سندروم فقدان مادرزادی دندان

از دست دادن دندان های مادرزادی یکی از شایع ترین ناهنجاری های دندانی است. معمولاً از دست دادن دندان ها به طور مادرزادی به دلیل عدم رشد جوانه دندان رخ می دهد. عوامل متعددی ممکن است منجر به از دست دادن دندان های مادرزادی شود. با این حال، ژنتیک نقش مهمی در بروز این بیماری نادر دارد. یک فرد ممکن است یک دوره جزئی یا کامل از دست دادن دندان های مادرزادی را تجربه کند. معمولاً دندان های ثنایای جانبی فوقانی و پرمولرهای دوم شایع ترین دندان های از دست رفته مادرزادی هستند. افرادی که این وضعیت را تجربه می کنند ممکن است در معرض انواع درمان های دندانپزشکی متناسب با مشکل خود قرار گیرند. برخی از این درمان ها شامل توانبخشی پروتز، درمان ارتودنسی و ایمپلنت می باشد.

سندروم فقدان مادرزادی دندان چیست؟

از دست دادن مادرزادی دندان به فقدان رشد یک، چند یا همه دندان ها در دهان گفته می شود. معمولاً این عارضه دندانی به ندرت در دندان شیری رخ می دهد. در دندان های دائمی، می تواند به عنوان یک اختلال رشدی مهم یا به عنوان بخشی از یک سندرم رخ دهد که نیاز به درمان چند رشته ای دارد. به طور معمول، سندروم فقدان مادرزادی دندان را می توان به سه شکل طبقه بندی کرد:

1. هیپودنشیا - شامل یک تا شش دندان از دست رفته در دهان، به استثنای دندان آسیاب سوم.

2. اولیگودونشیا - شامل شش یا چند دندان از دست رفته در دهان، به استثنای دندان آسیاب سوم.

3. آنودنتیا - تمام دندان ها از بین رفته اند.

در حالت ایده آل، شایع ترین دندان های از دست رفته مادرزادی شامل دندان های ثنایای جانبی فک بالا و دندان های پرمولر دوم فک بالا و پایین است. شایع ترین علامت هیپودنشیا تولد با یک تا شش دندان از دست رفته است. دندان های از دست رفته می توانند در هر جایی از دهان شما اتفاق بیفتند به جز دندان عقل. هیپودنشیا می تواند دندان های شیری (کودکی) یا دندان های دائمی (بزرگسالان) را تحت تاثیر قرار دهد. افراد مبتلا به هیپودنشیا ممکن است دندان‌ هایی به شکل میخ یا کوچک‌تر از حد معمول داشته باشند. آن ها همچنین ممکن است بین دندان های موجود خود دارای شکاف و فاصله باشند. از دست دادن دندان ها می تواند در توانایی شما برای خوردن و صحبت کردن اختلال ایجاد کند. هیپودنشیا همچنین ممکن است باعث آسیب لثه و رشد ناکافی استخوان فک شود. این عدم رشد استخوان می تواند منجر به توسعه نیافتگی فک شما شود و آن را کوچکتر از آنچه باید باشد، نشان می دهد.

یک سوال مهم که در اینجا مطرح می شود که علت سندروم فقدان مادرزادی دندان چیست؟ ناهنجاری ارثی یکی از شایع ترین علل از دست دادن دندان های مادرزادی است. در موارد دیگر، از دست دادن دندان های مادرزادی می تواند به عنوان بخشی از یک سندرم رخ دهد، مانند:

سندرم داون

دیسپلازی اکتودرمی

شکاف کام و لب

دیسپلازی کلیدوکرانیال

برخی از مطالعات بالینی ارتباط بین رابطه رشدی عصب و بافت سخت را بررسی کرده و عنوان می کنند که یک ناهنجاری در ساقه مغز مانند رشد یک عصب موضعی ممکن است بر روی دندان تاثیر بگذارد. علاوه بر این، عوامل محیطی مانند سوء مصرف الکل یا مواد مخدر در دوران بارداری نیز می تواند منجر به از دست دادن دندان های مادرزادی در کودک شود. برخی از عوامل محیطی دیگر که ممکن است در بروز این سندروم نقش داشته باشند، عبارتند از:

شیمی درمانی

استفاده بیش از حد از کافئین

سیگار کشیدن مادر

کم کاری پاراتیروئید

سندروم فقدان مادرزادی دندان تاثیرات مخربی بر کودک می تواند داشته باشد. برخی از عوارض معمول از دست دادن دندان های مادرزادی عبارتند از:

1. ناهنجاری دندان

یکی از عوارض معمول از دست دادن دندان های مادرزادی در فک در حال رشد، میکرودنشیا است. میکرودنشیا با وجود دندان های کوچکتر از معمولی مشخص می شود. این وضعیت در سندرم هایی مانند دیسپلازی اکتودرم و سندرم داون شایع است. معمولاً فقدان دندان می ‌تواند بر رشد و رویش دندان ‌های مجاور به دلیل فقدان هدایت و فضا در فک تأثیر بگذارد. این موارد می تواند منجر به مال اکلوژن (malocclusion) و نامرتبی دندان ها شود.

2. ناهنجاری اسکلتی

بسیاری از مطالعات بالینی نشان داده‌اند که از دست دادن مادرزادی دندان ‌های قدامی همراه با فک بالا و عقب ‌نشینی است که منجر به آندربایت و بیرون زدگی فک پایین می‌ شود. هیپودنشیا معمولاً مسئول کاهش ارتفاع قدامی صورت است. علاوه بر این، منجر به بیرون زدگی لب نیز می شود. چنین تغییرات چشمگیری منجر به ایجاد یک زاویه حاد فک پایین و flat hin می شود. برخی دیگر از عوارض سندروم فقدان مادرزادی دندان عبارتند از:

3. مشکل در جویدن

4. خطوط لثه ضعیف

5. نیش های عمیق تر

6. عملکرد نامناسب ماهیچه های دهان

7. ایجاد ثنایای جانبی میخ شکل در فک بالا

8. Taurodontismبه معنای وضعیتی که با بدن دندان بزرگ و پیازدار با ریشه های کوچک شده مشخص می شود.

9. دندان های شیری حفظ شده

در بسیاری از موارد، از دست دادن یک یا دو دندان صرفاً به دلیل یک ویژگی خانوادگی است، اما گاهی اوقات یک بیماری ژنتیکی جداگانه علت آن است. بر اساس یک بررسی در سال 2015 در مجله تحقیقات دندانپزشکی، CMTبه طور گسترده به عنوان یک ناهنجاری دندان در نظر گرفته می شود، و زمانی که یک ویژگی خانوادگی باعث ایجاد CMT نمی شود، می تواند به عوامل محیطی مانند عفونت، ضربه، و مصرف مواد مخدر و همچنین ژن ها نسبت داده شود.

طبق گفته انجمن دندانپزشکی آمریکا، فضاهای بزرگ بین دندان ‌های شما می‌تواند بر نحوه صحبت کردن یا غذا خوردن شما تأثیر بگذارد یا منجر به از دست دادن استخوان در اطراف دندان شوند. اما نگران نباشید. با پیشرفت های دندانپزشکی امروزی، گزینه هایی برای جایگزینی دندان های از دست رفته وجود دارد که در ادامه مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

راه کارهای درمانی سندروم فقدان مادرزادی دندان

جایگزینی دندان های از دست رفته برای جویدن صحیح غذا، حمایت از فک، ثبات دندان های باقی مانده و لبخندی جذاب بسیار مهم است. دندان های از دست رفته عملکرد مناسب را مختل می کند و دندان های کنار و بالای دندان یا دندان های از دست رفته جابجا می شوند، حرکت می کنند و به موقع در فضا قرار می گیرند. ترمیم دندان از دست رفته بلافاصله پس از از دست دادن آن بسیار ساده تر از صبر کردن چند سال پس از جابجایی قابل توجه دندان است.

متخصص پروتز می تواند بهترین روش را برای جایگزینی دندان یا دندان های از دست رفته شما تعیین کند. دندان های از دست رفته از طریق پروتزهای متحرک جزئی، پروتزهای دندانی ثابت ("پل") یا ایمپلنت های دندانی جایگزین می شوند. بحث و گفتگو با متخصص پروتز در تعیین اینکه کدام گزینه برای شما مناسب است کمک خواهد کرد. طیف گسترده ای از درمان ها برای مدیریت بیماری مادرزادی وجود دارد. برخی از گزینه های درمانی رایج عبارتند از:

1. درمان ارتودنسی

معمولاً از درمان ارتودنسی برای اصلاح مال اکلوژن و ناهماهنگی دندان ها در فک استفاده می شود. علاوه بر این، به ارائه ظاهری طبیعی به لبخند کمک می کند. در برخی موارد، درمان‌های ارتودنسی نیز برای ایستادن دندان‌ها و ایجاد فضا برای جایگزینی دندان، مانند ایمپلنت یا بریج روی دندان، استفاده می‌شوند.

2. ایمپلنت های دندانی

ایمپلنت های دندانی یکی از پیشرفته ترین و خود حمایت ترین گزینه های درمانی برای جایگزینی دندان های از دست رفته هستند. بیشتر برای جایگزینی دندانهای ثنایای بعدی فک بالا استفاده می شود. به طور معمول، ایمپلنت دندان از یک پیچ تیتانیومی کوچک تشکیل شده است که در استخوان فک ادغام می شود. این پیچ به عنوان تکیه گاه یک روکش دندان مصنوعی ساخته شده از زیرکونیا یا چینی عمل می کند. ایمپلنت های دندان زیبایی عالی را ارائه می دهند و ظاهری طبیعی به لبخند می بخشند.

