اینترنت اشیا چیست؟
برای این که با موضوع اشنا بشیم باید اول ببینیم اینترنت اشیا چیست؟
اینترنت اشیاء (IoT) به شبکهای از اشیاء فیزیکی (از قبیل سنسورها، عملگرها، دستگاههای پوشیدنی، و ...) گفته میشود که از طریق اینترنت یا شبکههای بیسیم به یکدیگر و به اینترنت متصل هستند. این دستگاهها مجهز به حسگرها و نرمافزارهای تعبیه شده هستند که به آنها امکان میدهد دادهها را جمعآوری کنند، اطلاعات را پردازش نمایند و با یکدیگر و با سیستمهای دیگر ارتباط برقرار کنند. IoT باعث ایجاد اتوماسیون، نظارت، و آنالیز دادهها در طیف گستردهای از حوزهها میشود، از خانه هوشمند و خودروهای متصل به اینترنت تا صنایع و زیرساختهای شهری.
حالا بیاید با هم ببنیم اینترنت همه چیز چیه(ioe)؟
در دنیای امروز، تکنولوژی هر لحظه در حال تغییر و پیشرفت است.
اینترنت همه چیز (Internet of Every things/IoE) در واقع چیزی بسیار گستردهتر و فراتر از اینترنت اشیا تلقی میشود. بگذارید اینطور شرح دهیم که اینترنت اشیا جزئی از اینترنت همه چیز است. اینترنت اشیا با پیشرفت فناوری گسترش مییابد و در نهایت با اینترنت همه چیز جایگزین میشود.
«سیسکو» اینترنت همه چیز را چنین تعریف میکند: “اتصال هوشمند افراد، فرآیندها، دادهها و اشیاء.”
مفهومی که علاوه بر ارتباط بین اشیاء یا دستگاهها ارتباطات بین (افراد و ماشینها) و (افراد با افراد) بواسطه ابزارهای فناوری را شامل می شود.
تفاوت اینترنت اشیا (IoT) با اینترنت همهچیز (IoE) چیست؟
در مورد تفاوت میان اینترنت اشیا با اینترنت همهچیز باید گفت که اینترنت اشیا فقط بر روی اشیا فیزیکی تمرکز دارد و بخش کوچکی از اینترنت همهچیز است. اینترنت همهچیز اصطلاحی بسیار وسیع و گسترده است که به غیر از اینترنت اشیا، شامل بسیاری از فناوریها و افراد است. اما اینترنت اشیا، در واقع ارتباط متقابل اشیا فیزیکی است که دادهها را ارسال و دریافت میکنند.
حالا که با اینترنت اشیا اشنا شدیم ببینیم نقاط ضعف امنیتی iot چیست؟
برای این که از نقات ضعف و امنیتی iot اشنا بشیم باید ببینیم اصلا چه اهمیتی در امنیت وسایل iot وجود داره
با توجه به گسترش روزافزون دستگاههای متصل به اینترنت، امنیت آنها اهمیت حیاتی دارد. دستگاههای IoT اغلب اطلاعات حساس را جمعآوری میکنند و در صورت به خطر افتادن امنیت آنها، میتواند پیامدهای جبرانناپذیری به دنبال داشته باشد.
حال چه چالش های در امنیت iot وجود داره؟
امنیت IoT با چالشهای ویژهای روبرو است که آنها را از سیستمهای کامپیوتری سنتی متفاوت میکند. این چالشها میتواند شامل محدودیت منابع پردازشی و حافظهای دستگاهها، پراکندگی جغرافیایی آنها، و تنوع زیاد پروتکلها و استانداردهای مورد استفاده باشد.
حال که یک پیش زمینه ای از iot دریافت کردیم باید بریم به سراغ نقاط ضعف انها
در ادامه به انواع مهمترین نقاط ضعف امنیتی IoT خواهیم پرداخت که میتوانند باعث به خطر افتادن امنیت دادهها و دستگاهها شوند.
عدم وجود استانداردهای یکپارچه: تولیدکنندگان دستگاههای IoT از استانداردهای امنیتی مختلفی استفاده میکنند، یا حتی ممکن است هیچ استانداردی را رعایت نکنند. این تنوع و عدم هماهنگی، مدیریت و نظارت بر امنیت این دستگاهها را بسیار دشوار میکند. تصور کنید صدها دستگاه IoT مختلف با روشهای رمزگذاری، احراز هویت و بهروزرسانی متفاوت در یک شبکه وجود داشته باشد. مدیریت و حفاظت از این شبکه در برابر حملات سایبری بسیار پیچیده خواهد بود.
