همیشه استاد هیچکاک

مروری بر 10 اثر محبوب شخص بنده از کارنامۀ آلفر هیچکاک بزرگ

وی به گونه‌ای شگفت‌انگیز استاد تعلیق، عاشق سینما و تعریف داستان‌هایش است. او، با تأثیر از اکسپرسیونیسم در مستأجر شخصیتش را نشان داد. «حق سکوت» نخستین فیلم ناطق خود را به اوج رساند و به فیلم‌های تعلیقی «از گونهٔ تعقیب و گریز مانند مردی که زیاد می‌دانست، خرابکاری، ۳۹ پله، خانم ناپدید می‌شود ،...» پرداخت.

1:سرگیجه1958 (vertigo)

امریکا/عاشقانه/تریلر/معمایی
رنگی/128دقیقه
ب:جیمز استوارت ،کیم نواک،باربارابل گدس

مامور پلیسی به نام اسکاتی(استوارت)که بهدلیلذترس از ارتفاع از کارش استعفا می داده،ازطرف یکی از دوستان قدیمیذاش مامور تعقیب همسر او،مادلین(نوواک)می شودکه رفتار مشکوکی دارد.در جریان این تعقیب ها رابطه ای عاشقانه بین این دو پیش می اید ،اما مادلین ....
نمونه ای ترین اثر استاد و محبوب ترین فیلمش بین منتقدین .تعلیقی هستی شناختی و ابدی ، داستانی به شدت فلسفی و شاعرانه ،
اوج هنر سینما و... . به نظر طیف عظیمی از منتقدین و فیلم بین های جدی و همینطور شخص بنده سرگیجه بهترین فیلم استاد و همینطور بهترین فیلم تاریخ سینماست.

2:روح 1960 (pcycho)

امریکا/معمایی/تریلر /ترسناک
سیاه و سفید/109دقیقه
ب:انتونی پرکینز،جانت لی،ورامایلزو..

ماریون کرین (لی)به اومید تسهیل کار ازدواجش با سام لومیس(گاوین)،پول های کارفرمایش را می دزد و ازذشهر محل سکونتش خارج می شود و بین راه در هتل بیتس مستقر می شود و....

روانی» یکی از ترسناک‌ترین و دلهره اور ترین فیلم‌های تاریخ سینما است که حتی بسیاری را از تاریکی وتنهایی وحشت ‌زده ساخت. فیلمی به تمام معنی هیچکاکی و بر گرفته شده از یک موضوع کاملا هیچکاکی است. فیلم تلاشی است برای دست یافتن به لایه‌های عمیق جهنم روان پریشانه‌ای که «نورمن بیتس» نماد آن است. سقوط به قعر دنیای آشفته و پر از هرج و مرج. برای هیچکاک، «روانی» فیلمی بامزه است که رگه‌ای از طنز سیاه او را در‌خود دارد.یکی دیگر از مهم ترین ویژگی های فیلم موسیقی حیرت انگیز برنارد هرمن است که با استفاده از سازهای زهی ان هم در وسعت زیاد صدای جیغ گونه و نا تمامی را خلق می کند .از دی پالما و داریو ارجنتو تا باگزبانی به روانی هیچکاک ارجاع داده اند ، روانی بابی را در سینمای ترسناک باز کرد که بعد ها فرزندان خلف و ناخلفی از ان به وجود امد.

3:پنجره پشتی 1954(Rear window)

امریکا/تریلر
رنگی/112دقیقه
ب: جیمز استوارت ،گریس کلی،تلما ریتر

عکاس خبری ماجراجویی به نام جفریز(استوارت)که به دلیل شکستگی پایش خانه نشین شده است ،حدس می زند که یکی از همسایه هایش دست به قتل همسر خود زده است....

فیلمی که در دستان استاد به تجسسی حیرت انگیز در مقولهۂ تماشا کردن و جوهرۂ هنر سینما بدل می شود.تدوین پویای اثر ،بازی به یادماندنی استوارت ،لحظه پرتعلیق و هیچکاکی فصل پایانی فیلم پنجره عقبی راجاودانه می کند.

4:بدنام 1946(Notorious)

امریکا/جنایی/جاسوسی
سیاه و سفید /101دقیقه
ب:کری گرانت ،اینگرید برگمن ،کلود رینز..

