خطاب به آنانی که توان تهیۀ مسکن را ندارند
در این گزارش دربارۀ وضعیت خوابگاه‌ها و شرایط تخصیص خوابگاه در دورۀ کرونا از زبان دانشجویان تحصیلات تکمیلی ساکن و آن‌هایی که در صف انتظار، از دریافت خوابگاه بازمانده‌اند، خواهیم شنید و بدین‌وسیله بحثی را می‌آغازیم که امتداد آن و اندیشیدن دربارۀ آن برای پاسخ مناسب به وضعیت کنونی حیاتی است.
در قسمتی از متن می‌خوانیم:
آیا سایر دانشجویان، در هر مقطعی، که اکنون ساکن خوابگاه نیستند می‌توانند انتظار اسکان با هزینۀ دانشجویی مناسب، خدمات رفاهی، ایمنی و یارانه‌های متناسب برای یک زیست دانشجویی مناسب یا حداقل مانند دوران پیشاکرونا را داشته‌باشند هنگامی‌که سویه‌های کنونی اختصاص خوابگاه و شرایط حاکم بر آن تماماً بیان‌گر حملۀ گسترده‌ای به رفاه دانشجویانی است که تمکّن مالی لازم برای اسکان در تهران را ندارند؟ پاسخ این سؤال برعهدۀ خود مخاطبی که صراحتاً جواب را از زبان رئیس دانشگاه دربارۀ یارانۀ غذا شنید.
چندی‌ست که مسئولین بلندپایه و خردپایۀ وزارت علوم و گه‌گاه دانشگاه‌های مختلف کشور از ضرورت ازسرگیری آموزش حضوری دانشگاه‌ها و درنتیجه بازگشایی خوابگاه‌ها دم می‌زنند. از سوی دیگر کم نبوده زمزمه‌های گوناگونی که از گوشه‌کنار (حتی از زبان همان دستۀ مسئولان پیشین) دربارۀ عدم‌کفایت بودجه‌های دانشگاه‌ها برای بازگشایی خوابگاه‌ها و به‌طورکلی ازسرگیری فعالیت حضوری دانشگاه‌ها، گوش دانشجویی را که کمابیش اخبار مرتبط را دنبال کرده پر کرده‌است. از یک سو دادوقال بازگشایی و از سوی دیگر ناله‌وفغان از کسری بودجه. قطعاً در مواجهۀ نخست، هر عقل سلیمی، میان این دو سو، تناقضی آشکار را درک می‌کند؛ اما آیا این تناقض به این معنی است که یا امر بازگشایی ناممکن و لاف گزافی است و رخ نخواهد داد و یا این‌که کسری بودجه‌ای در کار نیست و عده‌ای برای حفظ آسودگی شرایط کنونی، به‌دروغ از کسری بودجه صحبت می‌کنند و در ابعاد آن اغراق می‌کنند؟
پاسخ به چنین پرسشی هنگامی که واقعیت را کنار بگذاریم، پاسخی تخیلی خواهد بود که مطابق با میل شخصی پاسخ‌دهنده می‌تواند با هزاران نمونه‌و‌مثال و آسمان‌ریسمان‌بافتن از عدم‌امکان بازگشایی دفاع کند و یا برعکس از دروغ کسری بودجه.
پس پاسخ را باید در واقعیت جست، درست در واقعیت کنونی، که آینده بر روی آن ساخته می‌شود. نوع میوۀ درخت فردا را بذری که امروز کاشته می‌شود تعیین خواهد کرد، پس برای پاسخ به چنین پرسشی، برای توضیح تناقض کلامی مسئولان باید به خود دانشگاه و خوابگاهِ اکنون و واقعیت و روندهای جاری در آن‌ها نگریست و درباب آن‌ها عمیقاً اندیشید.