ناسازگاری استانداردها: حتی اگر دستگاهها از استانداردهای امنیتی استفاده کنند، این استانداردها ممکن است با یکدیگر ناسازگار باشند. به عبارت دیگر، یک دستگاه ممکن است با پروتکل امنیتی خاصی کار کند، در حالی که دستگاه دیگر از پروتکلی متفاوت استفاده میکند. این ناسازگاری، ارتباط و تبادل اطلاعات امن بین دستگاهها را با مشکل مواجه میکند
عدم وجود مکانیزم امنیتی: برخی از دستگاههای IoT به طور کلی فاقد هر گونه مکانیزم امنیتی هستند. این دستگاهها در برابر انواع حملات سایبری، مانند دسترسی غیرمجاز، دستکاری دادهها و حملات denial-of-service (DoS) بسیار آسیبپذیر هستند. این امر میتواند پیامدهای جدی برای کاربران و اطلاعات آنها داشته باشد.
در کل، عدم وجود استانداردهای امنیتی یکپارچه و جهانی در صنعت IoT، یک نقص امنیتی بسیار بزرگ ایجاد میکند که میتواند منجر به حملات سایبری گسترده و خطرات جدی برای امنیت اطلاعات و حریم خصوصی کاربران شود. برای حل این مشکل، به همکاری بینالمللی و ایجاد استانداردهای امنیتی جهانی و اجباری نیاز است.
حال بریم سراغ چالش رمزنگاری ضعیف یا عدم وجود آن:
الگوریتمهای رمزنگاری ضعیف: بسیاری از دستگاههای IoT از الگوریتمهای رمزنگاری قدیمی و ناامن استفاده میکنند که دیگر به اندازه کافی ایمن نیستند و به راحتی قابل شکستن هستند. این الگوریتمها ممکن است در برابر حملات رمزنگاری مدرن آسیبپذیر باشند، و هکرها بتوانند با استفاده از منابع محاسباتی نسبتا کم، رمز عبورها و دادهها را رمزگشایی کنند. مثالهای متعددی از این نوع الگوریتمها وجود دارد که در گذشته به عنوان استانداردهای امنیتی پذیرفته میشدند اما امروزه دیگر قابل اعتماد نیستند.
الگوریتمهای رمزنگاری منسوخ شده: حتی اگر دستگاه از الگوریتمی استفاده کند که در گذشته قوی محسوب میشد، اما اگر این الگوریتم منسوخ شده باشد، به این معنی است که نقاط ضعف آن توسط متخصصان امنیت کشف شده و روشهای شکستن آن ارائه شده است. بنابراین، استفاده از این الگوریتمها نیز به اندازه استفاده از الگوریتمهای ضعیف ناامن است.
عدم استفاده از رمزنگاری: در بدترین حالت، برخی از دستگاههای IoT اصلاً از رمزنگاری استفاده نمیکنند. این امر به معنای آن است که تمام دادههای منتقل شده و ذخیره شده در این دستگاهها به راحتی در معرض دید هکرها قرار دارند. بدون هیچ لایه حفاظتی رمزنگاری، اطلاعات حساس مانند اطلاعات شخصی، اطلاعات مالی و اطلاعات مکانیابی به راحتی قابل سرقت و سوء استفاده هستند.
پیامدهای استفاده از رمزنگاری ضعیف یا عدم استفاده از آن: پیامدهای استفاده از رمزنگاری ضعیف یا عدم استفاده از آن میتواند بسیار جدی باشد. اطلاعات حساس میتواند به سرقت رود، سیستمها میتوانند مورد حمله قرار گیرند، و حریم خصوصی کاربران به خطر بیفتد. در موارد بحرانی، این امر میتواند به اختلال در زیرساختهای حیاتی، سرقت اطلاعات مالی و یا حتی خطرات جانی برای کاربران منجر شود.
به طور خلاصه، استفاده از رمزنگاری قوی و بهروز در دستگاههای IoT بسیار مهم است. استفاده از الگوریتمهای رمزنگاری قوی و بهروزرسانی منظم سیستمها و دستگاهها از جمله اقدامات ضروری برای حفظ امنیت در اینترنت اشیا هستند.
