همانطور که می دانید تا به الان لایه 2 های زیادی برای حل مشکل مقیاس پذیری و کاهش هزینه های گس اتریوم به وجود آمدند و رفته رفته هم تعداد آن ها بیشتر می شود. لایه 2 ها به دلیل تفاوت هایی که در فناوریشان(پروتکل و استانداردها) وجود دارد ذاتا با یکدیگر سازگار نیستند و همین امر منجر به پراکندگی و تکه تکه شدن نقدینگی می شود، به این معنی که دارایی ها و منابع مالی در شبکه های مختلف پراکنده می شوند و این پراکندگی، کارایی و فرصت های معاملاتی کاربران را محدود می کند و در نهایت این کاربران هستند که تجربه ناکارآمدی برای معاملات و نقل انتقالات دارایی هایی خود تجربه می کنند. مساله تکه تکه شدن نقدینگی یکی از بزرگترین چالش ها در اکوسیستم اتریوم است که منجر به ناپایداری در آن شده است از طرفی استفاده از بریج های ناکارآمد معمول برای ارتباط و همکاری بین شبکه ها، خود امنیت دارایی ها را به خطر می اندازد و مشکلات و چالش های بیشتری را به اکوسیستم اتریوم اضافه می کند به همین منظور اهمیت شکل گیری زیرساخت های ایمن و با تجمیع نقدینگی را بیش از پیش زیاد می کند. در همین راستا zkLinklabs با در نظر گرفتن چالش ها و مشکلات موجود(تکه تکه شدن نقدینگی)، محصول جدید خود را با زیر ساخت ایمن (فناوری zkp) به نام zkLink Nova ارائه کرده تا ضمن رفع مشکلات مربوط به اکوسیستم اتریوم همچنان در مسیر تکاملی خود برای ایجاد همکاری و ارتباطی سازگار بین چین ها و شبکه ها و پایداری اکوسیستم اتریوم قدم بردارد. درادامه به معرفی zkLink Nova می پردازیم.
تعریف: zkLink Nova یک شبکه ZK Rollup لایه 3 تجمیع شده سازگاربا evm است که بر روی اتریوم و رول آپ های لایه 2 ساخته شده است. این شبکه از معماری مدولار بهره می‌برد و با فناوری ZK Stack و zkLink Nexusپشتیبانی می شود، همچنین از ZK Proofs برای جمع آوری دارایی و نقدینگی بومی در شبکه های متصل خود استفاده می کند. و مهم تر از آن توسعه‌دهندگان DApp ها می‌توانند قراردادهای هوشمند Solidity را بر روی پلتفرم باز Novaمستقر کنند و به نقدینگی و دارایی‌های بومی از تمام شبکه‌های یکپارچه از جمله Arbitrum، zkSync، Linea، Starknet و... دسترسی فوری داشته باشند.
از طریق Nova، توسعه دهنده گان دیگر مجبور نیستند برای مثال 100 بار روی 100 لایه 2مختلف مستقر شوند. در عوض، آن ها یک انتخاب مقرون به صرفه دارند که فقط یک بار در Nova مستقر شده و نقدینگی و دارایی های بومی را از 100 لایه 2 مختلف به دست آورند. در واقع zklink Nova با تجمیع دارایی ها ، نقدینگی عمیقی را در یک مکان ایجاد می کند تا ضمن اینکه DApp ها به پلتفرم های واحد و یکپارچه دارایی چند زنجیره ایی تبدیل شوند، کاربرانی هم که می خواهند از آن ها برای معالتشان استفاده کنند تجربه راحت و سودمندی را داشته باشند.
چشم انداز نزدیکی که می توان برایzkLink Nova متصور شد، تبدیل شدنش به یک "زنجیره خانگی" بطوریکه بستر اصلی را برای توسعه دهنده ها و کاربران فراهم می کند.
در zkLink Nova به چه صورت نقدینگی بومی در اکوسیستم اتریوم و لایه 2 ها جمع آوری و یکسان سازی می شود؟؟
سوالی که شاید برای شما پیش آمده باشد؟!
