتمالاً از اولویتهای طراحان معماری در آینده خواهد بود.