درمان این بیماری به دو صورت غیر داوریی و دارویی صورت می گیرد. در درمان غیر دارویی بیشتر بر رژیم غذایی مبتنی بر غذاهای سب ک و قابل هضم، توصیه به عدم مصرف غذاهای جامد و لبنیات به مدت 24 ساعت و مصرف آب و الکترولیت به صورت انترال و تزریقی تاکید می شود. برای جبران الکترولیت ها از دشست رفته بدن از محلول های ORS اسفاده می شود.
در درمانی بر پایه دارو از دسته های دارویی به منظرو های مختلفی استفاده می شود. دسته های دارویی مورد استفاده به شرح زیر است:
اپیات ها: مهم ترین دارو های این دسته از ضد اسهال ها شامل لوپرامید و دیفنوکسیلات است. داروهای این دسته هم میتواند بر سیستم عصبی مرکزی اثر بگذارند و هم بر سیستم عصبی محیطی. داروهای این دسته در اسهال های باکتریایی مثل شیگلا، سالمونلا و E.coli منع مصرف دارند.
لوپرامید( دوز مصرفی 2mg قرص خوراکی و 1mg/5mg محلول) با مهار کالمیدولین و کنتذل ترشح یون کلر در لومن روده، منجر به تاخیر در عبور محتویات لومن و افزایش ظرفت روده با طولانی کردن زمان تماس و در نهایت منجر به افزایش جدب مواد غذایی و آب از کیموس می شود. اثرات لوپرامید بر سیستم عصبی محیطی است و می تواند به صورت OTC تجویز شود. چراکه این امر از سو مصرف آن جلوگیری می کند. نحوه مصرف این داروبه این صورت است که در بار اول بعد از اسهال دو قرص و در دفعات بعدی یک قرص را بیمار مصرف می کند. بیمار در یک روز حداکثر 8 قرص را می تواند مصرف کند. بیشترین کاربرد لوپرامید در درمان اسهال مسافرتی است. یبوست و گیجی هم از عوارش جانبی این داور هستند.
دیفنوکسیلات( 2.5mg قرص خوراکی- 2.5mg/5mg محلول) دیگر داروی این دسته است. این دارو برخلاف لوپرامید بر سیستم عصبی مرکزی اثر می گذارد و می تواند مورد سومصرف قرار گیرد. به همین علت قرص های این دارو حاوی مقادیری از آتروپین هستند که از سومصرف آن جلوگیری می کند. با این حال ممکن است عوارض جانبی آتروپین مانند تاری دید مشاهده شود. در هر بار بروز اسهال، بیمار می تواند یک یا دو قرص را حداکثر 3 تا 3 بار در روز مصرف کند. حداکثر دوز مصرفی این داور در روز 20mg است.
۲. تریبات ضد ترشح:
بیسموت با اثرات ضد ترشحی، ضد باکتریایی و ضد التهابی که دارد بسیار در جلوگیری از بروز اسهال مفید است. این داو در درمان سوهاضمه، کرامپ های شکمی و کنترل اسهال مورد استفاده قرار می گیرد. در بیماری اسهال مسافرتی به شکل OTC تجویز می شود. با تتراسایکلین تداخل دارد و می تواند نتایج رادیوگرافی گوارش را تحت تاثیر قرار دهد.
اکتروتاید آنالوگ سوماتواستاتین است که در درمان علامتی تومور های کارسینویید( دوز مصرفی 100μg تا 600μg روزانه تا 2 یا 4 روز منقسم به مدت دو هفته) و دیگر تومور های ترشح کننده پپتید، دامپینگ و اسهال ناشی از شیمی درمانی، سندروم ورنر- موریسون( دوز مصرفی 200μg تا 300μg در روز در 2 یا 4 روز منقسم به مدت 2 هفته) به صورت تزریق زیرجلدی مورد استفاده قرار می گیرد. اکتروتاید با مهار آنزیم های گوارشی منجر به بروز عوارش گوارشی می شود. در مصرف مزمن، اختلالت سیستم صفراوی مانند سنگ صفرا را به همراه دارد.
تومور کارسینوئید متاستاتیک روده، مقادیر زیادی مواد وازواکتیو مثل هیستامین، پروستوگلاندین، برادی کینین و سروتونین ترشح میکند. تومور اولیه در کل دستگاه گوارش و اغلب ایلئوم ایجاد می شود. علامت های آن شامل حملات گهگیر وازوموتور به صورت فلاشینگ گردن و صورت، سهال شدید و آبکی همراه با کرامپ های شکمی و افزایش غلظت5-هیدروکسی تریپتوفان است. اکتروتاید با جلوگیری از ترشح سروتونین و احتمالا سایر پپتید های فعال را گرفته و در کنترل اسهال و فلاشینگ موثر است. همچنین اثرات مهاری بر ترشح و اثرات تحریکی بر جذب روده ای با این دارو گزارش شده است.
سندروم ورنر- موریسون با علایمی چون اسهال آبکی، هایپوکالمی و آکلریدری ظاهر می شود. این علایم ناشی از ترشح بیش از حد VIP از تومور رتروپریتونئال یا پانکراس می باشد. داوری دیگری که در این بیماری برای افرادی که به دوز بالاتری از اکتروتاید نیاز دارند تجویز می شود، ساندوستاتین لاردپو( دوز اولیه 20mg هر 4 هفته تا دو ماه عصلانی) است. بعد از دو ماه بعد از کنترل بیماری، به 10mg هر 4 هفته کاهش می یابد.
۳. دارو های متفرقه:
فراورده های پروبیوتیک به صروت مکمل های غذایی جهت جلوگیری کردن میکروفولرها در کولون به کار می برد.