قبل از ارئه قسمت بعدی ما باید دریابیم گواهی امنیتی چیست؟
گواهیهای امنیتی در واقع گواهیهای دیجیتالی هستند که هویت یک وبسایت، سرور یا دستگاه را تأیید میکنند. آنها مانند یک شناسنامه دیجیتالی عمل میکنند که به کاربران اجازه میدهد اطمینان حاصل کنند که با شخص یا سرور واقعی در ارتباط هستند و نه با یک جعلکار. این گواهیها به وسیله یک مرجع صدور گواهی (Certificate Authority یا CA) که یک سازمان معتبر است، صادر میشود. این مراجع به واسطه داشتن زیر ساخت کلید عمومی (Public Key Infrastructure یا PKI) امکان صدور گواهیهای دیجیتالی معتبر را دارند.
یک گواهی امنیتی معمولاً حاوی اطلاعات زیر است:
هویت صاحب گواهی: این اطلاعات میتواند نام دامنه وبسایت، نام شرکت یا اطلاعات مربوط به دستگاه IoT باشد.
کلید عمومی: این کلید برای رمزنگاری اطلاعات و تأیید هویت استفاده میشود.
مدت اعتبار: گواهیهای امنیتی دارای مدت اعتبار مشخصی هستند (مثلاً یک سال). بعد از انقضای تاریخ اعتبار، گواهی دیگر معتبر نیست و باید تمدید شود.
امضای دیجیتال مرجع صدور گواهی: این امضا تأیید میکند که گواهی توسط یک مرجع صدور گواهی معتبر صادر شده است.
حالا بیایید به متن اصلی برگردیم:
گواهیهای امنیتی ضعیف: این گواهیها ممکن است از الگوریتمهای رمزنگاری ضعیف استفاده کنند، طول کلید آنها کوتاه باشد، یا دارای نقاط ضعف امنیتی باشند که به هکرها اجازه میدهد گواهی را جعل کنند یا به اطلاعات محافظت شده دسترسی پیدا کنند.
گواهیهای امنیتی منسوخ شده: گواهیهایی که تاریخ اعتبار آنها گذشته است، دیگر معتبر نیستند. استفاده از این گواهیها باعث میشود که ارتباطات ناامن شوند و هکرها بتوانند به راحتی به سیستم نفوذ کنند.
گواهیهای خود امضا شده (Self-signed certificates): این نوع گواهیها توسط خود دستگاه یا سیستم صادر میشوند و توسط یک مرجع صدور گواهی معتبر تأیید نشدهاند. استفاده از این گواهیها امنیت کمی را ارائه میدهد، زیرا هیچ تضمینی وجود ندارد که گواهی واقعی باشد و توسط یک هکر جعل نشده باشد. در واقع، مرورگرها و برنامهها معمولاً گواهیهای خود امضا شده را به عنوان ناامن شناسایی میکنند و به کاربر هشدار میدهند.
به طور خلاصه، استفاده از گواهیهای امنیتی قوی، معتبر و بهروز برای حفظ امنیت ارتباطات بین دستگاههای IoT و سرورها بسیار مهم است. استفاده از گواهیهای ضعیف یا منسوخ شده یا گواهیهای خود امضا شده خطر نفوذ به سیستمها را به طور قابل توجهی افزایش میدهد.
حال میرسیم به مدیریت گزرواژه ها:
گذرواژههای پیشفرض: بسیاری از دستگاههای IoT با گذرواژههای پیشفرض از پیش تعیین شده عرضه میشوند. این گذرواژهها معمولاً به راحتی قابل حدس زدن یا پیدا کردن هستند و در بسیاری از لیستهای گذرواژههای پیشفرض آنلاین قابل دسترسی هستند. استفاده از گذرواژههای پیشفرض، به هکرها این امکان را میدهد که به راحتی به دستگاهها دسترسی پیدا کنند بدون اینکه نیاز به شکستن رمز عبور داشته باشند.
گذرواژههای ضعیف: حتی اگر دستگاهی از گذرواژه پیشفرض استفاده نکند، اما اگر گذرواژهی انتخاب شده ضعیف باشد (مانند استفاده از کلمات ساده، تاریخ تولد یا اعداد متوالی)، به راحتی قابل حدس زدن یا شکستن است. هکرها با استفاده از ابزارهای کرک رمز عبور میتوانند در مدت زمان کوتاهی این نوع گذرواژهها را رمزگشایی کنند.
