همان‌طور که می‌دانید امروزه مردم کشورهای مختلف، تصمیم به مهاجرت و زندگی در کشورهای دیگر می‌گیرند که ساکنین کشور خودمان ایران از جمله آن افراد هستند. فرزندان این افراد به دلیل اصالت و محل زندگی متفاوت، نیاز به یادگیری دو زبان خواهند داشت که هم زبان مادری خود را آموخته و هم بتوانند زبان کشور مقصد که در آینده محل زندگیشان خواهد بود را بیاموزند و به‌راحتی ارتباط اجتماعی برقرار کنند. به‌جز مسئله‌ی مهاجرت، دلایل دیگری مانند فواید تحصیلی نیز موجب تربیت کودکان دو زبانه می‌شود. در این مطلب، اطلاعاتی را در اختیار شما قرار خواهیم داد که بتوانید با به‌کارگیری آن‌ها، هر دو زبان را به‌خوبی به فرزند خود آموزش دهید.
چگونه باید یک کودک دو زبانه پرورش داد؟
همان‌طور که گفته شد، دلایل متعددی برای پرورش کودک دو زبانه وجود دارد. برای این که یک کودک دو زبانه را در دامان خود رشد دهید، می توانید از روش های مختلف بهره ببرید که ما در این جا 7 روش و نکته طلایی را برای پرورش درست یک کودک دو زبانه گردآوری کرده‌ایم که برای شما مفید خواهد بود.
1- یک والدین، یک زبان
برای خانواده‌‌هایی که هر یک از والدین به زبان متفاوتی مسلط هستند، رویکرد «یک والدین، یک زبان» در پیش‌گرفته می‌شود. همان‌طور که از نام آن پیدا است، والدینی که OPOLتمرین می‌کنند، چه در خانه و چه زمانی که بیرون از خانه هستند فقط به زبان مادری خود با فرزندان خود صحبت می‌کنند. به‌عنوان مثال، یک مادر ایرانی، به زبان فارسی با فرزند خود صحبت می‌کند. مادر ایرانی ما که در کشوری دیگر مثلاً آمریکا زندگی می‌کند باید بسیار مراقب باشد تا به فرزندانش امکان دهد تا به اندازه کافی به زبان فارسی صحبت کرده و آن را یاد بگیرد.
2- زبان مادری در خانه
گزینه دیگر «زبان مادری در خانه» یا تکنیکML@H است. این تکنیک می‌تواند زمانی کار کند که هر دو والدین به یک زبان صحبت کنند. به عنوان مثال، یک پدر و مادر ایرانی که با فرزندان خود را در سیدنی استرالیا زندگی می‌کنند، با زبان فارسی در خانه صحبت می‌کنند، اما در موارد خروج از خانه، تغییر زبان داده و به انگلیسی صحبت می‌کنند. در این مورد، کل خانواده در خانه از زبان فارسی استفاده کرده اما در خارج از منزل از زبان انگلیسی استفاده می‌کنند. این رویکرد می‌تواند چارچوب روشنی را برای بچه‌ها فراهم کند، به‌گونه‌ای که خانه برای آن‌ها، تبدیل به یک «سوئیچ» برای تغییر زبان می‌شود. این در حالی است که والدینی که اجازه می‌دهند فرزند در خانه از زبان غیر مادری خود استفاده کنند، ممکن است با این احساس که به‌طور طبیعی با فرزندان خود مانند زبان مادری خود تعامل ندارند، درگیر شوند.
3- کلاس‌های زبان در خارج از کشور
برای والدین تک زبانه که امکان نقل مکان به خارج از کشور را ندارند، یافتن فرصتی برای تعامل فرزندانشان به زبانی دیگر راهی آسان برای آشنا کردن آن‌ها با زبانی دیگر است. باید به یاد داشته باشید، اگرچه یادگیری زبان‌های خارجی برای ذهن‌های جوان بسیار آسان‌تر است؛ اما همچنان آن‌ها هنوز به ساعت‌های تمرین فعال و متنوعی نیاز دارند. با ثبت نام در کلاس‌های زبان، کمپ‌های تابستانی، و تجربه‌های تحصیل در خارج از کشور به دو زبانه شدن کودک خود کمک کنید ویا پرستار بچه‌ای را استخدام کنید که زبان مادری آن زبان هدف شما است.
4- فعالیت‌های جامعه
به دنبال مدارس، مهدکودک‌ها، گروه‌های بازی یا برنامه‌های دوزبانه‌ای باشید که از استفاده فرزندتان از زبان اصلی خود پشتیبانی می‌کنند. زمان بازی را با سایر کودکانی که به همان زبان اصلی صحبت می‌کنند سازمان‌دهی کنید. سازمان‌دهی بازدید از سخنرانان زبان اصلی نیز می‌تواند مؤثر باشد. حتی اگر برای شما امکان‌پذیر است، بازدید از کشورهایی که مردم در آن به زبان هدف شما صحبت می‌کنند، می‌تواند علاقه فرزندتان را به فرهنگ و توانایی صحبت کردن به زبان افزایش دهد. همچنین می‌توانید به کتابخانه بروید و سی‌دی، دی‌وی‌دی، کتاب‌های مصور، داستان‌های تخیلی و مجلات متناسب با سن خود را به زبان اصلی قرض بگیرید. به دنبال فعالیت‌های فرهنگی باشید که شما و فرزندتان می‌توانید با هم انجام دهید تا از میراث فرهنگی و هویت خانواده خود بهره ببرید. مانند روز هارمونی در ماه مارس که هر سال به‌طور گسترده در سراسر استرالیا جشن گرفته می‌شود.
5- برنامه‌های غوطه‌وری زبان
والدین ممکن است بخواهند به دنبال آموزشگاه‌های زبان خارجی در کشور خود باشند که در آن دانش آموزان تجربه‌ای همه جانبه دارند که در آن تمام کلاس‌های آن‌ها به زبان خارجی برگزار می‌شود. والدین ممکن است از چنین مدارسی برای تقویت زبان هدف در زمانی که در خارج از کشور زندگی می‌کنند یا برای القای زبان دوم در فرزندان خود در کشور خود استفاده کنند.
6- به کشور دیگری نقل مکان کنید
البته این روش برای خانواده‌های ریسک‌پذیر و دوست دار هیجان است. حرکت شغلی یکی از والدین ممکن است نجات زبان فرزندانشان باشد. در این حالت، خانواده‌ای به یک کشور خارجی نقل مکان می‌کند و در خانه به زبان مادری (یا زبان) والدین صحبت می‌کند، در حالی که کودکان در مدرسه یا با دوستان زبان کشور خود را یاد می‌گیرند و صحبت می‌کنند. مزیت بزرگ این رویکرد این است که کودکان از طریق یک سیستم مدرسه خارجی پیشرفت می‌کنند و عملاً تجربه تحصیل در خارج از کشور را قبل از رسیدن به سن دانشگاه به آن‌ها می‌دهد. این کودکان هنگامی که بزرگسال می‌شوند، معمولاً ایده مهاجرت به خارج از کشور برای کار یا تحصیل را به میزان کمتری ترسناک می‌دانند.
7- استفاده از کارتون‌های زبان اصلی
این روش می‌تواند به‌عنوان ساده‌ترین و مؤثرترین روش به کار گرفته شود. در این روش، والدین و اعضای خانواده تماماً به زبان مادری صحبت می‌کنند و کودک نیز این زبان را به صورت غریزی مانند همه کودکان دیگر می‌آموزد. اما از طرف دیگر می‌توانید از کارتون‌هایی برای او استفاده کنید که به زبان هدف صحبت می‌کنند. از آنجا که کودکان توجه زیادی به فضای فانتزی و رنگارنگ کارتون‌ها دارند، به دلیل همین توجه زیاد، می‌توانند به‌راحتی زبان هدف را یاد بگیرند. با استفاده از این روش خواهید دید که کودک علاوه بر یادگرفتن واژه‌ها، اصطلاحات و جملات زبان هدف، حتی با لهجه‌ای درست و بسیار نزدیک به زبان هدف صحبت خواهند کرد. در پایان کودکی خواهید داشت که از اصطلاحاتی از زبان هدف استفاده می‌کند که حتی برای شما نیز ناآشنا است.
کارتون‌های دوزبانه را چطور تهیه کنیم؟
همانگونه که گفته شد استفاده از کارتون‌های آموزشی دوزبانه علاوه بر سرگرم کردن کودکان می تواند شرایطی را برای یادگیری زبان دوم فراهم کند. این شیوه آموزشی به همراهی والدین نیازی ندارد و از طرف دیگر از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه است. در واقع همانگونه که کودکان می‌توانند زبان محلی را بدون دخالت والدین در کنار زبان فارسی یاد گیرند، کارتون نیز شرایط اینچنینی برای یادگیری زبان دوم فراهم می‌کند. برای دسترسی به مجموعه ها و کارتون های زبان اصلی می توان به دو تا از مراجع معتبر دانلود و تماشای کارتون‌های آموزشی، یعنی سایت "پوکومی" و اپلیکیشن "دوزبانه شو" اشاره کرد.
سخن آخر
همان‌طور که گفتیم والدین زیادی هستند که قصد دارند فرزند خود را به دلایلی از جمله مهاجرت، تحصیل و... به‌عنوان یک کودک دو زبانه پرورش دهند. این موضوع فواید زیادی دارد و می‌تواند به‌شدت بر میزان هوش فرزندتان تأثیر بگذارد. برای پرورش یک کودک دو زبانه لازم است از روش‌های درست و اصولی بهره بگیرید چرا که در غیر این صورت، نه‌تنها کودک زبان را به‌درستی نمی‌آموزد بلکه دچار دوگانگی شخصیت نیز می‌شود. 7 مورد از بهترین روش‌های اصولی پرورش کودک دو زبانه را در این مطلب برای شما همراهان گرامی گردآوری کرده‌ایم. امیدواریم که از مطالعه این مطلب استفاده کافی را برده باشید.
