26سپتامبر سال 2008 جهان شاهد یکی دیگر از حوادث مهم تاریخ آمریکا بود که از آن بهعنوان جمعه سیاه و یا سونامی مالی قرن یاد میشود. ورشکستگی نزدیک به 30 بانک و موسسه مالی آمریکا بالغبر 8.2 هزار میلیارد دلار هزینه برای این کشور در پی داشت. این بحران را میتوان بهعنوان دلیل ظهور و گسترش تأمین مالی جمعی به شکل ساختارمند دانست.
آرتیست شِیر اولین ظهور تأمین مالی جمعی
در سال 1997 یک گروه راک انگلیسی به نام ماریلیون (marilion) برای یک برنامه خود در آمریکا، از طریق اهدای آنلاین هوادارانش 60.000 دلار جمعآوری کرد؛ این اتفاق یک موفقیت بود و منجر به شکلگیری آرتیست شِیرشد (artistshare) که اولین پلتفرم اختصاصی تأمین مالی جمعی بود.
در سال 2000 خیلی از خیریهها از این ایده بهرهبرداری کردند و سعی کردند از این پتانسیل تأمین مالی استفاده کنند. پروژههای خیریه برای اهداف مختلف راهاندازی شد، پروژههایی برای تأمینمالی عملهای جراحی، معالجه بیماریها، خیریهها با بسیج کردن عموم مردم موفق شدند کمپینهایی را تأمین کنند.
در سال 2005 نیز مدل وام مستقیم (peer to peer lending) با پیدایش کیوا (kiva.org) پا به عرصه تأمین مالی جمعی گذاشت. کیوا پلتفرمی بود برای تسهیل اینکه مناطق پیشرفته دنیا به مناطق محروم وام و قرض بدهند. این پلتفرم بسیار موفق بود و توانست مجموعاً 834 میلیون دلار وام بدهد که متوسط وامها 410 دلار بود و توانست بیش از 98 درصد این وامها را وصول کند.
سونامی مالی و ظهور تأمین مالی جمعی
26 سپتامبر سال 2008 جهان شاهد یکی دیگر از حوادث مهم تاریخ آمریکا بود.که از آن بهعنوان جمعه سیاه و یا سونامی مالی قرن یاد میشود. بحران مالی آمریکا که از زمان رکود بزرگ اقتصادی این کشور طی سالهای 1929-1930 میلادی بیسابقه بوده است، ورشکستگی نزدیک به 30 بانک و موسسه مالی آمریکا بالغبر 8.2 هزار میلیارد هزینه برای این کشور در پی داشته است؛ بازتاب گسترده این خبر بهسرعت جهان را فرا گرفت و موجب سقوط ارزش شاخص بورس والاستریت شد، بهنحویکه در دو هفته بورس نیویورک 20 درصد سقوط کرد و شاخص سهام همه بورسهای کشورهای مهم اقتصادی جهان بهشدت کاهش یافت.
رکود شدید در بازار مسکن آمریکا، عملکرد ریسکی در وام دادن توسط مؤسسات اعتباری و بانکی، اعطای وام با نرخ پایین به افراد کم اعتبار در سالهای 2005 و 2006 سرآغاز بحران مالی بود، بحرانی که در سال 2008 آشکار شد. بانکها، سرمایهگذاران حریص، دلالان و بورس بازان مقصر این بحران بودند. وقتی حباب قیمتها شکست و قیمت مسکن کاهش پیدا کرد، فقیر و غنی هر دو فقیرتر شدند. مشتریان مخارج خود را کاهش داده و به برندها و محصولات ارزان روی آوردند.
به علت تمایل کم بانکها به وام دادن، کارآفرینان شروع به جستوجوی راههای دیگر برای جذب سرمایه کردند. مشکلاتی که صنعتگران، کارآفرینان و سرمایهگذاران خردهپا در جمعآوری سرمایه داشتند منجر شد تا سرمایهگذاری سنتی که توسط دوستان و فامیل صورت میگرفت به شکل تأمین مالی جمعی بسط پیدا کند. پس بحران مالی سال 2008 در جهان را میتوان بهعنوان دلیل ظهور و گسترش تأمین مالی جمعیبه شکل ساختارمند دانست.
اوباما و یک کمپین 500 میلیون دلاری
در ادامه مسیر، تأمین مالی جمعی یک تأمینمالی سیاسی را رقم زد و باراک اوباما در سال 2008 کمپینی برای تأمین هزینههای تبلیغاتی خود راهاندازی کرد و از قدرت اینترنت برای دو منظور بهره برد، اول تأمینمالی و دوم جمعآوری رأی! در انتهای این کمپین اوباما بیش از 500 میلیون دلار از 6.5 میلیون اهدای آنلاین جمعآوری کرد.
او با این کمپین نهتنها هزینههای تبلیغات خود را تأمین کرد بلکه توانست آراء خود را نیز افزایش دهد، چراکه حامیان او احساس کردند که در حال ایجاد تغییری واقعی هستند و صدایشان شنیده میشود.
در سال 2010 کیکاستارتر (kickstarter) کار خود را شروع کرد. این پلتفرم برای این بود که به کارآفرینان کمک کند کسبوکار خود را از طریق کمپینها تأمین مالی کنند. این پلتفرم به تأمینمالی ایدههای نوآورانه و ابزار تکنولوژی کمک میکند. طبق آمار این سایت تاکنون 3 میلیارد دلار پرداخت در پروژههای مختلف این سایت صورت گرفته است.
در سال 2011 وبگاه میکروونچر بر اساس مدل سهام که درواقع پیچیدهترین مدل تأمین مالی جمعی است، شروع به کار کرد. میکروونچر بهعنوان یک کارگزار عمل میکند، درواقع میکروونچر توانست ارتباط بین سرمایهگذاران معتبر و غیر معتبر و بنگاههای نوپایی که به دنبال تأمینمالی بودند را برقرار کند.
گسترش روزافزون نوآوری اجتماعی تأمین مالی جمعی در جهان و تأثیری که این شیوه از تأمینمالی بر پیشبرد نوآوری، کارآفرینی و اشتغال داشته است موجب شده که دانشگاه امآیتی در گزارش سال 2012 خود این نوآوری را در زمره یکی از 10 فناوری برتر سال که جهان را متأثر خواهد کرد اعلام نماید.
طبق گزارش مس سولوشن (massolution) در سال 2015، صنعت تأمین مالی جمعی رشد چشمگیری داشته و با رشد 167% از حجم 6.1 میلیارد دلار در سال 2013 به حجم 16.2 میلیارد دلار در سال 2014 رسیده است.
در سال 2015 نیز این صنعت بیشتر از دو برابر شده است و بهاندازه 34.4 میلیارد دلار رسیده است. بر اساس پیشبینی این گزارش، تأمین مالی جمعی در سال 2016 سرمایهگذاری خطرپذیر را پشت سر خواهد گذاشت.