در حالی که «هنر تصویر متحرک» بهعنوان تنها کتاب در باب فیلم آن دوره محسوب نمیشود، اما بهنظر میرسد نخستین اثر بلندی است که بهصورت جدی به این مقوله اختصاص دارد که فیلم بهعنوان یک فرم هنری، «چه باید باشد»، «چه کاری باید انجام دهد» و «چگونه آن را انجام دهد». به عبارتی دیگر، لیندزی نخستین آمریکایی بود که دربارهٔ فیلم نظریهپردازی کرد. اکثریت آثار نوشته شده تا ۱۹۱۵ بیشتر در باب موضوعاتی همچون ارائه نکات مفید برای رسیدن به درآمد بیشتر از صنعت سینما، نحوه بازیگری برای فیلمها یا فیلمنامهنویسی و اطلاعات کلی درباره اینکه فیلمها چگونه ساخته میشوند میبود. درمقابل، اثر لیندزی بهعنوان یک اثر در زمینه بررسی تواناییهای زیبایی شناختیِ فیلم، آینده آن بهعنوان یک فرم هنری فردی و رسالت اجتماعی آن، یکه و تنها بود.
از نظر ارجاعات درونمتنی در این کتاب، اطلاعات کمی در دسترس است که به خوانندگان بگوید چگونه لیندزی به این اثر رسیده است. به هر حال او برخی اظهارات دربارهٔ روششناسی خود مطرح مطرح میکند. بهطور مثال، او اعتراف میکند که این کتاب را از روی تعصب هنری خود نوشته است یا در جایی از کتاب اینگونه آن را مطرح میکند: «در سرتاسر این کتاب من تلاش میکنم تا همین مفاهیم سادهٔ فرم، ترکیب بندی(Composition)و حالت(mood) را نشان دهم. همان استانداردهایی که در تاریخ هنر و مدارس آکادمیک، چه در نزد رادیکالها و چه محافظهکاران، در هر جایی بدیهی و پیش و پا افتاده تلقی میشوند.(19 :Lindsay,1915)
با نگاهی گذرا به بخشهای مختلف کتاب و حتی نام فصول آن، بهراحتی متوجه علاقه و دلمشغولی لیندزی نسبت به گرافیک و هنرهای تجسمی خواهیم شد. نشانهٔ دیگر از تعصب هنری لیندزی را میتوان در ادعای او نسبت به اینکه تأثیر(Effect) فیلم بر مخاطب، ارتباط بسیار نزدیکی با آن تاثیری دارد که توسط نقاشیها و مجسمههای فاخر بر ایجاد میشود. او میگوید چنین تاثیری حتی اگر در تاکید ظاهریِ فیلم بر ساختار دراماتیکش باشد هم رخ میدهد. بهطور خلاصه، او ادعا میکند تأثير نهایی فیلم «روح تینتورتو به جایِ روح مولیر» است.
(Lindsay, 1915: 4)
اینکه لیندزی چنین عقیدهای داشته باشد، با توجه به علاقه او به زیبایی بصریه در هر فرم هنری، تعجب برانگیز نخواهد بود. با این وجود لیندزی علاقهای به مقایسهٔ سینما با سایر هنرهای تجسمی نداشت، بلکه او بهدنبال ارزشهای هنری در مدیوم سینما بود. چیزی که به جهانیان نشان دهد که سینما بهحق شایستهٔ پذیرش بهعنوان یک هنر جدید و حیاتی میباشد.
لیندزی کتابش را بهعنوان یک اثر نقادانه بهشمارند. اثری در کمک به طبقهبندی و داوری بر سر فیلمهای سینمایی. اگرچه او کار خویش را نقد و قضاوت مینامد اما او مطمئناً از مرز ظریف بین نقد و نظریه آگاه بوده است. او میداند که بدون ایجاد برخی مفاهیم نظری، نمیتوان معقولانه نقد کرد. به گفتهٔ وُلف، حتی اگر آن را باز هم نقادانه بداند اینکه هنر تصویر متحرک را یک اثر نظری هم بدانیم هم درست خواهد بود زیرا بخش عظیمی از کتاب تفکر و تعمق در مورد اینکه سینما چه باید باشد چه کاری را باید انجام دهد و همچنین به بحث در مورد تکنیکهای تثبیت شده آن به عنوان یک فرم هنری اختصاص دارد.
(Wolf, 1964: 11)
منابع:
Lindsay, Vachel (1916), the Art of Moving Picture, MacMillan, NY.
Eberwein, Robert (1979), A Viewer's Guide to Film Theory and Criticism, The Scarecrow Press, Inc. Metuchen, N.J., & London.
Wolfe, Glenn Joseph (1964), Vachel Lindsay: The Poet as Film Theorists, State University of Iowa, Ph.D.
بخشی از مقالهی «نقد و بررسی نظریهی سینمایی ویچل لیندزی»
محمدمهدی صفری تنها