مهم‌ترین چیزی که همین اول کار باید به آن دقت کنید، توجه به کلمه قرارداد است. آپشن، سهم نیست! قرارداد است و تمام ویژگی‌های یک قرارداد را هم دارد. قراردادی‌ست که بین دو نفر بسته می‌شود.
وقتی با کسی قراردادی می‌بندید، برای مثال قرارداد اجاره خانه، قراردادتان چند بند دارد. آن بندها ویژگی‌های قرارداد بین شما دو نفر را مشخص می‌کنند.
بندها و ویژگی‌های قرارداد آپشن چیست؟
هر قرارداد آپشنی ۳ بند (سه ویژگی) دارد:
۱. تاریخ سررسید قرارداد ۲. اندازه قرارداد و ۳. قیمت اعمال
نوع قرارداد می‌تواند «اختیارِ خرید» (Call Option) یا «اختیارِ فروش» (Put Option) باشد ولی در هر صورت این ۳ بند را خواهد داشت.
فرض کنید من و شما می‌خواهیم قراردادی ببندیم. بنده در طرف عرضه‌کننده قرارداد و شما در طرف گیرنده آن هستید.
اگر نوع قرارداد بین ما «اختیارِ فروش» باشد، متن قراردادمان می‌تواند اینطور باشد:
بسم الله رحمن رحیم
قرارداد اختیار فروش
اینجانب، آقای صادق آدینه، بعنوان عرضه کننده این قرارداد، به آقا/خانم ..... اختیارِ فروختن فلان دارایی (زعفران، پسته، گوجه، سهام یک شرکت، اتومبیل، خانه) به اینجانب، در تاریخ .... به تعداد .... و به قیمت ..... را می‌دهم.
امضا و اثر انگشت
در تاریخ سررسید قرارداد، شما اختیار دارید آن دارایی را به آن قیمت و به آن تعداد معین به من بفروشید یا نفروشید (چون اختیار دارید) اگر بخواهید بفروشید، طبق قرارداد من «مجبورم» بخرم!
حالا اگر نوع قرارداد بین ما «اختیارِ خرید» باشد، متن قراردادمان می‌تواند اینطور باشد:
بسم الله رحمن رحیم
قرارداد اختیار خرید
اینجانب آقای صادق آدینه، بعنوان عرضه کننده این قرارداد، به آقا/خانم ..... اختیارِ خریدن فلان دارایی (زعفران، پسته، گوجه، سهام یک شرکت، ماشین، خانه) از اینجانب، در تاریخ .... به تعداد ..... و به قیمت .... را می‌دهم.
امضا و اثر انگشت
در تاریخ سررسید قرارداد، شما اختیار دارید آن تعداد دارایی را از من، به آن قیمت بخرید یا نخرید، اگر بخواهید بخرید طبق قرارداد من «مجبورم» به شما بفروشم.
خب حالا ممکن است پیش خودتان فکر کنید چرا من باید چنین قررارداد بد و جانبدارانه‌ای به شما عرضه کنم؟ چرا آنرا به شما پیشنهاد می‌دهم؟ همه اختیار به شما داده شده است. این قرارداد که به ضرر من است!
من این قرارداد را الکی به شما پیشنهاد نمی‌دهم. برای اینکه بتوانید چنین قراردادی با من ببندید باید قدری پول به من بدهید. این پول، قیمت بستن قرارداد است و این قیمت در بازار مشخص می‌شود، هر کس حاضر باشد وجه بیشتری بابت بستن قرارداد بپردازد، طبیعتاً من با او قرارداد خواهم بست. به قیمت بستن قرارداد، صرف یا وجه پرمیوم قرارداد می‌گویند.
حالا البته در معاملات الکترونیکی نه متن قراردادی وجود دارد، نه امضا و اثر انگشتی و نه حتی هویت طرف مقابل قرارداد برای شما مشخص است. ولی با این حال باز هم «قرارداد» است و تمام خواص آنرا دارد.
یک مثال
من، در طرف عرضه، پیشنهاد بستن قرارداد آپشنی دارای این سه بند را به شما می‌دهم: ۱۰۰۰ سهم فولاد، به قیمت ۳ هزار تومان در ۲۹ اسفند ۹۹. اگر نوع قراراد «اختیار خرید» باشد، شما اختیار دارید آن تعداد سهم را در تاریخ مشخص شده و به قیمت مشخص شده از من بخرید. فرضاً اگر آن‌موقع در بازار نقدی قیمت فولاد کمتر از این بود، مثلاً ۲ هزار و پانصد بود، خُب دیگر آنرا به قیمت ۳ هزار تومان از من نمی‌خرید، قرارداد را بیخیال می‌شوید. پولی هم که بابت بستن قرارداد به من داده بودید، هدر رفته است. اما اگر قیمت سهم فولاد در موعد سررسید، در بازار نقدی فرضاً ۳ هزار و پانصد باشد، قرارداد به ضرر من است! چون باید بروم ۱۰۰۰ سهم فولاد از بازار نقدی به قیمت ۳ هزار و ۵۰۰ بخرم تا شما آنها را به قیمت ۳۰۰۰ از من بخرید! (و ببرید در بازار ۳ هزار و ۵۰۰ بفروشید!)
حالا اگر همین قرارداد از نوع اختیار فروش باشد، شما در موعد سررسید اختیار دارید آن تعداد سهم را، به آن قیمت به من بفروشد. اگر در موعد سررسید، در بازار نقدی قیمت فولاد ۳ هزار و پانصد شده باشد، قاعدتاً نمی‌آیید آنرا به قیمت ۳ هزار تومان به من بفروشید، چون اختیار دارید قرارداد را بیخیال می‌شوید و پولی که بابت بستن قرارداد به من داده بودید سوخت می‌شود. ولی اگر در سررسید قیمت فولاد در بازار نقدی ۱۵۰۰ تومان شده بود، چنان فولاد ۳ هزار تومانی را در پاچه من خواهید کرد که تا مدت‌ها از پاچه‌ام فولاد ۳ تومانی بریزد!
در پست‌های آینده درباره سایر جزییات قراردادهای اختیار معامله بیشتر خواهم نوشت. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره آپشن، استراتژیهای معاملاتی آن می‌توانید به وبسایت آپشن‌باز و یا کانال تلگرام آپشن‌باز مراجعه کنید.
