نوید بهرنگی
نوید بهرنگی
خواندن ۶ دقیقه·۵ سال پیش

آیا اسپاتیفای موفق است؟ جایگاه اسپاتیفای در بازار موسیقی کجاست؟

در این سلسله مقاله قصد دارم با تحلیل جایگاه اسپاتیفای در بازار موسیقی، ضمن بررسی این محصول، شما را با برخی موارد بنیادین و مهم کسب و کار که کمتر به آنها پرداخته شده ولی می‌تواند باعث موفقیت یا شکست در بازار شود آشنا کنم.

اگر نمی‌دانید اسپاتیفای چیست باید بگویم آن طور که این شرکت خودش را معرفی می‌کند "یک سرویس پخش موسیقی، پادکست و ویدئو است که به شما امکان دسترسی به میلیون‌ها آهنگ و محتوای دیگر هنرمندان در سراسر جهان را می دهد."

نمایی از یکی از دفاتر اسپاتیفای
نمایی از یکی از دفاتر اسپاتیفای


در قسمت اول به بررسی ماموریت، چشم انداز و ارزش‌های بنیادین این شرکت و همچنین استراتژی Generic و پوزیشن استراتژیک این محصول در مقایسه با رقبا می‌پردازم و در قسمت‌های آینده بر اساس شیوه Resource-based view (RBV) و Porter's Five Forces، دلیل موفقیت اسپاتیفای را شرح می‌دهم.

در آخر با همراهی شما در کامنت‌های هر قسمت از این سلسله مقاله و جمع‌بندی نظراتتان در آخرین قسمت از آن (که احتمالا هیجان انگیزترین قسمت خواهد بود) استراتژی جدیدی برای این محصول ارائه خواهیم داد.
فکر کنم چالش باحالی بشه و بتونیم خیلی چیزها از هم یاد بگیریم!

زیربنای استراتژی اسپاتیفای:

آن طور که در وبسایت این محصول آمده، ماموریت اسپاتیفای به شکل زیر تعریف شده است:

ماموریت ما آزاد کردن پتانسیل خلاقیت انسان است – با دادن فرصت به یک میلیون هنرمند خلاق برای زندگی در کنار هنرشان و میلیاردها طرفدار برای لذت بردن و الهام گرفتن از آن

همچنین چشم انداز اسپاتیفای به این شکل تعریف شده است:

یک بستر فرهنگی که سازندگان حرفه‌ای با آن می‌توانند از محدودیت‎های محیط رسانه خود خلاص شوند.
در اینجا هر کسی میتواند از تجربه هنری همه‌جانبه برخوردار شود و لذت ببرد که امکان همدلی با یکدیگر و احساسِ بخشی از یک کل بزرگتر بودن را میدهد.

ماموریت و چشم انداز اسپاتیفای، همراستای ارزش‌های بنیادین این کسب و کار تبیین شده است که بر افزایش دسترسی و اثربخشی موسیقی از طریق شبکه اینترنت تمرکز دارد و مزایای پلتفرم آنلاین برای هنرمندان و طرفدارانشان را مورد توجه قرار می‌دهد همچنین از طرف دیگر بر تسهیل تبادل فرهنگی از طریق محتوای صوتی دیجیتال بر روی شبکه اینترنت و پلتفرم خود متمرکز است.

از آنجا که برای اسپاتیفای مهم است یک پلتفرم دوسویه با رویکرد برنده - برنده باشد، می‌توان حمایت از کارهای خلاقانه، رساندن سود مالی به هنرمندان و تولیدکنندگان محتوای صوتی و همچنین دسترسی آسان و سریع به آثار ارزشمند این هنرمندان و تولیدکنندگان را نیز از ارزش‌های بنیادین این شرکت برشمرد.

اسپاتیفای بر مشارکت دو طرف اصلی پلتفرم خود یعنی تولیدکنندگان و شنوندگان متمرکز است.

