ممکن است بارها اصطلاح مرکز رشد و شتاب دهندهها را شنیده باشید. همه کارآفرینان باید با مفهوم این دو اصطلاح بهطور کامل آشنا باشند و تفاوتها شباهتهای آن را درک کنند. شتاب دهنده و مراکز رشد با هدف فراهم کردن زمینه مناسب برای رشد کسب و کار نوپا و رساندن آن به سوددهی و تولید محصول ایجاد شدهاند. ولی رویکرد آنها در مواجهه با استارتاپ متفاوت است. مثلاً مرکز رشد بیشتر خدمات خود را بهصورت رایگان در اختیار کارآفرین قرار میدهد، در حالی که شتاب دهندهها بیشتر بر تأمین سرمایه و هدایت کارآفرین متمرکز هستند. با مستر لیلو همراه باشید تا از این دو تا مرکز و بهتون معرفی کنم.
برای دریافت مشاوره در زمینه جذب سرمایه و جذب سرمایهگذار برای استارتاپ خود با مشاورات رتیبا ارتباط برقرار کنید.
استفاده از دو اصطلاح مرکز رشد یا incubator و شتاب دهنده یا accelerator در دنیای استارتاپ بسیار رایج است تا حدی که به یک واژه کلیدی در زمینه کسب و کارهای نوپا تبدیل شده است. برخی مواقع این دو اصطلاح بهجای هم استفاده میشوند که اشتباه است. در این مطلب علاوه بر مشخص کردن تفاوتهای این دو، در مورد مزایا و معایب هر کدام بحث خواهیم کرد.
کارآفرینی که قصد توسعه کسبوکار خود را دارد باید با این دو اصطلاح آشنا باشد و با توجه بهتناسب نیازهای خود، بتواند از یکی از این گزینهها استفاده کند. بهطور کلی مرکز رشد را میتوان محلی برای پرورش و رشد ایدههای استارتاپی دانست. مرکزی که به شکل گیری، پرورش و توسعه شرکتهای استارتاپی کمک میکنند.
این مراکز خدمات مختلفی به کارآفرینان ارائه میدهند، مثل دسترسی به فناوری و منابع، تجهیزات، منابع علمی و گاهی حتی دسترسی به بودجه مشخص و محدود. مهمترین کار یک مرکز رشد متصل کردن کارآفرین به شبکهای بزرگتر از افراد متخصص در همان زمینه است که به رشد و پختگی ایده اولیه میانجامد.
شتاب دهندهها برنامههایی هستند که بهصورت مشترک و با الگوی مشخص اجرا میشوند. هدف مراکز شتاب دهنده آن است که شرکتها را هر چه سریعتر به مرحله سود دهی رساند.
مراکز رشد معمولاً موجودی شرکتهای استارتاپی را در اختیار نمیگیرند، ولی با این حال خدمات مختلف و گستردهای به آنها ارائه میدهند. به همین دلیل است که مراکز رشد معمولاً توسط دولتها حمایت و تأسیس میشوند چرا که فعالیت آنها منجر به درآمد زایی و سود دهی در کوتاه مدت نمیشود. در واقع دولتها معمولاً باهدف ایجاد نوآوری، توسعه فناوری و بهبود اقتصاد محلی در طولانی مدت دست به این کار میزنند.
این در حالی است که شتاب دهندهها با توجه به نوع برنامهای که دارند ممکن است بین 2 تا 10 درصد از موجودی و سهام شرکت را در اختیار بگیرند.مدل کسب و کار شتاب دهنده مبتنی بر تنوع بخشی است. شتاب دهندهها هم درست مانند شرکتهای سرمایه گذاری خطر پذیر در چندین شرکت سرمایه گذاری کرده و پس از پایان برنامه و خروج، سود سرمایه گذاری خود را پس میگیرد.
کسانی در مراکز رشد حضور پیدا میکنند که دست کم 1 تا 5 سال بخواهند از خدمات آن استفاده کنند. بنابراین طول برنامه مراکز رشد بسیار بیشتر از شتاب دهندههاست. از طرف دیگر، شتاب دهندهها طبق برنامه و شرایطی مشخص عمل میکنند. معمولاً برنامه آنها 3 تا 6 ماه و دو بار در سال برگزار میشود.
