حدود دو سال پیش بود که توسعه دهندگان سیستم عامل‌های آی‌او‌اس و اندروید، از قابلیت جدیدی در بروزرسانی‌های خود با نام دارک مود (Dark Mode) پرده‌برداری کردند. هدف از ارائه قابلیت دارک مود برای تلفن‌های هوشمند و تبلت‌ها کاهش آسیب‌های بینایی کاربران در هنگام استفاده طولانی مدت از نمایشگر دیوایس‌های خود بود. هرچند که بهره‌‌برداری از قابلیت دارک مود بر روی کاغذ، یک گام انقلابی بزرگ به سوی همزیستی مسالمت‌آمیز میان انسان‌ها و تلفن‌های هوشمند به شمار می‌رفت، اما بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که بود و نبود این قابلیت ویژه، آنچنان تاثیر شگرفی بر روی جلوگیری از آسیب و ضعیف بینایی کاربران ندارد.
نوری که از صفحه نمایشگر دیوایس‌های شما مانند کامپیوتر، تبلت و تلفن هوشمند منتشر می‌شود، دارای طیف رنگی خاصی است که یکی از مهمترین آن‌ها رنگ آبی است. دقیقا وجود همین نور آبی رنگ است که در استفاده طولانی مدت و خیره شدن به صفحه نمایشگرها باعث ضعیف شدن چشم کاربر می‌شود.
قابلیت دارک مود ویژگی است که پس از فعال شدن، کمک قابل توجهی به کاهش طیف نور آبی رنگ ساطع شده از نمایشگر تلفن همراه و یا تبلت می‌کند. بر این اساس، توسعه دهندگان نرم‌افزازها و اپلیکیشن‌ها ادعا می‌کنند که با فعال سازی قابلیت دارک مود کاربران قادر خواهند بود بدون آن که نگران آسیب‌های احتمالی استفاده طولانی مدت از نمایشگر تلفن‌های هوشمند در تاریکی باشند، به فعالیت‌های خود با خیالی آسوده ادامه دهند. در واقع قابلیت دارک مود با تیره نمودن تصویر پس زمینه در اپلیکیشن‌های گوناگون ( تغییر رنگ سفید به سیاه)، به نوعی سعی می‌کند تا رابط نرم‌افزاری خود را بر اساس میزان نور محیطی که کاربر در آن قرار دارد (از نظر روشنایی یا تاریکی) مطابقت دهد.
شاید برایتان جالب باشد: شایعات درباره مک‌بوک پروهای 2021
از طرف دیگر مغز انسان نور آبی ساطع شده از نمایشگرها را مانند نور روشنایی روز تشخیص داده و این موضوع باعث می‌شود تا در محیط‌های تاریک و هنگام استفاده از دیوایس‌های هوشمند، مغز انسان همچنان فرمان بیدار باش بر سیستم‌های عصبی بدن صادر کند و بدین ترتیب در روند ورود به خواب عمیق کاربران ایجاد اختلال نماید. اما سوالی که در اینجا مطرح می‌شود آن است که آیا قابلیت دارک مود تنها راهکار جلوگیری از مضّرات انتشار نور آبی ساطع شده از نمایشگرها می‌باشد؟ مسلما خیر.
بیایید واقع بین باشیم. آیا با پیشرفت تکنولوژی ساخت تلفن‌های هوشمند در طول یک دهه گذشته، شاهد تغییر و تحولات بسیاری مانند تنظیمات مربوط به میزان روشنایی صفحه نمایشگر و یا تغییر طیف رنگ‌های به کار رفته در پس زمینه نمایشگر تبلت‌ها و تلفن‌های هوشمند و یا سایر دیوایس‌ها نبوده‌ایم؟
اتفاقا چند سال پیش بود که قابلیت نایت شیفت (Night Shift) در بروز رسانی سیستم عامل آی‌او‌اس عرضه شد و خبر از تغییر طیف نور آبی رنگ صفحه نمایشگرها به رنگ قرمز می‌داد. در واقع شما می‌توانستید با تنظیم ساعت دستگاه خود بر اساس زمان غروب آفتاب تا طلوع آن در روز بعد (که با کاهش نور محیط رو به رو می‌شویم)، میزان تابش نور آبی را در دیوایس‌های خود به طور قابل توجهی کاهش دهید و از پیری زودرس و آسیب چشم‌ها در طولانی مدت جلوگیری نمایید.