عدم تغییر گذرواژههای پیشفرض: یکی دیگر از مشکلات رایج این است که کاربران گذرواژههای پیشفرض دستگاههای IoT خود را تغییر نمیدهند. این امر دستگاهها را در معرض خطر جدی قرار میدهد، زیرا هکرها میتوانند از گذرواژههای پیشفرض معروف استفاده کنند و به دستگاهها دسترسی پیدا کنند.
عدم استفاده از مکانیزمهای احراز هویت قوی: بعضی از دستگاههای IoT از مکانیزمهای احراز هویت ضعیف، مانند فقط استفاده از نام کاربری و گذرواژه، استفاده میکنند. استفاده از روشهای احراز هویت قویتر مانند تأیید هویت دو مرحلهای (Two-Factor Authentication یا 2FA) میتواند امنیت دستگاهها را به طور قابل توجهی افزایش دهد.
پیامدهای مدیریت ضعیف گذرواژهها: پیامدهای مدیریت ضعیف گذرواژهها در دستگاههای IoT میتواند بسیار جدی باشد. هکرها میتوانند به دستگاهها دسترسی پیدا کنند، دادههای شخصی را سرقت کنند، دستگاهها را کنترل کنند، و حتی از آنها برای حملات سایبری بیشتر استفاده کنند. در موارد حساس، این امر میتواند به اختلال در زیرساختهای حیاتی و ایجاد خسارات مالی و جانی منجر شود.
برای جلوگیری از این مشکل، باید از گذرواژههای قوی و منحصر به فرد برای هر دستگاه IoT استفاده شود. گذرواژههای پیشفرض باید به محض راهاندازی دستگاه تغییر داده شوند و استفاده از روشهای احراز هویت قویتر مانند 2FA به شدت توصیه میشود.
بهروزرسانیهای امنیتی ناکافی مبحث بعدی ما هست که می خواهیم دربارش صحبت کنیم
کمبود بهروزرسانیها: بسیاری از دستگاههای IoT، به خصوص دستگاههای ارزان قیمت یا دستگاههایی که توسط شرکتهای کوچک تولید میشوند، به ندرت بهروزرسانیهای نرم افزاری، از جمله بهروزرسانیهای امنیتی، دریافت میکنند. این به این دلیل است که شرکتها ممکن است منابع کافی برای توسعه و انتشار بهروزرسانیها نداشته باشند، یا ممکن است به علت پیچیدگیهای فنی و هزینههای مالی، تمایلی به ارائه بهروزرسانیها نداشته باشند.
عدم پشتیبانی از بهروزرسانیها: حتی اگر شرکت سازنده قصد ارائه بهروزرسانیها را داشته باشد، ممکن است به دلیل مشکلات فنی در دستگاه یا عدم پشتیبانی از بهروزرسانیهای از راه دور (Over-the-Air Updates یا OTA)، بهروزرسانی دستگاهها با مشکل مواجه شود. بهروزرسانی دستگاهها ممکن است نیاز به برنامهریزی و هزینههای مالی زیادی داشته باشد.
عدم آگاهی کاربران: بعضی از کاربران از وجود بهروزرسانیهای امنیت آگاه نیستند و یا نمیدانند چگونه آنها را نصب کنند. این امر باعث میشود که آسیبپذیریهای امنیت در دستگاهها برطرف نشوند.
پیامدهای ناکافی بودن بهروزرسانیهای امنیتی: عدم دریافت بهروزرسانیهای امنیتی، دستگاههای IoT را در برابر انواع حملات سایبری آسیبپذیر میکند. این آسیبپذیریها میتوانند شامل نقصهای امنیتی در نرمافزار دستگاه، استفاده از الگوریتمهای رمزنگاری ضعیف، یا وجود باگهای امنیت باشند. این امر میتواند به هکرها امکان دسترسی به اطلاعات شخصی، کنترل دستگاه، و حتی استفاده از دستگاه برای حمله به سایر سیستمها را بدهد.
بهروزرسانیهای امنیتی برای دستگاههای IoT بسیار مهم هستند. این بهروزرسانیها نقاط ضعف امنیت را رفع میکنند و دستگاهها را در برابر حملات سایبری محافظت میکنند. برای کاهش خطرات امنیت، باید مطمئن شوید که دستگاههای IoT شما بهروز هستند و بهروزرسانیهای امنیت را به طور منظم دریافت میکنند. همچنین، باید از شرکتهای معتبر که بهروزرسانیهای امنیت را به طور منظم ارائه میدهند، خرید کنید.
