فکر میکنم ما هنگام خواندن مرور کتابها، در نهایت سوالی که به دنبال پاسخش هستیم این است که "آیا این کتاب ارزش خواندن دارد یا نه؟" و چون این صفحه تماماً به مرور کتابهایی که خواندهام اختصاص دارد، لازم دانستم یک نکته را در این مورد بگویم.
درواقع، اینکه یک کتاب ارزش خواندن دارد یا نه، نه تنها به خود کتاب، بلکه تا حدی به خواننده هم بستگی دارد. ما آدمها هرروز تعداد زیادی لغت میخوانیم. تابلوهای خیابانها، بنرهای تبلیغاتی، زیرنویس اخبار، کپشنهای اینستاگرام، کانالهای تلگرامی، روزنامه، کتاب و امثالهم. پس یک سهمی از روزمان را مشغول خواندن هستیم، حتی اگر هیچ کتابی نخوانیم. لذا وقتی کسی از من میپرسد "آیا این کتاب ارزش خواندن دارد؟" من لازم است بدانم این ارزش در مقایسه با چه چیزی سنجیده میشود و شما چه رویکردی در مطالعه دارید.
از نظر من افراد را میتوان به دو دستهی "کتابخوان تفریحی" و "کتابخوان غیرتفریحی" تقسیم کرد. چیزی که در این دستهبندی مهم است، این است که بدانید تعداد کتابهایی که در سال میخوانید در این معیار مطرح نیست. بلکه انتظار شما از کتابها و الگوی مطالعهی شما است که مشخص میکند شما یک کتابخوان تفریحی هستید یا غیرتفریحی.
به دو نمودار زیر نگاه کنید. کتابخوانهای تفریحی انتظار دارند در انتهای سال، وقتی به امتیاز خود به کتابها نگاه میکنند، یک منحنی نرمال ببیند. چندتایی کتاب شاهکار، بیشتر کتابها سطح متوسط و حالا چندتایی کتاب بد هم بخوانند اشکالی ندارد(شکل1-الف.) کتابخوانهای غیرتفریحی اما انتظار دارند این منحنی نرمال، کمی به سمت چپ چولگی داشته باشد. به این معنی که کتابهای خوب بیشتری بخوانند(شکل1-ب)
نمودار زیر (شکل 2) پراکندگی امتیاز کتابهایی است که من از ابتدای 2021 خواندهام. خب میبینید که من یک کتابخوان غیرتفریحی هستم، ولی آنچه قصد دارم رویش تاکید کنم این است که حتی من هم که سعی دارم کتابهای خوب بخوانم، این پراکندگی را انتظار دارم و خواندن یکی دو کتاب بد باعث ناامیدیام نمیشود. چون در نهایت برایم مهم است نمودار به سمت چپ چولگی داشته باشه، نه اینکه تمام کتابهایی که میخوانم شاهکار باشد. و هرچه تعداد بیشتری کتاب بخوانید، به همان نسبت که کتابهای خوب بیشتری میخوانید، احتمال خواندن کتاب بد هم بالا میرود و این کاملاً طبیعی است. ضمن اینکه وقتی کتاب بدی میخوانم باز هم حس بهتری دارم نسبت به اینکه سهم خواندنم را چیزهایی مثل تبلیغات یا کپشنهای نه چندان جالب اینستاگرام تشکیل داده باشد.
پس اگر میخواهید بدانید یک کتاب ارزش خواندن دارد یا نه، یا به عبارت بهتر "این کتاب را بخوانم یا نه؟"، نه فقط به خود کتاب، بلکه به پراکندگی کتابهایی که از ابتدای سال خواندهاید نگاه کنید، سپس سطح انتظار خود را مشخص کنید، آیا تفریحی کتاب میخوانید یا غیر تفریحی؟ بعد ببینید این کتابی که مثلاً میانگین امتیازش 3 است، شما را به نمودار دلخواهتان نزدیک میکند یا دور. اگر نزدیک میکند آن کتاب انتخاب مناسبی است.
ضمناً اگر در ابتدای راه کتابخوانی هستید منطقیتر این است که انتظارتان را روی "تفریحی" تنظیم کنید. چون خواه ناخواه در ابتدای راه شناخت کتاب خوب و متوسط سختتر است. پس بهتر آن است انتظار معقولی داشته باشید که شما را از کتاب خواندن ناامید نکند.
نکته: وقتی در مورد کیفیت کتاب صحبت میکنم، منظورم محتوای کتاب است. کتاب با ترجمهی بد اصلاً از دور انتخاب خارج است :))