اولین کنفرانس مطبوعاتی آقای رئیسی بعد از انتخابات 28 خرداد 1400
چند روز پیش، (دقیقتر بگم 31 خرداد 1400) پیروز انتخابات سیزدهیم دوره ی ریاست جمهوری ایران در یک کنفرانس مطبوعاتی شرکت کرد و با رسانه های خارجی و داخلی ملاقات کرد. یکی از بخش های جنجالی این کنفرانس مطبوعاتی، سوال خبرنگار «راپلی» روسیه از آقای رئیسی بود. این خبرنگار از آقای رئیسی پرسید:
آیا بعد از لغو تحریم‌ها حاضر به ملاقات با رئیس‌جمهور آمریکا هستید؟
جواب کوتاه، قاطع و جنجالی آقای رئیسی اما این بود:
خیر!
سوالی که پیش میاد اینه که آیا این نوع پاسخ دادن به مطبوعات، روش درستی هست؟ آیا پاسخ بهتری هم می شد به این سوال داد؟ توی این نوشته میخوام اول تحلیل خودم از این پاسخ آقای رئیسی و بعدش یه پاسخ جایگزین برای پرسش این خبرنگار ارائه بدم.
1- «خیر» گفتن آقای رئیسی چه اطلاعاتی به ما میده؟
اولین برداشتی که میشه از این پاسخ داشت، بی برنامه بودن دولت آقای رئیسی برای هرگونه همکاری با دولت ایالات متحده ی آمریکاست. البته منظورم رو اشتباه برداشت نکنید، منظورم این نیست که آقای رئیسی باید با دولت آمریکا همکاری کنه، منظورم اینه که ایشون و احتمالا دولتشون آمادگی ذهنی برای هر گونه برخورد با این دولت رو ندارن. یعنی اگه دولت آمریکا همونطور که سیاستمدار ها دوست دارن انجام بدن، یه اقدام غافلگیر کننده انجام بده و توازن قدرت رو در روابط خارجی با ایران به هم بزنه، آقای رئیسی چون هیچ آمادگی قبلی برای برخورد با این دولت نداره، ممکنه در بهت فرو بره و دولتش بدون داشتن برنامه، وارد موضع منفعلانه بشه و تا وقتی که پاسخ مناسب برای این اقدام پیدا بشه، زمان بسیار زیادی بگذره و حتی ضرر قابل توجهی به کشور وارد بشه.
دومین درسی که از این پاسخ قاطع می گیریم، شناخت نداشتن آقای رئیسی از رسانه و علی الخصوص رسانه های بین المللیه. همونطور که در چند روز گذشته شاهدش بودیم، بسیاری از رسانه های خارجی این پاسخ رئیس جمهور منتخب رو نشانه ی تخاصم، خشونت و حتی جنگ طلبی تعبیر کردن. یعنی آقای رئیسی نه تنها حاضر به تعامل با ایالات متحده نیست، بلکه حتی به برگزاری یه دیدار دیپلماتیک با رئیس جمهور این کشور هم نیست و یادمون هست که همچین رفتار هایی به راحتی میتونن یادآور رفتار سردمداران جنگ طلب بعضی کشور ها در تاریخ باشن. و توانایی فنی بالای رسانه های بین المللی در بزرگنمایی این خصیصه ها میتونه کشور رو از نظر دیپلماتیک در وضعیت ضعف (نه تنها در برابر ایالات متحده، بلکه در برابر سایر کشور هایی که تحت تاثیر رسانه های تحت سلطه ی ایالات متحده هستن) قرار بده. یعنی مثلا رئیس جمهور شیلی که هر از گاهی شبکه های تلویزیونی آمریکایی رو نگاه می کنه، این تحلیل های برزگ نمایانه رو ببینه و در نتیجه در رابطه با ایران رویکرد محافظه کارانه تری اتخاذ کنه. که این رویکرد ممکنه شامل برخورد محتاطانه یا جلوگیری از افزایش روابط اقتصادی و تجاری بشه. چون ممکنه با خودش فکر کنه ایران اگه بخواد در دوره ی آقای رئیسی وارد درگیری نظامی با آمریکا بشه، رابطه ی اقتصادی یا تجاری داشتن با ایران میتونه صدمه های بزرگی به کشورش بزنه. و به نظر من، برای دولتی که هدفش از تعاملات تجاری، همین کشور های غیر ابرقدرت هستن، رویکرد رسانه ای اشتباهیه. چون باعث میشه دسترسی به تعامل با این کشور ها سخت تر بشه.
2- اگه من جای آقای رئیسی بودم، چه جوابی به این سوال میدادم و چرا؟
به نظر من، آقای رئیسی میتونستن توپ رو به زمین دولت ایالات متحده بندازن. به این معنی که مقصر اصلی سرد بودن روابط بین دو دولت رو، اقدامات قبلی دولت آمریکا معرفی کنه. همچنین میتونست با اشاره به جنایاتی که این دولت در گذشته در حق مردم ایران مرتکب شده، خودش رو در موضع طلبکار قرار بده و رسانه های دنیا رو به این سمت هدایت کنه که برن و از ایالات متحده بپرسن که «چه دشمنی ای با ایران دارید که این بلایا رو بر سر مردمش آوردید؟» یا «آیا برای ایجاد تعامل سازنده با ایران، حاضر هستید اقدامات اشتباه دولت ایالات متحده در گذشته رو جبران کنید؟» یا... . در نتیجه با وجود عدم تکرار موضع اشتباه و ذلت بار دولت آقای روحانی، میتونست دولت خودش رو از قهر دیپلماتیک مبری نشون بده و حتی مظلومیت مردم ایران رو در چشم رسانه های بین المللی نشون بده.
اگه من جای آقای رئیسی بودم، جوابی که به این سوال میدادم یکم طولانی تر از جواب ایشون میشد:
دولت ایالات متحده ی آمریکا، در طول تاریخش اقدامات دشمنانه ی زیادی در حق ملت ایران انجام داده. از کودتای 28 مرداد (که باعث سرنگونی دکتر مصدق و چپاول دوباره ی نفت ایران توسط قدرت های جهانی شد) گرفته، تا حمایت از صدام و حزب بعث عراق، تا کمک به تشکیل و حمایت داعش، طالبان، القائده و دیگر گروه های تروریستی که باعث کاهش امنیت منطقه و کشته شدن تعداد زیادی از مردم بی گناه شد و تحریم بی دلیل اقتصادی علیه مردم ایران. یعنی این دولت همیشه با مردم و دولت ایران رفتار دشمنانه داشته. اگر دولت ایالات متحده اقدامات دشمنانه شون رو علیه مردم ایران جبران کنن، و چهره ی خودشون رو در چشم مردم ایران بازسازی کنن، بنده هم حاضر خواهم بود اولین رئیس جمهور دولت جمهوری اسلامی باشم که رئیس جمهور آمریکا رو برای شام به منزلش دعوت می کنه.
این میتونست پاسخی باشه که باعث بشه دید رسانه های جهانی از دولت آینده، از «جنگ طلب» یا «انزوا گرا» به «مظلوم» و حتی «تعامل گرا» تغییر بده. و در نتیجه ابزاری باشه برای توسعه ی روابط، خصوصا روابط اقتصادی و تجاری با سایر کشور های جهان.
در آخر باز میخوام توصیه ای به آقای رئیسی کنم، که امیدوارم به گوششون برسه و همچنین بهش گوش کنن:
سخنور نبودن و خطیب نبودن، برای هیچ کس حتی رئیس جمهور آینده ی ایران عیب نیست. اما اصرار بر سخنرانی بدون برنامه ی قبلی، برگزاری کنفرانس خبری بدون حضور سخنگو (کسی که متخصص این نوع سوال و جواب ها باشه) با رسانه های خارجی، و دادن جواب هایی که از قبل در موردشون فکر نشده، برای یه رئیس جمهور عیب بزرگیه.
صائب تبریزی، شاعر نابغه ی قرن یازدهم میفرماید:
بی کمالی های انسان از سخن پیدا شود *** پسته ی بی مغز چون لب وا کند رسوا شود
ممنون که این مطلب رو مطالعه کردید. لطفا نظراتتون رو در کامنت ها بیان کنید. خوشحال میشم پاسخ پیشنهادی شما به این پرسش رو هم بشنوم.