در همین راستا ما به سراغ تعدادی از دانشجویان ساکن خوابگاه و یا در انتظار دریافت خوابگاه رفتیم و از آن‌ها خواستیم تا آن‌چه بر آن‌ها گذشته و می‌گذرد را توضیح دهند و سؤالاتی را از ایشان پرسیدیم. در میان جست‌وجوی ما دانشجویانی با دغدغۀ تمام، مطالب‌شان را صورت‌بندی کرده و به‌صورت ویس (پیام صوتی) یا مکتوب به دست ما رساندند که ما آن‌ها را برای ایجاد فضای بحث و پس از مشورت با خودشان، با شما به اشتراک می‌گذاریم. ابتدا متنی را که یکی از دانشجویان ساکن خوابگاه برای ما ارسال کرده و سپس پیاده‌شدۀ ویس دانشجوی تحصیلات تکمیلی‌ای که تاکنون به‌رغم تلاشش، موفق نشده اتاقی در خوابگاه دریافت کند می‌خوانیم. بعد از آن سعی کرده‌ایم سایر اطلاعاتی را که از دانشجویان به‌صورت پرسشوپاسخ دریافت کرده‌ایم به‌گونه‌ای صورت‌بندی‌شده و منظم ارائه دهیم. در انتها هم مبتنی بر این داده‌های بی‌واسطه، نتایجی کلی گرفته‌ایم و سعی کرده‌ایم راه را برای پاسخی مفصل و درخور که در ابعاد این گزارش نمی‌گنجد بگشاییم.
در ادامه متن ارسالی دانشجوی دکتری ساکن در خوابگاه طرشت2 را می‌خوانیم:
«سلام. من دانشجوی مقطع دکتری هستم. متأسفانه دقیقاً همان ترمی که من باید از پیش‌نهاد پژوهشی خود دفاع می‌کردم، کرونا اتفاق افتاد و خوابگاه‌ها اوایل اسفند تخلیه شدند. 5 ماه خوابگاه‌ها تعطیل بودند و من در مدت آن 5 ماه به‌دلیل عدم‌امکان استفاده از آزمایشگاه، تقریباً «هیچ» کار مفیدی در راستای پایان‌نامه‌ام انجام ندادم. از اواسط تابستان 99 خوابگاه‌ها به‌صورت بسیار محدود بازگشایی شدند. به‌وضوح در زمینه خوابگاه اهمال‌های جبران‌ناپذیری توسط مسئولین صورت گرفت. زمان زیادی هدر رفت و نتوانستیم کار مفیدی انجام دهیم. اگرچه در شرایط کرونا قطعاً نمی‌شد از تمام ظرفیت خوابگاه استفاده کرد اما با مدیریت صحیح می‌شد حداقل به بخشی از دانشجویان متقاضی، خوابگاه تعلق گیرد. مثلاً در مورد خوابگاه طرشت 2، در این خوابگاه بیش از 100 واحد وجود دارد. این واحدها کاملاً مستقل هستند. واحدهای بسیاری تخلیه شده‌اند. حتی اگر بخواهند هر واحد را به یک نفر بدهند، می‌توان به بیش از 100 نفر اسکان داد! درحالی‌که با تعداد کمی از درخواست‌ها برای خوابگاه موافقت شده و درحال‌حاضر هم تنها 3 بلوک را باز کرده‌اند و دانشجویان در واحدهای دو و سه نفره اسکان دارند، به‌طوری‌که با این وضعیت به‌هیچ‌وجه امکان رعایت پروتکل‌های بهداشتی در خوابگاه‌ها وجود نخواهد داشت. این درحالی هست که مثلاً در خوابگاه طرشت 2 عملاً از 20 درصد ظرفیت خوابگاه‌ها برای اسکان استفاده می‌شود و اکثر ساختمان‌ها به بهانۀ تعمیرات یا به بهانۀ هزینه‌های اسکان، اصلاً باز نشده‌اند. مسئولین ترجیح می‌دهند تعداد بلوک‌های کم‌تری را باز کنند و بهانه می‌آورند که هزینۀ اسکان دانشجوها (با رعایت پروتکل‌ها و در اتاق‌های با ظرفیت کم‌تر) بالاست. کلاً دانشگاه هرگز به وضعیت خوابگاه ها توجه لازم را نداشته و هزینۀ خوابگاه از سلامت دانشجوها مهم‌تر است.
