اگر شما هم از اون دسته آدمهایی هستین که صبح زود از خونه میزنن بیرون برای یه سفر یه روزه و بعد از کلی توی راه بودن، «با سرعت نور» همهجا رو میگردن، و شب مثل جنازه به خونه برمیگردن و فرداش از خودشون میپرسن: «چرا من خستهام؟»، این مقاله دقیقاً همون چیزیه که باید بخونید.
سفر یکروزه بیشتر «اعلام حضوره» تا «گردشگری» شبیه به اینه که به مقصد بگی: «سلام، دیدمت، خدافظ.»
بهعنوان یک متخصص گردشگری، در ادامه توضیح میدم که چرا این نوع سفر از نظر اقتصادی، روانی، جسمی، تجربی، برنامهریزی، و حتی محیطزیستی معمولاً انتخاب بهینهای نیست.
در سفر یهروزه معمولاً:
بیشتر روز در راهید.
مدت زیادی هم دنبال جای پارک، بلیت، ناهار و سرویس بهداشتی هستین.
و در آخر در بهترین حالت فقط چند ساعت برای تجربهی مفید مقصد باقی میمونه تازه اون هم در صورتی که همه چیز کاملا مطابق برنامهی قبلیتون «خوب پیش بره»
با اینحال همهی ما میدونیم که «همهچیز خوب پیش بره» در سفر فقط یک افسانهست.
نتیجه: بازدهی سفر یکروزه معمولاً خیلی پایینه. یعنی ۸۰٪ روز صرف کارهای جانبی میشه نه گردشگری.
بخش زیادی از هزینههای سفر ربطی به مدت اقامت ندارن.
مثلا:
هزینهی رفت و آمد.
هزینه آماده سازی سفر(بستن چمدان/تحقیقات قبل سفر/خرید وسایل و...)
بار روانی و خستگی فیزیکی ناشی از جابهجایی.
در واقع هزینههای ثابت سفر یهروزه خیلی خیلی بیشتر از بازدهی سفر هستن.
وقتی فقط یهروز در سفر هستیم، این هزینههای ثابت روی زمان خیلی کمی تقسیم میشن و «بازدهی سفر» پایین میآد.
اگر «بازدهی سفر» رو اینطوری در نظر بگیریم:
بازدهی = میزان تجربه / هزینه (پول + زمان + انرژی)
در سفرهای یهروزه، این نسبت معمولاً پایینتر از سفرهای ۲–۳ شبه است، چون:
تجربه کمتری به دست میاریم، با اینحال هزینههای ثابت تقریباً برابرن.
و آمادهسازی سفر سنگینتر از خود سفر میشه
برای فقط یهروز:
باید ساک جمع کنین
باید زمان دقیق رفتوبرگشت را تنظیم کنین
باید مسیرها را حساب کنین
باید نگران باشین که جا نمونین
و کلی هماهنگی انجام بدین
و با اینحال عجیب نیست اگر آماده شدن برای سفر بیشتر از خود «تجربهی مقصد» طول بکشه!
حتی یک سفر نزدیک هم نیاز به سازگار شدن داره چون ریتمی که بدن بهش عادت داره بهم میریزه.
یهچیزی وجود داره به اسم «Warm-up Period» یعنی چند ساعت اول سفر فقط صرف سازگار شدن بدن میشه با:
آب و هوا
محیط
صدا
غذا
رفع خستگی و ...
در سفر یهروزه، وقتی بدنت تازه میگه: «خب، رسیدیم… میتونیم حالا یه لحظه…» تو باید جمع کنی برگردی!
سفر یهروزه یعنی:
«غذا نخور، وقت نیست!»
«عکس نگیر، حرکت!»
«موزه رو سریع ببین، ده دقیقهای!»
و همه اینها در حالیه که گردشگری هنر «مکث» کردنه.
باید بنشینی، تماشا کنی، صداها رو بشنوی، بوها رو بفهمی، با آدمها معاشرت کنی و...
اما در سفر یکروزه همه چیز «اسنپشاتی» پیش میره. شبیه به یه عکس سریع، بدون عمق و بدون حس.
درواقع شما مقصد رو «مصرف» میکنین، نه «تجربه».
در سفر یهروزه، خطای کوچک یعنی:
ده دقیقه تأخیر
یک ربع دنبال جای مناسب ناهار گشتن
کمی ترافیک
بسته بودن یک جاذبه
حتی تغییرات آبوهوایی
همهی اینها میتونن کل برنامه و هزینههاتون رو از بین ببرن.
مغز ما برای ساختن خاطره به این چیزا نیاز داره:
زمان
تکرار
آرامش
احساس کنترل
فضا برای لذت
در سفر یکروزه، مغز معمولاً فقط میگوید:
«بعدی کجاست؟ بدو!»
و وقتی برمیگردید، تنها چیزی که توی ذهنتون میمونه اینه که: «من خستهام.»
نه حس مقصد، نه داستان و نه ورود به فرهنگ… هیچ خبری از اینها نیست.
تنها خروجی این سفر: «چند تا عکس اینستاگرامیه.»
علاوه بر اینها فرصت تعامل اجتماعی هم از دست میره.
نمیتونی با مردم محلی گپ بزنی
فرصت پیدا کردن دوستان جدید کمتر میشه
وقت نداری تا یک کافه یا جایی که توی جاذبههای عمومی نیومده رو کشف کنی
اینها اغلب از بهترین بخشهای سفر هستن و نیاز به زمان دارن! چیزی که توی سفر یهروزه نداریمش.
از دید تخصصی، سفر باید:
تجربهی مقصد رو عمیقتر کنه
اتصال احساسی ایجاد کنه
شناخت فرهنگی رو اضافه کنه
داستانسازی و خاطره به همراه داشته باشه
قلعه ✔️
پارک ✔️
کباب ✔️
سلفی ✔️
این بیشتر شبیه مسابقه دو هست تا گردشگری!
سفرهای کوتاه بیشتر آسیب میزنن چون:
حملونقل بیشترین سهم رو در آلودگی داره
زمان کم اجازه نمیدهد این هزینه روی تجربه بیشتری تقسیم شه
مقصد بهرهی اقتصادی کمی میبره اما اثرات زیستمحیطی روش اثر میگذارن
این یعنی سفر یکروزه «باخت–باخت» است هم برای شما، هم برای محیطزیست.
حس اینکه «این همه راه اومدم، ولی هیچی ندیدم».
بعد از برگشت، احساس پشیمانی/نارضایتی شایعه.
بعضی افراد حس میکنند سفرشان «هدر رفته».
گاهی این حس بهوجود میآد که اگر خونه مونده بودم حداقل خسته نمیشدم.
برای درک درست از یه شهر/منطقه، دیدنش توی روز و شب لازمه.
روز = جاذبهها، موزهها، طبیعت
شب = رستورانها، زندگی شبانه، خیابانها و ...
در سفر یهروزه معمولاً فقط یکی رو تجربه میکنی تازه اون هم ناقص و نصفنیمهست.
سفرهای یک روزه و حتی یک شبه(با یک شب اقامت در مقصد) اصلا بهینه نیستن و بیشتر مواقع هزینهی بیشتری از اونچه ما فکر میکنیم برامون دارن.