3. بریج یا پروتزهای دندانی

پروتزهای متحرک یا بریج دندانی با تکیه گاه دندان یکی دیگر از گزینه های دندانپزشکی زیبایی برای جایگزینی دندان های از دست رفته است. معمولاً در هر دو مورد، دندان جایگزین نگهدارنده روی لثه قرار می گیرد. بریج دندانی با تکیه گاه دندان از تکیه گاه ها در دو طرف یونیت تشکیل شده است. معمولاً اندازه دندان‌های مجاور کاهش می‌یابد تا با ضخامت و تناسب تاج دندان سازگار شود. در حالی که پروتز ذرات متحرک معمولاً از یک محفظه دندان مصنوعی ساخته شده از اکریلیک استفاده می کند که روی لثه ها و فک ها قرار می گیرد و شامل دندان های مصنوعی است که فضای دندان از دست رفته را پر می کند.

4. خود پیوند

گاهی اوقات می توان دندان از دست رفته را توسط پیوند یک دندان سالم موجود در ناحیه دیگری از دهان جایگزین نمود. این روش زمانی استفاده می‌شود که بیمار دندان سالمی برای پیوند زدن داشته باشد.

5. پروتراکشن

در برخی موارد، بوسیله پروتراکشن می توان دندان از دست رفته را جایگزین کرد به این صورت که دندان به سمت جلو حرکت کرده و شکاف را پر می کند. این روش به طور معمول در صورتی استفاده می شود که دندان سالمی برای حرکت دادن به سمت پر کردن شکاف وجود داشته باشد.

از دست دادن دندان‌ها می ‌تواند گیج‌کننده و ترسناک باشد چراکه یک لبخند جذاب بخش بزرگی از اعتماد به نفس ما است. اما اگر شما یا فرزندتان CMTدارید، بدانید که نه تنها شایع بوده، بلکه قابل درمان است. اولین قدم برای درمان سندروم نقص مادرزادی دندان، صحبت با دندانپزشک خود است. هدف از این مقاله ارتقای درک و دانش در مورد موضوعات کلی بهداشت دهان و دندان است. در مورد هر گونه سؤالی که ممکن است در مورد وضعیت پزشکی یا درمان داشته باشید، همیشه از مشاوره دندانپزشک یا سایر ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی واجد شرایط استفاده کنید. همواره به این نکته توجه داشته باشید که درمان سندروم نقص مادرزادی دندان، بر اساس نیازها و شرایط خاص بیمار می باشد.

سوالات متداول

1. چرا یک دندان به طور مادرزادی از دست می رود؟

به دلیل این که رویش دندان فرآیندی ژنتیکی و پیچیده است و سیگنال های متعددی در پردازش صحیح این فرآیند نقش دارند، در بیشتر موارد این سندروم به علت عدم وجود یک نوار بافتی به نام لامینه رخ می دهد.

2. آیا سندروم فقدان مادرزادی دندان با سندرم های مختلف دیگر ارتباط دارد؟

سندروم فقدان مادرزادی دندان غالبا با سندرم های مختلفی ارتباط مستقیمی دارد که متداول ترین آن ها سندرم داون و دیسپلازی اکتودرمی می باشد. کمبود دندان به صورت مادرزادی اغلب ژنتیکی است. برخی از دندانپزشکان متخصص معتقدند که تعداد دندان ‌های فعلی در انسان ها در مرحله میانی تغییر تکاملی بوده و نژاد بشر در آینده تنها به 20 دندان نیاز خواهد داشت.

3. شایع ترین دندان هایی که سندروم فقدان مادرزادی دندان در آن ها اتفاق می افتد، کدامند؟

دندان عقل، دندان ثنایای مرکزی پایین، پرمولر دوم و دندان نیش فک بالا

4. آیا عوامل محیطی در بروز سندروم فقدان مادرزادی دندان نقش دارند؟

برخی از عوامل محیطی می توانند در بروز هیپودنشیا نقش داشته باشند، به عنوان مثال برخی از داروهای مصرف شده در دوران بارداری توسط مادر از قبیل تالیدومید، شیمی درمانی و پرتودرمانی در اوایل دوران نوزادی. این عوامل خطرات بالایی در ایجاد هیپودنشیا در نوزاد را به همراه دارند.

5. سندروم فقدان مادرزادی دندان چگونه تشخیص داده می شود؟

چنانچه دندانپزشک متخصص به سندروم فقدان دندان مشکوک باشد، تصویر برداری با اشعه ایکس را پیشنهاد می دهد. علاوه بر آن علائمی وجود دارد که در طول معاینه باید توسط دندانپزشک بررسی شود از جمله دندان ‌های کوچک، دندان ‌های گیره ‌ای شکل و فاصله زیاد بین دندان‌ ها.