مسئولین از طرفی می‌گویند که چون واکسیناسیون انجام شده‌است، افزایش ظرفیت واحدها خطری ندارد اما از طرف دیگر سالن ورزش و فروشگاه خوابگاه را به بهانۀ کرونا باز نمی‌کنند. آیا این نحوۀ بازگشایی، نشانۀ عدم‌مسئولیت‌پذیری نیست؟
مسئولین خوابگاه‌ها می‌گویند که خوابگاه‌ها را باز کردند اما تعداد بلوک‌های بازشده را نمی‌گویند! به نظر من این نوعی فریب افکار عمومی است. ضرر اصلی متوجه دانشجویان است. دانشگاه شرایط لازم مثل خوابگاه را به‌موقع و با رعایت پروتکل‌ها در اختیار دانشجویان دکتری قرار نمی‌دهد اما درعین‌حال بیش‌ترین بازدهی را از همان دانشجو می خواهد و انتظار دارند که دانشجو کارها و وظایفش را به بهترین وجه انجام دهد؛ چگونه؟! اگر ساکن تهران می‌بودیم هر زمان که لازم بود می‌توانستیم از امکانات دانشگاه استفاده کنیم اما الان چطور؟ یا کیلومترها فاصله داریم یا باید در خوابگاه با استرس این که کرونا بگیریم زندگی کنیم.
دانشگاه شریف یکی از دانشگاه‌هایی است که بیش‌ترین بودجه را از وزارت علوم دریافت می‌کند. بودجه‌ای که باید در خدمت دانشجویان قرار گیرد و متعاقباً باعث ارتقای سطح علمی دانشگاه شود، صرف چه می شود؟
چطور یک دانشجو باید دربرابر کوچک‌ترین اهمال یا تأخیری پاسخ‌گو باشد اما مسئولان دانشگاه که وظیفه‌شان رسیدگی به شرایط موجود و وضعیت دانشگاه است در برابر تأخیرها و عدم‌مسئولیت‌پذیری‌شان به‌هیچ‌وجه پاسخ‌گو نیستند؟! به طور مثال اگر یک دانشجوی دکتری برای هر کدام از موارد آزمون زبان، آزمون جامع، پروپوزال و.... تأخیر داشته باشد، به طور خودکار در سامانه غیرمجاز می‌شود و باید جریمه بپردازد تا بتواند در ترم ثبت نام کند. اما جواب به یک درخواست آموزشی من در یکی از ترم های گذشته، 5 ماه طول می‌کشد و هر بار پی‌گیر درخواست می‌شدم، می‌گفتند به خاطر کرونا جلسات دیربه‌دیر تشکیل می‌شود. در حالی که جلسات اکثرا مجازی بوده‌است!
من هرازگاهی در اخبار دانشگاه می‌بینم که وزارت علوم از دانشگاه بازدید داشته! اما چرا حتی یک بار در این بازدید ها از دانشجویان درباره وضعیت دانشگاه و خوابگاه‌ها سؤال نمی‌شود؟ چرا وزارت علوم هیچ‌وقت دربارۀ مدیریت دانشگاه‌ها از دانشجوها نظرسنجی نمی‌کند؟ آن‌ها اصلاً متوجه هستند که ما در چه شرایطی زندگی می کنیم؟ دانشگاه شریف موقع بودجه گرفتن از وزارت علوم، خودش را با دانشگاه‌های تراز اول دنیا مقایسه می‌کند ولی وضعیت خوابگاه‌هایش حتی با دانشگاهای شهرستان‌ها هم قابل‌مقایسه نیست. خوابگاه‌های ما اکثراً زمان ساخت‌شان حداقل به 40 سال قبل بر می‌گردد و به‌هیچ‌وجه اصول ساخت خوابگاه در آن‌ها رعایت نشده اما دانشگاه تنها کاری که می‌کند این است که هر چند سال یک بار این ساختمان‌ها را تعمیر کند».