مراکز رشد معمولاً توسط دولتها، دانشگاهها، مؤسسات و بنیادهای محلی سرمایه گذاری میشوند. مهمترین ویژگی مراکز رشد غیرانتفاعی بودن آن است. یعنی سرمایه گذاران آن از فعالیتهای مرکز رشد سودی و نفعی نمیبرند، بلکه صرفاً برای افزایش نوآوری، کارآفرینی و کمک به اقتصاد در طولانی مدت اقدام میکنند.
در طرف مقابل،سرمایههای شتاب دهندهها توسط شرکتهای مختلف یا حتی سرمایه گذاران خصوصی تأمین میشوند. در نتیجه شتاب دهندهها کاملاً بر پایه سود دهی و درآمد زایی تشکیل شدهاند. هدف شتاب دهنده آن است که پیش از حضور شرکتهای سرمایه گذاری خطرپذیر و سرمایه گذاران دیگر، کارآفرینان و استارتاپ ها را تا رسیدن به سود دهی همراهی کند.
مراکز رشد دسترسی به امکانات، تجهیزات، آزمایشگاههای تحقیقاتی و تکنولوژی مورد نیاز در آن زمینه و از همه مهمتر شبکهای از افراد کارآزموده و فعال در این زمینه را فراهم میکند. امکاناتی که توسط مراکز رشد در اختیار کارآفرین قرار میگیرد معمولاً گران و هزینه بر بوده و شرکتهای کمی هستند که توان دسترسی به آن را در مراحل اولیه توسعه کسب و کار خود داشته باشند.
بنابراین مراکز رشد در واقع امکانات لازم برای تحقیق و توسعه را در اختیار کارآفرینان قرار میدهد. به همین دلیل معمولاً دانشگاهها و اساتید در این مراکز فعال هستند.
البته شتاب دهندهها هم امکاناتی در اختیار کارآفرین قرار میدهند که معمولاً شامل تجهیزات و از همه مهمتر فضای کاری و دفتری میشود. تمرکز اصلی شتاب دهندهها تأمین سرمایه لازم استارتاپ است و فرض بر آن است که کارآفرین از مرحله تحقیقات عبور کرده و مرحله نهایی کردن محصول خود است.
شتاب دهندهها و مرکز رشد از چند نظر به هم شباهت دارند. مثلاً اینکه برای استفاده از خدمات آنها شما باید ساکن آن کشور یا شهر باشید. تلاش هر دوی آنها ایجاد فضایی مناسب برای امکان دسترسی کارآفرینان به منابع مورد نیاز جهت توسعه کسب و کار و درآمد زایی است. هر دو، کارآفرین را به شبکهای از افراد متخصص در زمینه کاری او متصل میکنند و او را در مسیر حرکت خود راهنمایی میکنند. این ویژگی یکی از مهمترین مزیتهای شتاب دهندهها و مراکز رشد، بهخصوص برای کسانی است که برای اولین بار جهت راه اندازی کسب و کار اقدام کردهاند، بسیار مفید است.
اگر شرکت شما در مراحل بسیار ابتدایی خود قرار دارد و هنوز محصول نهایی خود را نتوانستهاید ارائه کنید یا افراد کافی برای اداره کسب و کار خود ندارید، بهتر است به مراکز رشد مراجعه کنید. مرکز رشدی که انتخاب میکنید بسته به نوع کسب و کار شما میتواند متفاوت باشد. ولی اگر شرکت شما پیش از این توانسته است محصول را نهایی کند و در حال حاضر به دنبال جذب سرمایه برای توسعه و درآمد زایی است، شتاب دهندهها پیشنهاد میشوند چرا که درصد موفقیت شرکتهایی که در برنامههای شتاب دهندهها شرکت میکنند، بسیار بالاست.
دو اصطلاح مرکز رشد و شتاب دهنده در دنیای کسب و کارهای استارتاپی بسیار رایج هستند و مؤسسات زیادی در حال حاضر در قالب یک مرکز رشد یا یک شتاب دهنده برای کمک به کارآفرینان فعالیت میکنند. در کنار آنها، شما میتوانید از خدمات مشاوره شرکت رتیبا استفاده کنید. شرکت رتیبا مدتهاست به شرکتهای نوپا برای تأمین سرمایه، تعیین استراتژی، هدف گذاری و ... مشاوره میدهد و میتواند نقش مؤثری در برداشتن قدم درست در مسیر موفقیت کسب و کار شما داشته باشد.
ارتباط با مشاوران رتیبا:
www.retiba.ir
+989208454281