کتاب اهل دریا، دایرةالمعارف و فرهنگنامهٔ دریا و دریانوردی بندر بوشهر است.
جواد غلامنژاد جبری، نویسندهٔ کتاب اهل دریا، چهار سال برای نوشتن کتاب وقت صرف کرده است که دو سال صرف تحقیقات کتابخانهای در کتابخانهٔ کامل بنیاد ایرانشناسی و دو سال نیز صرف تحقیقات میدانی از بندر بوشهر تا بندر سیراف و از بندر بوشهر تا بندر دیلم شده است.
با اینکه خانوادهٔ نویسنده، اهل دریا هستند و شغل خودش هم مربوط به دریاست، ولی باز هم برای تکمیل کتاب به تجربهٔ زیسته بسنده نکرده و تحقیقات کاملی دربارهٔ موضوع مدنظر انجام داده است.
بعد از اسماعیل رائین که کتاب «دریانوردی ایرانیان» را نوشته است، جواد غلامنژاد جبری جوانترین نویسندهٔ دریانورد در خلیجفارس به شمار میآید. این کتاب زاویهٔ جدیدی از دریا را پیش روی خوانندگانش گشوده است. مقدمهٔ اول را دکتر عبدالکریم مشایخی، رئیس بنیاد ایرانشناسی شعبه بوشهر
و مقدمهٔ دوم را دکتر تورج دریایی، استاد تاریخ و تمدن ایران، در دانشگاه کالیفرنیا نوشتهاند. و این امر نشان میدهد که این دو استاد ارزشمندبودن این کتاب و بهخوبی درک کردهاند و تلاشهای نویسنده را داشتهاند.
پیشتر کتابهای اهل غرق و اهل هوا عرضه شده و در بین کتابهای این اقلیم جایگاه ویژهای پیدا کردهاند و جای خالی کتاب اهل دریا احساس میشد. این کتاب به تاریخ و آداب مرتبط با دریا و دریانوردی، اصطلاحات دریایی در مراسم آیینی، ملزومات و ادوات و قوانین صید و صیادی سنتی، انواع بادها و ستارههای دریایی، فصل صید و صیدگاههای انواع ماهی و... براساس روایتهای صیادان و ناخدایان بوشهری میپردازد.
این کتاب فضای دریا را از زاویهای جدید توصیف مینماید و تاریخ دریانوردی در بوشهر را تشریح و انواع شناورها، بهویژه شناورهای مشهور و غرقشده را معرفی میکند.
جزایر بوشهر و وضع زیستمحیطی آنها و صیدگاههای استان بوشهر، بخش دیگری از پژوهشهای نویسنده است که تلاش کرده تا چالشهای مربوط به آنها را واکاوی و یادآوری نماید.