حال بگذارید بلافاصله و بدون هیچ قضاوتی سراغ ویس پیاده‌شدۀ یکی از دانشجویان ارشد دانشگاه (که مورد بازبینی و ویرایش خود ایشان قرار گرفته‌است) که در صف انتظار خوابگاه مانده و موفق به دریافت اتاق نشده‌است، برویم:
«سلام. بنده به‌رغم میل باطنی خود، پس از قبولی در مقطع ارشد در سال گذشته متأسفانه هنوز موفق به اخذ خوابگاه نشده‌ام. این موضوع از آن‌روست که با وجود تأکیدات زیاد دانشگاه و وزارت علوم، مبنی‌بر لزوم بازگشایی دانشگاه‌ها برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی، هنگامی که دانشجویان خواستار حضور در دانشگاه می‌شوند و درخواست اخذ خوابگاه می‌کنند، با «اما و اگر»های فراوانی مواجه می‌شوند که توسط دانشگاه وضع شده و عملاً امکان حضور در دانشگاه را دشوار می‌سازد.
دانشگاه از یک سو قوانین بسیاری را جهت حضور در خوابگاه وضع کرده‌است، که با وجود رعایت این قوانین، دانشجو هم‌چنان باید برای کسب حق مسلم خود (استقرار در خوابگاه) توجیهاتی گوناگون و بی‌ربط ارائه دهد. به‌طور مثال دانشجوی ارشد باید تعداد روزهای حضور در آزمایشگاه را چیزی در حدود 3 یا 4 روز به بالا ذکر کند و یا تصریح کند که به آزمایشگاه خاصی در دانشگاه نیازمند است. این نکته با بیانات قبلی مقامات وزارت علوم و دانشگاه شریف در تضاد است که خواستار حضور دانشجویان شده‌اند و حالا تنها دانشجویانی را می‌پذیرند که نیاز(!) به حضور در دانشگاه دارند. پرسش این‌جاست که اگر دانشجویان تحصیلات تکمیلی قرار بود برای حضور در دانشگاه و خوابگاه بهانه‌ای داشته باشند، چرا از همان لحظۀ اول، دانشگاه و وزارت‌خانه ادعا کردند که آن‌ها، خود خواستار حضورِ دانشجویان تحصیلات تکمیلی هستند؟ اگر این نهادها خواستار حضور دانشجویان هستند، چرا باید دوباره دلیل حضور دانشجو از وی پرسیده شود؟ چرا هیچ اعلامیۀ رسمی برای دانشجویان ارسال نمی‌شود که آن‌ها را از ارائۀ خوابگاه باخبر کند؟ به‌نظر می‌آید که دانشگاه در این موضوع سیاست «یک بام و دو هوا» را در پیش گرفته‌است. چه نیازی به ذکر علتِ حضور وجود دارد؟ آیا یک دانشجوی ارشد نیاز ندارد که حداقل یک بار استادش را از نزدیک ببیند؟! آیا نباید با مراجعه به کتاب‌خانه از منابع و پایان‌نامه‌ها بهره ببرد؟! به‌عنوان یک دانشجوی شهرستانی، بدون خوابگاه در تهران و با توجه به قیمت‌های بسیار زیاد اجاره و خرید خانه در آن شهر، هیچ راهی برای اسکان من و امثال من در آن‌جا وجود ندارد و دانشگاه عملاً امکان حضور ما را اگر نگوییم ناممکن، دست‌کم بسیار سخت کرده‌است! تمامی کارها بر دوش دانشجو افتاده و تنها راه پیش‌برد پایان‌نامه و سایر امورات پژوهشی از طریق منابع اینترنتی است که هر کسی در جهان به آن دسترسی دارد؛ پس وظیفۀ دانشگاه چیست؟ از یک سو با حذف یارانۀ غذا و خوابگاه، امکانات محیطی، فضای مطالعه و هرگونه حمایت دیگری از دانشجو مواجهیم و از سوی دیگر هیچ خبری از اعمال تخفیف در هنگام تسویه برای آزادسازی مدرک به گوش نمی‌خورد؛ و این یعنی دریافت هزینۀ تمام‌و‌کمالِ تمام امکاناتی که هیچ‌گاه در اختیار یک دانشجو نبوده‌است، توسط سامانۀ سجاد که هیچ انتقادی را نیز هیچ‌گاه پذیرا نبوده‌است. این یعنی دانشجو هیچ یارانه‌ای دریافت نکرده و بابت آن هزینه هم باید پرداخت کند!