این شرکت به عنوان یک پلتفرم پخش آنلاین موسیقی در سطح جهانی، به طور استراتژیک از مزایای اثرات شبکه (Network effect) استفاده می‌کند.
اسپاتیفای فرصتی برای درآمدزایی تولیدکنندگان محتوای صوتی و موسیقی فراهم می‌کند و از طرف دیگر برای مخاطبان به لحاظ دسترسی به محتوای خلاق، ارزشمند است. به همین خاطر است که برای آنها الهام‌بخش و لذت‌بخش می‌باشد.

به همین دلیل، مهم است که اسپاتیفای این بازار را بزرگتر کند تا برای هر ۲ محرک اصلی کسب و کارش ارزش بیشتری خلق نماید.


بیایید استراتژی Generic این محصول را بررسی و آن را با رقبا مقایسه نماییم.

در جدول زیر می‌توان بازیگران اصلی این صنعت را به طور اجمالی با هم مقایسه کرد:

جدول کاملتر را می‌توانید در سایت Cnet.com بیابید. البته اطلاعات بعضی از ستون‌ها قدیمی‌ست که در جدول بالا، آنها را بروز کردم
جدول کاملتر را می‌توانید در سایت Cnet.com بیابید. البته اطلاعات بعضی از ستون‌ها قدیمی‌ست که در جدول بالا، آنها را بروز کردم


در زمینه محتوای منحصر به فرد برای بازار پخش موسیقی تقریباً مزیت زیادی در اسپاتیفای نمی‌توان یافت، زیرا بازیگران اصلی این صنعت همگی به طور میانگین ۵۰ میلیون قطعه موسیقی در دیتابیس خود دارند.

اما همانطور که در فرم F-1 اسپاتیفای در کمسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا آمده است، چند عامل اسپاتیفای را از رقبای خود متمایز می‌سازد:

فرم F-1 فرمی است که صادرکنندگان خارجی در بورس اوراق بهادار آمریکا باید آن را تکمیل نمایند تا سرمایه گذاران داخلی که اطلاعات کمی از آن صادرکننده دارند بتوانند اطلاعات بیشتری کسب نمایند. در این فرم برخی اطلاعات مهم کسب و کار در جهت جلوگیری از تقلب، افشا می‌شوند.
  • در اختیار داشتن دیتای بسیار زیاد از کاربران:
    اسپاتیفای ۲۴۸ میلیون کاربر فعال ماهانه دارد (منبع) که میلیاردها دقیقه موسیقی گوش می‌دهند، همین میزان داده می‌تواند مزیت رقابتی بزرگی باشد، چرا که در اختیار داشتن داده‌های زیاد از سلیقه کاربران می‌تواند به بهبود عملکرد سیستم توصیه‌گر (Recommendation system)، کارایی بهتر جستجو و در نهایت ارائه تجربه کاربری منحصر به فرد کمک کند. اما این موضوع تفاوت چندانی بین اسپاتیفای و سایر رقبا که تعداد کاربران زیادی دارند ایجاد نمی‌کند. چیزی که اسپاتیفای را متمایز می‌کند شخصی سازی تجربه کاربر است. الگوریتم‌های جمع آوری و تحلیل داده‌های کاربران اسپاتیفای به شکلی عمل می‌کند که محتوای مناسب را در زمان مناسب برای کاربر پخش میکند! کپی کردن این میزان از شخصی‌سازی کار بسیار دشواری است و این یک مزیت مهم برای این محصول به حساب می‌آید.
  • لیست‌های پخش:
    ۳ نوع لیست پخش در اسپاتیفای وجود دارد که هر کدام برای ایجاد تمایز در رقابت بسیار مهم هستند.

    ۱- تولید شده توسط ماشین: این نوع لیست پخش توسط هوش مصنوعی و سیستم توصیه‌گر این محصول برای هر کاربر به صورت کاملا شخصی‌سازی شده تولید می‌شود. که از جمله آنها می‌توان از Discover Weekly و Release Radar نام برد.
    کاربران اسپاتیفای ۱۷% از زمانی که به موسیقی گوش می‌دهند را صرف گوش دادن به این لیست‌های پخش می‌کنند.