مبحث بعدی درباره حجم زیاد دادهها و مدیریت پیچیده انهاست
حجم زیاد دادهها: دستگاههای IoT میزان بسیار زیادی داده تولید میکنند. این دادهها میتوانند شامل اطلاعات مکانیابی، دادههای حسگرها، تصاویر، فیلمها و سایر انواع دادهها باشند. حجم این دادهها به طور مداوم در حال افزایش است و مدیریت آنها به زیرساختهای قدرتمندی نیاز دارد.
پیچیدگی دادهها: دادههای IoT اغلب ساختار پیچیدهای دارند و از منابع مختلف و با فرمتهای متفاوت به دست میآیند. پردازش و تجزیه و تحلیل این دادهها نیازمند ابزارها و روشهای پیشرفته است. سازمانها باید سیستمهای مدیریت داده (Data Management) پیشرفتهای داشته باشند تا بتوانند این دادهها را به طور موثر جمعآوری، ذخیره، پردازش و تجزیه و تحلیل کنند
امنیت دادهها: حفاظت از امنیت این حجم عظیم دادهها یک چالش بسیار بزرگ است. دادههای IoT میتوانند حاوی اطلاعات حساس و محرمانه باشند، مانند اطلاعات شخصی، اطلاعات مالی، و اطلاعات مکانیابی. سازمانها باید از روشهای امنیت اطلاعات پیشرفته و مطمئن استفاده کنند تا از دسترسی غیرمجاز به این دادهها جلوگیری کنند. این روشها شامل رمزنگاری دادهها، استفاده از سیستمهای مدیریت دسترسی (Access Control) پیشرفته، و پیادهسازی مکانیزمهای امنیت شبکه میشود.
مقیاسپذیری: سیستمهای مدیریت دادههای IoT باید قابل مقیاسپذیری باشند تا بتوانند با افزایش تعداد دستگاهها و حجم دادهها سازگاری داشته باشند. این نیاز به استفاده از زیرساختهای ابری (Cloud Infrastructure) و سیستمهای مدیریت داده مقیاسپذیر دارد.
در کل، مدیریت حجم زیاد دادههای IoT و امنیت آنها نیاز به سرمایهگذاری زیاد در زیرساختهای فنی و نیروی انسانی دارد. سازمانها باید از روشها و ابزارهای پیشرفته برای جمعآوری، پردازش، ذخیره و تجزیه و تحلیل دادههای IoT و همچنین برای حفاظت از امنیت این دادهها استفاده کنند.
اتصالات بیسیم نامطمئن یکی از چالش ها در امنیت هست
پروتکلهای بیسیم نامطمئن: بسیاری از دستگاههای IoT از پروتکلهای بیسیم مانند Wi-Fi و بلوتوث برای برقراری ارتباط استفاده میکنند. در حالی که این پروتکلها برای استفاده روزمره مناسب هستند، اما از نظر امنیت به اندازه کافی محکم نیستند و در برابر انواع حملات آسیبپذیر هستند.
آسیبپذیری در برابر حملات: اتصالات بیسیم به راحتی قابل شنود هستند و هکرها میتوانند با استفاده از ابزارهای مختلف، به دادههای منتقل شده دسترسی پیدا کنند. همچنین، این اتصالات قابل جعل هستند و هکرها میتوانند با جعل هویت دستگاهها، به سیستم نفوذ کنند.
بعضی از حملات رایج علیه این پروتکل ها شامل:
حمله Man-in-the-middle attacks: هکرها میتوانند بین دستگاه IoT و سرور قرار بگیرند و ترافیک شبکه را رهگیری و دستکاری کنند.
حمله Denial-of-service (DoS) attacks: هکرها میتوانند با ارسال حجم زیادی از ترافیک به دستگاه، آن را از کار بیندازند.
حمله Injection attacks: هکرها میتوانند کدهای مخرب را در ترافیک شبکه تزریق کنند.
عدم استفاده از پروتکلهای امن شبکه : بعضی از دستگاههای IoT از پروتکلهای امنیت مناسب مانند TLS یا HTTPS استفاده نمیکنند، که این امر خطر نفوذ به سیستم را افزایش میدهد.
پیامدهای استفاده از اتصالات بیسیم نامطمئن: استفاده از اتصالات بیسیم نامطمئن میتواند منجر به سرقت دادهها، کنترل دستگاه از راه دور، و حتی استفاده از دستگاه برای حمله به سایر سیستمها شود.
برای کاهش خطرات امنیت در اتصالات بیسیم دستگاههای IoT، باید از پروتکلهای امن و قوی مانند TLS یا HTTPS استفاده شود. همچنین، باید از رمزنگاری قوی و بهروز برای محافظت از دادههای منتقل شده استفاده شود و بهروزرسانیهای امنیت بهطور منظم انجام شود. استفاده از شبکههای VPN نیز میتواند سطح امنیت را افزایش دهد.
و موضوع اخر ما یچیدگی سیستمهای اینترنت اشیا (IoT):
سیستمهای IoT معمولاً از تعداد زیادی دستگاه با عملکردها و قابلیتهای مختلف تشکیل شدهاند که به طور پیچیدهای با یکدیگر و با سرورهای مرکزی ارتباط دارند. این پیچیدگی، مدیریت و نظارت بر امنیت کل سیستم را به شدت دشوار میکند
تعداد زیاد دستگاهها: یک سیستم IoT میتواند شامل صدها، هزاران یا حتی میلیونها دستگاه باشد. هر یک از این دستگاهها میتواند نقاط ضعف امنیت خاص خود را داشته باشد و مدیریت و نظارت بر همه آنها بسیار چالشبرانگیز است.
تنوع دستگاهها: دستگاههای یک سیستم IoT از نظر نوع، تولیدکننده، سیستمعامل و سطح امنیت میتوانند بسیار متفاوت باشند. این تنوع، اعمال سیاستهای امنیت یکپارچه و هماهنگ را دشوار میکند.
ارتباطات پیچیده: دستگاههای یک سیستم IoT با یکدیگر و با سرورهای مرکزی از طریق شبکههای مختلف و پروتکلهای ارتباطی متنوع ارتباط برقرار میکنند. پیچیدگی این ارتباطات، شناسایی و رفع نقاط ضعف امنیت را مشکل میکند.
عدم وجود دید کلی: مدیریت و نظارت بر یک سیستم IoT پیچیده نیازمند ابزارها و روشهای پیشرفته است تا بتوان دید کلی و یکپارچهای از وضعیت امنیت کل سیستم داشت. بدون وجود این دید کلی، شناسایی و رفع مشکلات امنیت بسیار دشوار میشود.
عدم یکپارچگی: اغلب دستگاههای IoT به صورت مستقل و بدون یکپارچگی با سایر اجزای سیستم طراحی شدهاند. این امر، اعمال سیاستهای امنیت منسجم و مدیریت مرکزی را مشکل میکند.
پیامدهای پیچیدگی سیستمها: پیچیدگی سیستمهای IoT میتواند به افزایش خطر حملات سایبری، سرقت اطلاعات، و اختلال در عملکرد سیستم منجر شود.
برای کاهش چالشهای امنیت ناشی از پیچیدگی سیستمهای IoT، باید از روشهای مدیریت و نظارت مرکزی و یکپارچه استفاده شود. همچنین، باید از استانداردهای امنیت یکپارچه و هماهنگ برای تمام اجزای سیستم استفاده شود و ابزارها و روشهای پیشرفته برای نظارت بر وضعیت امنیت سیستم بهکار گرفته شود. استفاده از معماریهای میکرو سرویس و همچنین ابری سازی می توانند به مدیریت بهتر سیستم و امنیت آن کمک کنند.
در پایان مطالعه حاضر نشان داد که عدم وجود استانداردهای امنیتی یکپارچه، ناسازگاری پروتکلها و محدودیتهای منابع در دستگاههای IoT از مهمترین چالشهای امنیت در این حوزه هستند. برای رفع این چالشها، پیشنهاد میشود که از استانداردهای امنیت بینالمللی استفاده شود، پروتکلهای امن و یکپارچه بهکار برده شود، و بهروزرسانیهای امنیت بهطور منظم انجام شود. همچنین ضروریست که متخصصان حوزه امنیت سایبری با توجه به خصوصیات ویژه دستگاههای IoT ، راهکارهای نوین را برای ارائه امنیت در این سیستمها طراحی و پیادهسازی کنند.
انشالله از خواندن این مقاله لذت برده باشید