آلیسیا هوبرمن (برگمن) دختر یک جاسوس نازی دستگیر و محکوم شده، به دِولین (گرانت)، مأمور مخفی آمریکایی دل می‌بازد. دِولین، آلیسیا را به کمک می‌طلبد تا نقش عنصر نفوذی در تشکیلات دشمن را بازی کند. آلیسیا در ابتدا این پیشنهاد را رد می‌کند ولی...
یکی از شاهکارهای هیچکاک در زمینه تعلیق - بازی بازیگران - فیلمنامه و استفاده از نماها و سکانسهایی ناب به‌شمار می‌رود.
فيلم برداري سياه و سفيد با كنتراست بالا كه به خصوص در نسخه دي وي دي مشهود است يكي از بهترين
نمونه هاي فيلم هاي هيچكاك است كه كاملا حال و هواي فيلم به بيننده منتقل مي كند.

5:مرد اشتباهی 1956(wrong man)

امریکا /درام / جنایی
سیاه و سفید /105دقیقه
ب:هنری فاندا،ورامایلز،آ نتونی کو آ یل

«بالستررو» (فاندا)، معروف به «مانی»، نوازندهٔ یکی از کلوب‌های شبانه، به دلیل شباهت زیادش با یک خلافکار، به‌اشتباه دستگیر می‌شود…

یکی از هیچکاکی ترین فیلم های هیچکاک.
در این فیلم، هیچکاک، به شدّت، عیله دستگاه قضایی آمریکا کار می کند. به شدّت، در فیلم، علیه پلیس آمریکا کار می کند و همه ی ما ضد پلیس آمریکا و ضد دستگاه قضایی می شویم و تجربه ی هولناکی را پشت سر می گذاریم. انگار که این زندگی هیچ وقت بر نمی گردد. آن نگاهی که عرض کردم (نگاه خداحافظی به خانه) در یک جایی از روح مان ثبت می شود.

6:دردسر هری 1955(The Trouble with Harry)

امریکا/معمایی/کمدی
رنگی/99دقیقه
ب:ادموند گوین،جان فورسایت،شرلی مک لین


جنگلی در یکی از دهکده‌های ورمانت، آمریکا، جسد مردی به نام «هری» پیدا می‌شود. همسرش، «جنیفر» (مک‌لین)، یک دریانورد پیر (گوِن)، یک پیردختر (ناتویک)، و یک نقاش (فورسایث) به‌نوبت جسد را می‌بینند و هر کدام فکر می‌کنند خودشان قاتل هستند.

شاهکارمهجور استاد کمدی ساده گرم و سرپا.
فیلم از دو جنبه بسیار مهم می‌نماید و عمده شمایل کمدی اثر هم از همین دو جنبه که به نوعی درهم تنیده‌اند، شکل می‌گیرد.

نخست؛ نوع پیشروی و لحن فیلم از همان ابتدا به گونه‌ای‌ست که متوجه می‌شویم هدف اصلی فیلم قطعا مشغول کردن ذهن مخاطب برای پیدا‌کردن قاتل نیست. همان‌گونه که عمدتا برتری سوسپانس بر سورپرایز هدف اصلی جهان سینمایی هیچکاک بوده است.
اما جنبه‌ی دوم که شاید مهمترین بهانه برای نگارنده جهت بازنگری در این اثر و نوشتن این مطلب بود، مفهوم کلی‌تر اثر و پهلو زدنش به این روزهای ماست. این مفهوم کلی از ایجاد یک تضاد در اثر به ذهن متبادر می‌شود. تضاد میان طبیعت بکر و زیبا با جسدی دردسر‌ساز و نامطبوع در دل آن.
"دردسر هری" این اثر بی‌همتا و سراسر سرخوش هیچکاک، شروع کنیم. اثری سرخوش که حال خوبش توأم با تفکر است. تفکر در خودمان و سپس تفکر در جهان. و ایمان داشته‌باشیم که سینما همیشه جواب می‌دهد. سینمای یک همیشه استاد. سینمای آلفرد هیچکاک.

7:طناب 1948(Rope)

امریکا/جنایی
رنگی /81دقیقه
ب:جیمز استوارت،جان دال،فارلی گرینجر
دوجوان همجنسگرا به نام های شا (دال)و فلیپ(گرینجر)
،با این طرز فکر که انسان برتر نیازی به رعایت اصول اخلاقی درجامعه ندارند،یکی از دوستانشان (هوگان)را با طنابی خفه می کنند.