    ۲- تولید شده توسط Editorial team:
    اسپاتیفای تیمی از متخصصان در حوزه‌های روانشناختی و فرهنگ که درک خوبی از موسیقی دارند را از سراسر دنیا گرد هم آورده و آنها به صورت دستی لیست پخش در ژانرها، مناسبات و... تولید می‌کنند (که از اینجا میتوانید ببینید) مثل Peaceful Piano و 90s Rock Anthems. البته برخی از این لیست‌های پخش نیز شخصی‌سازی شده هستند و ممکن است برای هر شنونده قطعه‌های متفاوتی در یک لیست پخش وجود داشته باشد. این لیست‌های پخش حدود ۱۵% از زمان گوش دادن به موسیقی توسط کاربران را به خود اختصاص داده‌اند. ضمناً تولیدکنندگان محتوا می‌توانند پیشنهاد دهند که اثر خاصی از آنان در لیست پخش بعدی که مرتبط با آن اثر است، قرار گیرد. این نوع از لیست پخش می‌تواند فرصت خوبی برای حمایت از هنرمندان کمتر شناخته شده باشد تا آنها هم شنیده شوند.
    ۳- تولید شده توسط کاربران:
    همه کاربران می‌توانند با سلیقه خود لیست‌های پخش بسازند و آنها را با بقیه به اشتراک بگذارند. تا کنون میلیون‌ها لیست پخش توسط شنوندگان تولید و با بقیه به اشتراک گذاشته شده است.
    بعضی از این لیست‌ها را هم افراد مشهور ساخته‌اند تا کاربران از سلیقه موسیقیایی آنها باخبر شوند!
    این نوع از لیست سهم 36 درصدی از گوش شنوندگان اسپاتیفای دارد!
    شاید بتوان گفت لیست تولید شده توسط کاربران یک مزیت رقابتی بزرگ برای اسپاتیفای محسوب می‌شود؛ چرا که همانطور که در چشم انداز این شرکت وجود دارد، "امکان همدلی با یکدیگر و احساسِ بخشی از یک کل بزرگتر بودن" را به کاربران می‌دهد. همچنین به سیستم توصیه‌گر کمک بسیار زیادی در فهمیدن سلیقه کاربران و ارائه پیشنهادهای درست‌تر می‌کند. این موارد جز چیزهایی نیست که کاربر بتواند به راحتی رهایش کند و سراغ محصول دیگری برود.

نتیجه گیری و پایان قسمت اول:

همانطور که در جدول بالا مشاهده کردید محصولات موجود در صنعت پخش موسیقی تقریباً یکسان هستند و به همین خاطر اسپاتیفای استراتژی Cost-Leadership را در بازار هدف گسترده به عنوان استراتژی عمومی خود انتخاب کرده است.

این شرکت سعی دارد با ارائه تخفیف‌های گوناگون و همچنین دوره رایگان ۳ ماهه، مزیت ساختار هزینه برای خود ایجاد کند. البته این بدین معنی نیست که تنها استراتژی اسپاتیفای Cost-Leadership است، بلکه این شرکت با امکانات مختلف مثل لیست‌های پخش گوناگون، سیستم توصیه‌گر عالی، در اختیار داشتن تعداد زیاد کاربر و ایجاد Network-Effect و همچنین یکپارچه‌سازی نرم افزار خود با شبکه‌های اجتماعی، نرم افزارهای مسیریابی، نرم افزارهای سرگرمی، سلامتی و دیگر نرم افزارهایی که کاربران هر روز با آنها سر و کار دارند، سعی در ایجاد تمایز غیر پولی نیز دارد.

لطفا من را از نظرات خود آگاه کنید تا بتوانم قسمت‌های بعدی را طوری بنویسم که بهتر و مفیدتر باشد و همچنین در قسمت پایانی که شامل نظرات و تحلیل‌های شماست، جمع بندی خوبی داشته باشیم.

بخش دوم را از اینجا بخوانید.

کسب و کاراستارتاپموسیقیspotifyاستراتژی
Product Manager
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید