اطلاعات مربوط به هر موتور را می توان از کاتالوگ مربوط به آن جمع آوری نمود، این مشخصات به درک بهتر موتورسوار کمک میکند و اطلاعات لازم را در اختیار وی قرار می دهد.
در این آموزش موارد مهم در کاتالوگ های موتور سیکلت را بررسی می نماییم.
موتورسیکلت ها از نظر وزن معمولا به دو دسته موتورهای سبک ( مانند موتورهای خاکی یا موتورسیکلت های آزمایشی) یا موتور سیکلت های سنگین وزن ( مانند موتورسیکلت های کلاس تورینگ) دسته بندی می شوند.
هر چه موتورسیکلت قدرتمند تر باشد وزن بیشتری دارد، زیرا برای داشتن قدرت بیشتر، نیاز به موتور قوی تر و بزرگ تری وجود دارد و برای نگه داشتن این موتور بزرگ به شاسی و بدنه بزرگ تر و سنگین تر نیاز داریم.
برای شرکت در مسابقات موتورسواری استفاده از موتورسیکلت های قدرتمند با حداقل وزن ممکن پیشنهاد می شود.
قدرت و گشتاور
اسب بخار و گشتاور دو معیار اندازه گیری برای قدرت و توان موتورسیکلت هستند به گونه ای که گشتاور میزان کار موتور را به طور مستقیم اندازه گیری می کند و اسب بخار این میزان کار را در مدت زمان معلوم، مشخص می کند.
محدوده قدرت اسب بخار برای موتورسیکلت های سایز بزرگ معمولا در بازه 15 تا 200 اسب بخار و میزان گشتاور در بازه 10 تا 175 فوت پوند می باشد البته بین اسب بخار و گشتاور در یک موتور باید تعادل خوبی برقرار باشد اما هرچه مقدار عددی اسب بخار نسبت به گشتاور بیشتر باشد، نشان می دهد، موتورسیکلت از سرعت بیشتری برخوردار است.
به عنوان مثال موتورهای مسابقه ای به اسب بخار بیشتر و گشتاور کم تری نیاز دارند، در حالی که برای موتورسیکلت های سنگین، خواستار قدرت بیشتر در سرعت پایین تر خواهیم بود.
برای به دست آوردن سرعت بر اساس گشتاور و اسب بخار می توان از نمودارهای dyno استفاده نمود. در چنین نمودارهایی رابطه بین قدرت و گشتاور را با هر سرعتی که موتور برای کار طراحی شده است نشان می دهد.
در نهایت باید گفت، قدرت و گشتاور، ارقامی هستند که بیانگر میزان کار موتور و سرعت موتور می باشند. جابجایی در موتورسیکلت باعث افزایش هر دو عدد می شود، البته بین گشتاور و قدرت باید تعادل برقرار گردد تا دستگاه عملکرد بهینه ای از خود نشان دهد.
فاصله دو محور
فاصله دو محور، به اندازه گیری طول موتورسیکلت از محور جلو تا محور عقب گفته می شود. این فاصله بین 55 اینچ تا 72 اینچ می باشد. در مجموع فاصله دو محور رابطه ای مستقیم بر ثبات و عملکرد موتورسیکلت دارد. به طوری که هر چه قدر فاصله دو محور افزایش یابد، پایداری دستگاه در مسیرهای مستقیم و حفظ تعادل موتورسیکلت در زمان تغییر جهت افزایش می یابد.
به عنوان نمونه موتورسیکلت هایی با فاصله دو محور کم، در سرعت های بالا تعادل کمتری دارند و ممکن است به ورودی های فرمان، پاسخ دهی کندی داشته باشند. از سویی دیگر فاصله بین دو محور بیشتر، باعث ترمزگیری و شتاب سخت تر آن می گردد.
ارتفاع صندلی تا زمین
ارتفاع صندلی از سطح زمین در واقع از اصطلاحات ساده ای است که فاصله صندلی تا سطح زمین را بیان می کند. البته در نظر گرفتن این ارتفاع فقط کافی نیست، زیرا پاهای موتور سوار در کنار موتور همانند پایه عمل می کنند. از این رو داشتن موتور سیکلتی با زین پهن و ارتفاع کم صندلی تا زمین کوتاه، می تواند همانند موتورسیکلتی با زین باریک و ارتفاع زیاد صندلی تا زمین عمل کند.
لازم به ذکر است، ارتفاع صندلی زمین و پهنای صندلی را باید مطابق با آرگونومی بدن و قد موتورسوار انتخاب نمود.