دارایی های اتریوم و لایه 2 ها ابتدا از طریق پل های رول آپcanonical به شبکه لایه 3 Nova سپرده می شوند. همچنین دارایی هایی که با قرارداد پل یا همان gateway contractدر تعامل هستنددر داخل قرارداد قفل می شوند و در زنجیره میزبان باقی می مانند. هنگامی که منابع مالی از چندین منبع به لایه 3 متصل شوند، معماری Nova از یک قرارداد تایید کننده zkp(ZK proof verifier contract) برای همگام سازی حالت ها استفاده می کند. برای جمع آوری نقدینگی در Nova توکن‌های ETH از لایه 2 که از ETH برای گس استفاده می کنند، بااستفاده از اثباتZK به طور خودکار روی Nova در یک توکن ETH واحد ادغام می شود. علاوه بر این، توکن های روی اتریوم و رولاپ های لایه 2 برای مثال تتر روی اتریوم یا روی آربی با همان ارزش از طریق یک فرآیند حاکمیتی در Nova در یک توکن واحد ادغام می شود.
تجمیع و یکسان سازی دو ویژگی فوق العاده ی zkLink Nova است که کاربران و توسعه دهندگان هنگام تعامل با شبکه و ساخت برنامه ها از آن لذت خواهند برد.
باوجود پروپوزال های پیشنهادی که برای یکسان سازی نقدینگی در زیر اکوسیستم لایه 2ها ارائه شده است مثل: طرح های پل یکپارچه یا ترتیب دهنده مشترک که نمونه هایی از این رویکردها شامل: OP’s Superchain، Polygon’s AggLayer، zkSync’s Hyperbridge و... می باشند شاید برای شما این سوال پیش آمده که این رویکردها خودشان قابلیت همکاری اتمیک تراکنش ها را بین رول آپ ها اعمال می کنند، پس چه نیازی به فناوری جدیدی برای همکاری بین رول آپ ها است؟! که در پاسخ باید گفت این رویکردها فقط در فناوری Stack خاص پروژه قابل اجرا هستند در نتیجه انتخاب‌های چندگانه Stack در این سناریوها می‌تواند تقسیم‌بندی نقدینگی در اکوسیستم Ethereum را تشدید کند. در مقابل این، Nova با قابلیت zkSync’s ZK Stack و Linea’s ZK Proof verificationبه عنوان یک راه حل Stack Agnosticقادر است به Rollupهای متفاوت با انتخاب‌های Stack مختلف، از جمله ZK Rollups و Optimistic Rollups و هر Stack اضافی که بر روی آن‌ها ساخته شده است، متصل شود و نقدینگی گسترده ایی را از کل اکوسیستم اتریوم جمع آوری کند.
همانطور که پیش تر گفته شد هر تراکنش در شبکه Nova از طریق ZKP(zero knowledge proof) تأیید می‌شود. یک عامل نود مخرب ممکن است تراکنش‌های جعلی را به عنوان تراکنش ها معتبر در شبکه ثبت کند، که برای جلوگیری از خطر امنیتی، همگام‌سازی چندلایه ایی با استفاده از یک قرارداد Ethereum انجام می شود. این قرارداد، هش‌های همگام‌سازی تراکنش‌های زنجیره‌ای را از طریق پل های رول آپcanonical ارسال کرده و بررسی می‌کند که تعهد داده شده برای ZKP با تمام تراکنش‌های زنجیره‌ای سازگار است یا خیر.
با ادامه تکامل معماری ماژولار zkLink Nova، قطعا Nova به یک شبکه کاملاً غیرمتمرکز تبدیل خواهد شد و کاربران بهبودهای قابل توجهی را در تعاملات روزمره خود در اکوسیستم zkLink Nova خواهند یافت.
نتیجه گیری: رول آپ لایه 3 تجمیع شده را می شود نسل جدیدی و تکامل یافته ای از راه حل های لایه 2 نامگذاری کرد که ضمن برطرف کردن چالش های لایه 2 به طور قابل توجهی به افزایش مقیاس پذیری، کاهش هزینه و بهبود کارایی کلی اکوسیستم اتریوم کمک کند
Evolution: Ethereum → Ethereum Layer 2s →Aggregated Rollup
برای دسترسی به جزییات بیشتر در مورد شبکه Nova و پرتال رسمی می توانید به آدرس های زیر مراجعه کنید:
http://portal.zklink.io/