اما این تمام داستان نیست. از سال‌ها پیش کمپانی‌های بزرگی مانند اپل و سامسونگ در محصولات خود سنسورهایی را تعبیه نموده‌اند که به میزان نور محیط حساس بوده و با توجه به آن، میزان انتشار نور از نمایشگرهای خود را تنظیم می‌کند. همچنین با بهره‌گیری از قابلیت‌های نرم‌افزاری در کنار حسگرهای سنجش نور محیط، کاربران می‌توانند به دلخواه خود میزان روشنایی صفحه نمایشگر تلفن همراه، تبلت و یا کامپیوتر را متناسب با نور محیطی که در آن قرار گرفته‌اند (محیط روشن و یا تاریک)، همگام سازی کنند.
با در نظر گرفتن توضیحات بالا و همچنین بررسی مسیر پیشرفتی که کمپانی‌های بزرگ در ساخت و بهینه‌سازی تلفن‌های هوشمند در طول یک دهه گذشته در پیش گرفته‌اند، به این نتیجه می‌رسیم که قابلیت دارک مود پیش از آن که فرمولی از طرف توسعه‌دهندگان نرم‌افزاری و به منظور جلوگیری از آسیب‌های بینایی کاربران باشد، قالبی زیبا برای چشم‌نوازی هر چه بیشتر مخاطبان و ایجاد تنوع در رابط کاربری است.
شاید برایتان جالب باشد: همه چیز درباره تبلیغات کلیکی هدفمند
در حال حاضر تمامی تلفن‌های هوشمند برندهای گوناگون دنیا مانند هوآوی، شیائومی، اپل، سامسونگ و غیره که مجهز به سیستم عامل‌های اندروید و آی‌او‌اس می‌باشند، از حدود دو سال گذشته قابلیت دارک مود را به امکانات نرم‌افزاری خود اضافه نموده‌اند. در نظر داشته باشید این موضوع به آن معنا نیست که تنها مدل‌های تولید شده سال 2019 به بعد از قابلیت دارک مود پشتیبانی می‌کنند، بلکه اگر تلفن هوشمند و یا تبلت شما محصول سال‌های قبل‌تر بوده اما موفق به دریافت بروزرسانی نرم افزاری اندروید 9 و آی‌او‌اس 13 شده است، شما به راحتی قادر خواهید بود تا از این ویژگی بر روی دیوایس‌های خود استفاده نمایید.
با توجه به آنچه که درباره قابلیت دارک مود گفته شد ممکن است این سوال در ذهنتان ایجاد شود که اگر واقعا این ویژگی تاثیر آن چنانی بر جلوگیری از کاهش آسیب‌های چشمی ندارد، پس چرا اصلا زحمت فعال نمودن آن را به خود بدهیم؟
واقعیت آن است که با بکارگیری ترفندهای نرم‌افزاری، ارائه چند آپدیت چشم‌نواز و همچنین بزرگ جلوه دادن قابلیت‌های سیستم عاملی، نباید انتظار تغییر بنیادین در نحوه عملکرد تلفن‌های هوشمند، تبلت‌ها و کامپیوتر‌ها را داشت. چرا که تکنولوژی به کار رفته در صفحه نمایشگر این دستگاه‌ها در حال حاضر دست خوش تغییرات اساسی نشده و اگر هدف کمپانی‌های پیشگام در این زمینه، حذف (و یا کاهش) آسیب‌های چشمی کاربران در هنگام استفاده از نمایشگرها باشد، در واقع این پنل‌های ال‌سی‌دی، ال‌ای‌دی و اولد هستند که می‌بایست در اولویت ارتقا و تغییرات سخت‌افزاری قرار بگیرند.
در نظر داشته باشید که علم چشم پزشکی به صراحت اعلام نموده است که استفاده طولانی مدت از دیوایس‌هایی نظیر تلفن هوشمند و تبلت در محیط‌های کم نور و عمدتا تاریک نه تنها باعث آسیب به شبکیه چشم می‌شود، بلکه با گذر زمان نیز پیری زود رس چشم‌ها را به همراه خواهد داشت. بنابراین اگر جزو آن دسته از اشخاصی هستید که نمی‌توانید پیش از خواب اینستاگرام گردی و یا چت کردن را کنار گذاشته و یا عادت به کار با تلفن همراه و یا تبلت در محیط های کم نور دارید، با فعال سازی قابلیت دارک مود می‌توانید تا حدودی امیدوار باشید که ضعف بینایی دیرتر به سراغتان بیاید.