با وجود تزریق دو دوز واکسن و آمادگی کامل برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی دانشگاه و خوابگاه، دانشگاه حاضر به بازگشایی یک یا دو عدد بیش‌تر از خوابگاه‌هایش نیست! تعداد محدودی از بلوک‌های خوابگاه باز است و برای کم‌تر هزینه‌کردن، از پذیرش دانشجوی خوابگاهی بیش‌تر، سر باز زده می‌شود. به گمان بنده مسئلۀ دانشگاهْ بودجه است، نه سلامت دانشجویان.
تجربۀ شخصی بنده در فرآیند درخواست خوابگاه که حدود یک ماه پیش صورت گرفت به این شکل بود که در در پاسخ به درخواست بنده فرمودند: «به نظر می‌رسد که زمینۀ کاری شما نیازمند شبیه‌سازی است که امکان انجام آن در منزل وجود دارد، در صورت نیاز به استفاده‌ی حضوری از آزمایشگاه، مستندات خود را جهت بررسی ارائه دهید». پس به ادعای دانشگاه، دانشجوی ارشد با وجود تزریق واکسن و رعایت پروتکل، نیاز ندارد با استاد مراوده داشته و یا از امکاناتی هم‌چون کتاب‌خانه بهره‌مند شود و یا نیازی به استفاده از اینترنت دانشجویی‌اش برای دسترسی سریع‌تر به منابع ندارد و همه‌وهمه برعهدۀ جیب و توان دانشجو است! درست است که فعلاً توان‌مان به مقابله با دانشگاه نمی‌رسد اما هدف من این است که نمایان شود که کارها و ادعاهای پوچ دانشگاه بر ما عیان است و ما می‌فهمیم که دارند چه می‌کنند. شاید حضور همۀ دانشجویان به صورت هم‌زمان در این شرایط ممکن نباشد و این قابل‌درک است، اما هیچ تلاشی برای انجام راه‌های جایگزین نیز صورت نگرفته‌است؛ آیا نمی‌شد به‌صورت دوره‌ای به دانشجوها خوابگاه داد؟! آیا امکان نوبت‌بندی خوابگاه وجود نداشت؟
چیز زیادی تا فارغ التحصیلی ما از دانشگاه باقی نمانده و از لحظه قبولی تاکنون، حتی یک بار دانشگاه را از نزدیک ندیده‌ایم. تنها چیزی که دیده‌ایم، خروار خروار ادعاست».
حال بگذارید تا اطلاعات‌مان را با داده‌هایی که از طریق پرسشوپاسخ دوستان دانشجوی ساکن خوابگاه به‌دست آورده‌ایم تکمیل‌تر کنیم:
یکی از سؤالات کلیدی ما این بود که آیا با افزایش ظرفیت اتاق‌ها در طول مدت کرونا مواجه بوده‌اند یا خیر؟ که اکثر پاسخ‌ها مثبت بود. در کنار این سؤال پرسیدیم که مسئولین در قبال این افزایش ظرفیت و کاهش امکان رعایت پروتکل‌ها چه پاسخی به آن‌ها داده‌اند؟ پاسخ مسئولان خوابگاه این بوده که به علت واکسیناسیون، جمعیت اتاق‌ها افزایش یافته یا خواهد یافت. سؤال بعدی ما این بود که «آیا در خوابگاه شما اتاق‌های قابل‌سکونت، بازسازی‌شده و خالی از وسیله وجود دارد؟» و تمام پاسخ‌ها مثبت بود!