طناب یا ریسمان یکی از قوی ترین و فلسفی ترین فیلم های استاد که براساس نظریه انسان برتر نیچه و یک نمایشنامه که بر اساس واقعیت است می باشد.
اولین فیلم رنگی آلفرد هیچکاک است که بدون توقف دوربین ضبط شده‌است و پس از پایان ضبط، هیچ گونه ویرایشی روی آن صورت نگرفته‌است و از این نظر به عنوان یک رکورد در تاریخ سینمای جهان به ثبت رسیده‌است که پس از قایق نجات، دومین فیلم با تنظیمات محدود توسط آلفرد هیچکاک به‌شمار می‌رود. در روایتی دیگر گفته می‌شود ایدهٔ اصلی این فیلم برگرفته ازداستان واقعی زندگی و به قتل رسیدن بابی فرانک ۱۴ ساله در سال ۱۹۲۴ توسط ناتان لئوپولد و ریچارد لوب دانشجویان دانشگاه شیکاگو الهام گرفته شده‌است.

8:اعتراف می کنم 1953(I confess)

امریکا/جنایی
سیاه وسفید/91دقیقه

تو کلر (او. ئی. هاسه)، مهاجری آلمانی و خادم کلیسای در کبک کانادا، یک وکیل را که هنگام دزدی خانه‌اش او را دیده است می‌کشد، اما چون برای شناخته نشدن لباس کشیشی به تن داشته، سوءظن‌ها متوجه پدر مایکل ویلیام لوگان (مونتگومری کلیفت) می‌شود.

اعتراف می کنم فیلمی است نوآرکه استاد با بکارگیری ترفند های ایجاد دلهره و تعلیق توانسته است فیلمی دیدنی و باسبک و سیاق اشنای خود را پدید اورد.

9: پرندگان 1963(the birds)

امریکا/تریلر/فانتزی
رنگی/120دقیقه

ملانی دانیلز (تیپی هدرن) دختری ماجراجو و ثروتمندی است که با وکیل جوانی به نام میچ برنر (راد تیلور) مقیم خلیج بودگا آشنا می‌شود. سپس به بهانه اینکه دو مرغ عشق برای جشن تولد خواهر کوچکش هدیه ببرد رهسپار خلیج بودگا می‌شود. در آنجا ملانی مورد حمله یک پرنده قرار می‌گیرد و آسیب دیده مجبور می‌شود شب را در خانه «انی هیورث» (سوزان پلشت) آموزگاری محلی که دلباخته میچ است سر کند. از روز بعد حمله پرندگان به شهر جدی می‌شود...

انتقام مام طبیعت از بشر ناسپاس ،موضوعی سورئال و زیست دوستانه ترین فیلم استاد که تعلیق و دلهره جای جای فیلم حضور دارند و فیلم را بدل به یکی از ترسناک ترین فیلم های تاریخ سینما کرده اند. فیلم پایان باز است و موسیقی ندارد .

10:شمال از شمال غربی 1959(North by Northwest)

امریکا/ماجراجویی/تریلر
رنگی/136دقیقه
ب:کری گرانت،ایوا مری سینت میسن

داستان فیلم، حکایت تودرتو و پرتعلیق از مردی است که ناخودآگاه خود را درگیر ماجرایی جاسوسی و اتهاماتی که به وی وارد شده می بیند.

می توان فیلم های جاسوسی هیچکاک را پدر فیلم های جیمزباند نامید و سرامد این فیلمها شمال از شمال غربی است .داستانی پیچیده و پر تعلیق که در فصول ابتدایی خود بیننده را گیج و منگ می کند و در فصول پایانی با تعلیق و دلهره بدن را خیس عرق می کند و با تدوینی فوق العاده آن را به پایان می رساند.این ها فقط ده شاهکار استاد هستند ،پرونده استاد مملوع از اثار برجسته دیگری است و میتوان در مورد انها مقاله های بسیارنوشت هم چون :بیگانگان در ترن 1951،حرف ام را به نشانه مرگ بگیر1954،مردی که زیاد می دانست1955،سی و نه پله 1935،قایق نجات1943،ربه کا1940،سایه یک شک1943،خبرنگار خارجی 1940.


این مقاله به کوشش محمد مهدی صفری تنها از کتاب های :سینما به روایت هیچکاک اثر فرانسوا تروفو ، همیشه استاد اثر مسعود فراستی و کتاب سینما به روایت تاریخ تهیه شده است.


به کوشش محمد مهدی صفری تنها