نسبت تراکم: (CR)
نسبت تراکم، به اندازه گیری میزان فشار مخلوط سوخت و هوا در محفظه احتراق گفته می شود و در واقع این مقدار نشان دهنده میزان پتانسیل تولید شده در موتور سیکلت می باشد.
به طور کلی نسبت تراکم با توان موتور رابطه ای مستقیم دارد.
نسبت های فشرده سازی بالاتر، توان بیشتری تولید می کنند اما اغلب هزینه بیشتری برای نگهداری نیاز خواهند داشت و برای عملکرد بهتر چنین موتور سیکلت هایی، بهتر است از سوخت ممتاز با اکتان بالاتر استفاده نمود.
معماری موتور
چیدمان و ساخت موتور تأثیر به سزایی بر چگونگی ترکیب موتورسیکلت و نوع عملکرد آن دارد. در واقع طراحی موتور با شاسی، قدرت، گشتاور و کلاس موتور رابطه ای مستقیم دارد.
برای طراحی موتور باید مواردی نظیر تعداد سیلندر، دو زمانه یا چهار زمانه بودن موتور، ظرفیت موتور و قدرت موتور را در نظر گرفت البته در میان طراحی کلاس های مختلف قوانین مشترکی وجود دارد. به این صورت که کروزرها اغلب دارای دوقلوی V هستند، دوچرخه های خاکی و اسپرت اکثرا دارای موتورهای یک سیلندر هستند و امروزه موتورهای دو زمانه بیشتر در میان موتور های آفرود یا مسابقه دیده می شود.
ترمز و سیستم تعلیق
سیستم های ترمز و تعلیق موتورسیکلت از دسته قطعات پیچیده و کاربردی در آن ها هستند که نیاز به تفسیر و بررسی دقیق تری خواهند داشت اما در مجموع ترمزهای دیسکی دوقلو بهتر است که در جلوی موتورسیکلت استفاده شود و هر چه ترمزهای دیسکی ابعاد بزرگ تری داشته باشند، عملکرد بهتری از خود نشان می دهند.
هم چنین سیلندرها و کولیس های شعاغی عملکرد بهتری نسبت به مدل های محوری از خود نشان می دهند.
سیستم تعلیق در موتور سیکلت هم یکی دیگر از گزینه های مهم و متغییری است که همواره باید به آن توجه نمود. در اکثر مدل های موتورسیکلت استفاده از سیستم تعلیق مونوشاک بهتر از شوک دو قلو می باشد اما باید به این نکته توجه داشت استفاده از مونوشاک، منجر به افزایش ارتفاع موتورسیکلت گردیده و از این رو موتورسواران کوتاه قد در زمان استفاده از آن دچار مشکل می شوند.
در قسمت جلو موتورسیکلت هم استفاده از سیستم تعلیق وارونه و قابل تنظیم، عملکرد بهتری از خود نشان می دهد.
باید با نحوه صحیح استفاده از این نوع سیستم تعلیق آشنایی داشته باشید. زیرا دانش استفاده از وسایل لا توجه به اندازه ساخت آن ها حائز اهمیت است.
ظرفیت حمل
ظرفیت حمل و نقل موتورسیکلت، مناسب برای موتورسوارانی است که قصد حمل بار با موتورسیکلت خود دارند. برای محاسبه ظرفیت حمل باید، ابتدا GVWR موتور سیکلت را محاسبه نمود.
GVWR:
حداکثر وزنی است که یک موتورسیکلت می تواند علاوه بر وزن خودش تحمل کند. متأسفانه ، این مورد در برگه مشخصات ذکر نشده است ، اما معمولاً از صفحه VIN یا دفترچه راهنما می توان مقدار عددی آن را به دست آورد.
وزن خیس موتورسیکلت را از GVWR کم کنید، حاصل به دست آمده همان ظرفیت حمل است.
توجه به این نکته مهم است زیرا برخی از موتورسیکلت های کوچک به طرز شگفت انگیزی ظرفیت بالایی دارند و برخی دیگر نیز بسیار کوچک هستند.
لازم به ذکر است، همه موتورسیکلت ها با وجود داشتن ظرفیت حمل بار، برای حمل بار مناسب و ایمن نیستند.
سخن آخر:
در حقیقت درک درست مشخصات موتورسیکلت به افراد کمک می کند تا از وسیله نقلیه خود به درستی استفاده کنند و از آن جایی که موتورسیکلت هر سازنده با سازنده دیگر متفاوت است، بنابراین مطالعه دقیق دفترچه راهنمای موتورسیکلت امری لازم و ضروری می باشد.