به‌یاد بیاورید: دانشجوی ارشد ما که نتوانسته بود از ابتدای تحصیل در این مقطع، روی دانشگاه را ببیند، باوجود واکسیناسیون کامل، درخواست خوابگاهش رد شده‌بود. و حتی از عدم‌وجود امکان اسکان دوره‌ای یا موقت (هفته‌ای) شکایت داشت.
باز هم اگر به‌یاد داشته‌باشید دانشجوی دکتری ساکن طرشت 2 این‌گونه به ما گفت: «...در خوابگاه طرشت 2 عملاً از 20 درصد ظرفیت خوابگاه‌ها برای اسکان استفاده می‌شود و اکثر ساختمان‌ها به بهانۀ تعمیرات یا به بهانۀ هزینه‌های اسکان، اصلاً باز نشده‌اند. مسئولین ترجیح می‌دهند تعداد بلوک‌های کم‌تری را باز کنند و بهانه می‌آورند که هزینۀ اسکان دانشجوها (با رعایت پروتکل‌ها و در اتاق‌های با ظرفیت کم‌تر) بالاست. ...»
حال بیایید تا از مسئولان دانشگاه که گویا علاقۀ خاصی به «دودوتا چهارتا» دارند این‌گونه بپرسیم: اگر واکسیناسیون ایمنی ایجاد کرده و به همین علت شما ظرفیت اتاق‌ها را بالا برده‌اید و ضریب خطر برای زندگی در اتاق‌های دو و سه نفره را کم ارزیابی می‌کنید پس چرا از تمام ظرفیت خوابگاه و تمام اتاق‌های موجود و خالی از سکنه استفاده نکرده و درخواست بسیاری از دانشجویان تحصیلات تکمیلی را با هزاران سخت‌گیری ذیل خطر ابتلا به بیماری کرونا رد کرده‌اید؟ و اگر سخت‌گیری شما ذیل خطر ابتلا به کرونا به‌جا است و بسیاری از دانشجویان شهرستانی که از پس تأمین مخارج مسکن در تهران برنمی‌آیند، باید با نداشتن خوابگاه بسوزند و بسازند، پس چرا از تمام ظرفیت و اتاق‌های خالی خوابگاه استفاده نکرده و جمعیت هر اتاق را کاهش نمی‌دهید تا خطر ابتلا به این بیماری که شهرستانی‌ها را خانه‌نشین کرده لااقل برای خوابگاهی‌ها به حداقل ممکن برسد؟
آقای رئیس! دودوتا چهارتاست! شما که دم از شفافیت می‌زنید، بیایید و شفاف بگویید مشکل بیش از آن‌که کرونا و کمک به رفاه دانشجویان در این شرایط صعب باشد، کاهش هزینه‌هاست.
برای آن‌که این تناقض روشن‌تر شود بگذارید به پرسش‌و‌پاسخ‌مان بازگردیم: ما از دانشجویان ساکن خوابگاه دربارۀ دشواری‌های روند درخواست خوابگاه پرسیدیم که اکثراً به پروسۀ طولانی و سخت آن اشاره کرده و از دردسرهای آن گفتند. احتمالاً پاسخ مسئولین در این مورد هم چیزی جز این نباشد که این روند سخت و طاقت‌فرسا به‌خاطر حفظ سلامت خود دانشجویان در برابر کرونا و جلوگیری از اسکان غیرضروری در خوابگاه است. ما برای این‌که این حسن‌نیت خیالی را برملا سازیم از دانشجویان پرسیدیم: «آیا موارد بهداشتی اعم از قراردادن وسایل ضدعفونی در سرویس‌ها، چک کردن سلامت دانشجوهای ساکن خوابگاه با استفاده از تب‌سنج و... رعایت می‌شود؟» بلااستثناء جواب‌ها منفی بود!
