تم‌پارک‌‌‌‌‌‌: مفاهیم، تاریخچه و دسته‌بندی‌ها (بخش چهارم)

سیر تاریخی

شهربازی ها به معنای امروزی‌شان پیش از پدیدار شدن مفهوم تم‌پارک‌‌‌‌ها، در قرن بیستم ایجاد شدند که شامل ترکیبی از سرگرمی، رایدها، بازی‌ها و نمایش مهارت‌ها در نمایشگاه‌ها، کارناوال‌ها ، سیرک‌ها بوده و اغلب دارای باغی در فضای آزاد همراه با میگساری بودند. در دوره قبل از رکود بزرگ (1929-1933)، شهربازی یکی از عناصر مهم گردشگری بودند. با وجود این، جنگ جهانی دوم به شدت بر کاهش رونق شهربازی سنتی موثر بود. بسیاری از پارک‌ها به طور دائم دائمی تعطیل شدند و برخی دیگر در مقیاسی کوچک‌تر تا دهه 50 میلادی و پس از آن به حیات خود ادامه دادند.

از پایان جنگ جهانی دوم تاکنون، تعداد و طیف تم‌پارک‌‌‌‌ها، به طرز چشمگیری افزایش یافته است.

افزایش مالکیت اتومبیل، سبب افزایش جابجایی شده و این امکان را برای مردم فراهم کرده است که از پارک‌های دورافتاده‌تر که پیش از این دسترسی به آنها دشوار بود، بازدید کنند. افزایش میزان رفاه باعث افزایش وقت آزاد افراد شده است. همچنین، افزایش مدت زمان تعطیلات آخر هفته و تعطیلا با حقوق، به افزایش بازدید از تم‌پارک‌‌‌‌ها کمک کرده است. علاوه بر آن، رشد گردشگری در پنجاه سال گذشته و به رسمیت شناختن مزایای اقتصادی آن، به رشد جاذبه‌های هدف‌محور مانند تم‌پارک‌‌‌‌ها منجر شده که به طور ویژه به منظور جذب گردشگر و ترغیب آنها به خرج کردن طراحی شده است. علاقه کنونی به فضای شهری برای سپری کردن اوقات فراغت و استفاده از این اوقات برای تجدید قوا و افزایش سازگاری قابل توجه است. به طوری‌که در حوزه بازاریابی مکان‌های شهری به منظور سرمایه‌گذاری جدید، کیفیت زندگی با میزان کیفیت محیط‌های مختص گذران اوقات فراغت مشخص می‌گردد.

ایجاد اولین تم‌پارک‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در راستای تغییر مسیر و تغییر شکل مفهوم شهربازی و پارک‌‌‌های تفریحی سنتی، به فضایی خیال‌‌‌انگیز بود. اما همان‌‌‌طور که مشهود است هرچند پارک‌هایی مانند Santa cluas Land در آمریکا، Grona Lund در سوئد و Tivoli Gardens در دانمارک و برخی دیگر، مدعی اولین بودن در صنعت تم‌پارک هستند، اما با توجه به تفاوت های ظریف بین شهربازی و تم‌پارک و همچنین قدرت و گستردگی کار دیزنی در این زمینه، لاقل می‌توان گفت اولین تم‌پارک با تاثیرگذاری بسیار بالا را کمپانی انیمیشن‌ساز دیزنی در سال 1955 تاسیس کرد.

دیزنی اولین فردی بود که سبکی خاص و نوین از پارک‌ها را با محوریت تم یا ایده‌های متحدالشکل و هماهنگ، جهت اختصاص شهربازی به طبقه متوسط معرفی نمود. تکنیک‌های مدرن امروزی جهت خلق مجدد چشم‌اندازها، ساختمان‌ها و آثار، واقعیتی را در تم‌پارک‌‌‌‌ها ایجاد می‌کند که در گذشته، در فیلم و تئاتر وجود داشته است.

در خلال دهه‌های 80 و 90 میلادی، تم‌پارک‌‌‌‌ها در سراسر جهان گسترش یافتند. ، کمپانی والت دیزنی (WDC) با ادغام تجربه یادگیری با تفریح، در پارک Epcot، فراتر از فانتزی حرکت کرده است. با اینکه دیزنی، ترکیب Edutainment (سرگرمی همراه با آموزش) را برای نشان دادن جنبه‌های آموزشی سرگرمی‌ها ابداع کرده است، اصل اساسی پارک همچنان پابرجا است: این که روزی دلپذیر را برای خانواده در بیرون از منزل فراهم کند. این امر نیز براساس نتیجه تحقیقات بازار طولانی‌‌‌مدت بنا شده است که حاکی از آن است که خانواده‌ها نمی توانند بیش از دو تا سه ساعت بدون مشاجره در کنار هم بمانند مگر آنکه انواع مختلف فعالیت‌های پرت‌‌‌کننده حواس برای آنها تدارک دیده شود. امروزه این پارک‌‌‌ها، شکل مدرن مراکز تفریحی سالیان گذشته هستند که با ظهور تکنولوژی، قوانین ایمنی، وظایف حوزه‌‌‌ی مراقبت عمومی و افزایش هزینه‌های اوقات فراغت -که نیاز به سفر را از بازار به بازاری دیگر به منظور کسب توان هزینه محدود، کاهش داده‌‌‌است- منسوخ شده‌‌‌اند.

شرکت دیزنی از اصطلاح "خیال‌‌‌پردازان" برای توصیف طراحان خود و از اصطلاح imagescapes برای توصیف آنچه آنها خلق می‌‌‌کنند استفاده می‌‌‌کند که از طریق تابلوهای "انیماترونیک صوتی" پیچیده و حول فعالیتی در یک محیط فضایی، خیال را با واقعیت درمی‌‌‌‌‌‌آمیزند.

به عنوان یک قاعده، تمایل بر این است که پارک‌‌‌ها چندین imagescap برای هر ناحیه‌ی پارک داشته باشند. هرچند برخی پارک‌‌‌ها مانند Warner Bros Movie World، Legoland یا BonBon-Land که به عنوان کارخانه شکلات سازی در دانمارک در سال 1930 آغاز به کار کرده‌‌‌اند، صرفاً دارای یک تصویر اصلی هستند. تجربه نشان داده است تم‌‌‌های پیچیده یا علمی در ایجاد تجربیات هیجانی لازم برای جذب گروه‌های خانوادگی با دشواری روبرو بوده و فاقد پتانسیل کافی برای بازدید مجدد توسط گردشگران هستند. Imagescapes، تاریخ و فرهنگ و زمان و فضا را در قالب تجربیات تفریحی قابل فروش، فشرده و عرضه می‌‌‌کند.