هم‌چنین پرسیدیم: «آیا در خوابگاه شما اتاق قرنطینه وجود دارد؟ اگر خیر، درمورد موارد مشکوک چه اقدامی صورت می‌گیرد؟» که باز هم با پاسخ‌هایی از این قبیل مواجه شدیم: «خیر، اطلاعی ندارم»! دانشجویی که دارای علائم می‌شود یا باید هم‌اتاقی‌هایش و سایرین را درگیر کند یا باید به خانه بازگردد و خانواده را در دام بیماری گرفتار کند. دریغ از اتاقی برای قرنطینه!
باز بیایید با یک سؤال به بازی موردعلاقۀ آقای رئیس یعنی دودوتا چهارتا بپردازیم: اگر این‌همه سخت‌گیری در روند درخواست خوابگاه انجام می‌شود و بسیاری از درخواست‌ها رد می‌شود چراکه سلامت دانشجویان در اولویت است، پس چرا در خوابگاه‌ها فارغ از افزایش تراکم اتاق‌ها، ساده‌ترین خدمات بهداشتی ارائه نمی‌شود؟ و اگر واقعاً نیاز به رعایت این موارد بهداشتی نیست، پس سخت‌گیری در تخصیص اتاق و اسکان دانشجویان تحصیلات تکمیلی برای چیست درحالی‌که خوابگاه دارای اتاق‌های خالی است؟
آری آقای رئیس بیایید دودوتا چهارتا صحبت کنیم، منتهی این‌جا تناقضی در کار است: گویا «چهار»های ما یکسان نیست. برای شما کاهش هزینه مسئله است و برای ما افزایش رفاه. دودوتا چهارتای شما و پرسش‌های شما اولویت کاهش هزینه را برای‌تان مطرح می‌سازد و دودوتا چهارتای ما و پرسش‌های ما افزایش رفاه.
در هنگامۀ نگارش این سطور بود که آقای رئیس در نشست با دانشجویان برای کاهش یارانۀ غذا دودوتا چهارتایی خیلی ساده و البته مبتذل، مضحک و غیرعلمی کردند[1] که قطعاً بیش از این هم نمی‌توان از ایشان -نه به‌عنوان شخص حقیقی بلکه به‌عنوان شخص حقوقی- انتظار داشت. چراکه این ابتذالِ استدلال نه از حماقت بلکه برآمده از تضاد منافعی تاریخی و اجتماعی است. تضادی که در مسئلۀ خوابگاه و کرونا نیز آشکار است. ما در آیندۀ نزدیک به موضوع مشخص یارانۀ غذا و دودوتا چهارتای بازارمآبانۀ رئیس هم خواهیم پرداخت. اما حال بیایید به تناقض اصلی بازگردیم: «از یک سو دادوقال بازگشایی و از سوی دیگر ناله‌وفغان از کسری بودجه» همان‌طور که دیدیم این تناقض هم‌اکنون نیز گریبان‌گیر واقعیت کنونی خوابگاه و روندهای جاری حول آن است، اما برخلاف نظرورزی‌های مبتنی بر حدس‌وگمان که رفع این تناقض کلامی مسئولان را در گروی آن می‌بینند که واقعیتِ یک سویۀ این تضاد را به نفع سویۀ دیگر تکذیب کنند (یا بازگشایی ناممکن است یا کسری بودجه دروغ)؛ واقعیات جاری کنونی نشان می‌دهد این تناقض کلامی در واقعیت به وحدت عمل مسئولان در جهت مشخصی تبدیل می‌شود. وحدتی که در آن هر دو سویۀ این تناقض کلامی وجود دارند؛ هم بازگشایی و هم کسری بودجه: بازگشایی با طعم کاهش هزینه و خدمات رفاهی.
دانشجوی تحصیلات تکمیلی‌ای که توان پرداخت هزینه‌های سنگین اسکان در تهران را ندارد، در مواجهه با شرایط سخت روند دریافت خوابگاه، اگر در نهایت موفق به دریافت خوابگاه شود باید با طعم تلخ زندگی دانشجویی در شرایط رفاهی و ایمنی نامناسب بسازد و دم برنیاورد. آری مرگ را در روند دریافت خوابگاه به او نشان می‌دهند تا به تبِ خوابگاه کرونایی و بدون امکانات مناسب راضی شود و این همان بذری است که در اکنون کاشته می‌شود. آیا سایر دانشجویان، در هر مقطعی، که اکنون ساکن خوابگاه نیستند می‌توانند انتظار اسکان با هزینۀ دانشجویی مناسب، خدمات رفاهی، ایمنی و یارانه‌های متناسب برای یک زیست دانشجویی مناسب یا حداقل مانند دوران پیشاکرونا را داشته‌باشند هنگامی‌که سویه‌های کنونی اختصاص خوابگاه و شرایط حاکم بر آن تماماً بیان‌گر حملۀ گسترده‌ای به رفاه دانشجویانی است که تمکّن مالی لازم برای اسکان در تهران را ندارند؟ پاسخ این سؤال برعهدۀ خود مخاطبی که صراحتاً جواب را از زبان رئیس دانشگاه دربارۀ یارانۀ غذا شنید.
برای آن‌که دچار منطق بازاری رئیس نشویم و دقیقاً ماهیت و چرایی این میل شدید به کاهش هزینه و کاهش خدمات رفاهی و عامل آن، که کسری بودجه ذکر می‌شود را دریابیم، نیاز به تأمل و تحقیقی فراتر از سطح روندهای یک دانشگاه و حتی کل دانشگاه‌های کشور داریم که در این گزارش کوتاه از بازگشایی خوابگاه‌ها در دوران کرونا نمی‌گنجد. لزوم این تحقیق و تأمل از آن‌جاست که هر واکنش و مطالبه‌گری اگر مبتنی بر توضیح دقیقی از شرایط صورت نگیرد در بلندمدت در بی‌معنایی محض غرق خواهد شد و از آن حداکثر به‌عنوان یک خاطرۀ دیوانه‌وار یاد خواهد شد. در راستای تکمیل چنین تحقیقی از شما دانشجویان دغدغه‌مند دعوت می‌کنیم تا مواجهات و مشاهدات خود در خوابگاه‌ها و یا غیر از آن، درمورد کاهش خدمات رفاهی، سلب امتیازاتی که پیش‌تر تخصیص داده می‌شد و هرگونه تجربۀ مشابهی در این زمینه‌ها را با ما در میان بگذارید. انعکاس این گزارشات و نظرات، مبتنی بر درجات اهمیت‌شان، از وظایف ماست و مهم‌تر آن‌که این‌چنین گزارشاتی، ما و سایر دانشجویان را برای تشریح، تحلیل و توضیح مسائل و یافتن پاسخ‌ها راه‌نمایی خواهد کرد.
این آغاز راه است، گشایش باب بحث است، آغاز جدالی است واقعی؛ این جدال نه فقط بر سر ارائۀ یک تصویر مشخص از واقعیت و نتیجه‌گیری نظری از آن، که بر سر خود واقعیت و جهت‌های تغییر آن در گرفته‌است و پیش خواهد رفت. پس بر ماست که حداقل به اندازه واقعیت رادیکال باشیم.
کانال تلگرامی: @Moze_SUT
توئیتر: http://twitter.com/Moze_SUT
ایمیل: moze.sut@yahoo.com
ارتباط با ما از طریق تلگرام: @MozeAdmin
