پست و ارسال پیام در دوران باستان یکی از قدیمی ترین اسناد و مدارک پستی دنیا یک ورق پاپیروس مربوط به سال ۲۵۵ قبل از میلاد مسیح است که در ناحیه هیبه مصر پیدا شده و متضمن اطلاعاتی درباره طرز عمل و سازمان و تشکیلات پیکی و نامه رسانی در مصر قدیم میباشد
پست و ارسال پیام در دوران باستان
یکی از قدیمی ترین اسناد و مدارک پستی دنیا یک ورق پاپیروس مربوط به سال ۲۵۵ قبل از میلاد مسیح است که در ناحیه هیبه مصر پیدا شده و متضمن اطلاعاتی درباره طرز عمل و سازمان و تشکیلات پیکی و نامه رسانی در مصر قدیم میباشد . ضمن این سند یک مامور پست مصری در مورد ارسال نامه ها تعداد پیکها راههای ساخته شده نوع مرسولات و نام گیرندگان انها که بیشتر فرعون مصر و وزیر دارایی او هستند اطلاعاتی داده است خواندن این سند روشن میشود که پست و پیکهای ان دوران فقط در خدمت فراعنه و حکام مصر بوده و موسسات و افراد مردم ازان استفاده نکرده اند .پست ان زمان مصر با تمام کشور حتی نقاط بسیار دور جنوب مصر و سرزمین نوبیا ارتباط داشته و بهمین علت پیکهای پست بایستی برای راه پیمائیهای دور و دراز با پای پیاده قدرت و توانائی لازم را دارا می بودند .
پست در ایران باستان
قدیمیترین سرویس پست رله(ایستگاهی) جهان (تحویل نامه یا مرسوله ازشخصی به شخص دیگر و ادامه عمل تا رسیدن به مقصد نهائی ) توسط کورش هخامنشی حکمروا و پادشاه امپراطوری پارس (ایران ) در ۵۳۰ سال قبل از میلاد مسیح ایجاد گردید . هرودت مورخ یونان باستان (از۴۲۵تا۴۸۴ق.م) در کتابهای تاریخی خوش شرح مفصل و واضحی از این سیستم بیان میدارد که هیچ روشی سریعتر از طریق ارسال پیامها که توسط پارسیان کشف شده بود وجود نداشت و ان بدین صورت بوده که پارسیان ایستگاه های مختلفی را در نظر گرفته ودر ان افراد سوار کار با اسب منتظر رسیدن پیام بودند و فواصل ایستگاهها را طوری در نظر گرفته بودندکه از نظر زمانی فاصله انها یک روز با یکدیکر فاصله داشتند ضمنا ایستگاهای مخصوصی برای مواقع برف و باران و سرما به منظور ارسال پیام در نظر گرفته شده بود و این پیامها با حداکثر سرعت ممکن انجام پذیرفته است او میگوید نه برف نه سرما نه باران نه تاریکی شب مانع ارسال پیام نمی گردید او.لین پیک وارده پیام و بسته ها را تحویل دومین نفر میداد که او نیز بطریق اولی تحویل سوارکار مینمود و کار ادامه می یافت تا اینکه پیامها به مقصد میرسیدند و در زبان پارسی باستان این روند تکرار یا رلیها به عنوان انکاریون شناخته می شد این روند در طول تاریخ ایران در هر دوره ازسلسله های پادشاهی ادامه یافت و در بعضی از مواقع بهتر ودر پارهای از زمان دچار رکود گشت و پست را نداشتند تا اینکه امیر کبیر در سالهای اول صدارت خود همراه با سایر اصلاحاتی که در همه زمینههای سیاسی اجتماعی و مالی و قضائی مملکت بعمل اوردچون سه کسراخبار ایالات وولایات اهمیت بیسیار قائل بود برای ایجاد پست و چاپار خانه نیز دستوراتی صادر کرد و با این ترتیب ایجاد پست منظم برای عموم مردم و وضع مقررات قانونی برای انها سایر اصلاحاتی که برای اولین مرتبه در ایران صورت می گرفت یادگار و نتیجه فکر این وزیر با تدبیر است امیر کبیر مسئولیت چاپارخانه را به میرزا شفیع خان چاپارچی باشی واگذار نموده بودند که بعد ازوی سالها سالهل به این سمت مشغول بودند و گردش کار چاپارخانه با در نظرگرفتن زمان و وسیله موجود بسیار سریع و مرتب بود در سال ۱۲۹۰ ناصرالدینشاه همراه جمعی راهی اروپا شدند و او در کشور اطریش از پادشاه وقت ان کشور درخواست منتشار برای اداره امور پست نمود و شخصی که از کارمندان عالیرتبه ان کشور بود بنام گوستاوریه درربرای پایه ریزی پست جدید ایران انتخاب و اعزام گردید و بلافاصله اقدامات خود را شروع کرد و یکی از مهمترین کارهایی که انجام دادنظام نامه ای برای پست ایران تهیه نموده و جهت الحاق ایران به اتحادیه جهانی پست کوشش زیادی نمود و بالاخره بعد از مکاتبات بسیار ایران در سال ۱۸۷۷ میلادی به عضویت اتحادیه پستی پذیرفته شد ودر همانسال خدمت گوستاوریه در ایران پایان پذیرفت.
تشکیل وزارت پست
بنا بفرمان ناصرالدین شاه اداره پست در سال ۱۲۹۷ به وزارت پست تبدیل و اداره ان به میرزا علیخان امیناللملک واگذار نمود او نخستین وزیر پست است که برای ادارات تابعه ساعت کار معین کرد و برای کارکنان حقوق باز نشستگی برقرار نمود در زمان وزارت ایشاند پست هفته ای ۴روز و روزی ۴ساعت کار میکرد و برای اقدامات او اداره پست در نزد مردم دارای اهمیت و موقعیت خاصی پیدا نمود ودر اغلب ایالات و ولایات نامه های پستی و مکاتبات دولتی مرتبا مبادله میشد و حتی نامه های خارجه نیز به گیرندگان ان در گوشه و کنار مملکت تحویل میگردید.
نخستین کنگره اتحادیه جهانی پست برن ۱۸۷۴
سازمان دهندگان اتحادیه جهانی پست از طرح و تشکیلات اتحادیه تلگراف جهلنی که در سال ۱۸۶۸ در شهر وین پایتخت اطریش و در سالهای ۱۸۷۱ و۱۸۷۲ کنفرانسهایی در شهر برن تشکیل داده بودند الهلم گرفته و اولین کنگره پستی را به ریاست اورژان بورل مشاور فدرال و رئیس اداره پست سوئیس تشکیل گردید برای تشکیل این کنفرانس طرحی از طرف اداره پست المان بعنوان پایه و اساس مذاکرات مورد قبول قرار گرفت وطی ۱۴ جلسه نمایندگان در مورد انتقاد قراردادی به توافق رسیدند که روز ۹ اکتبر ۱۸۷۴ به امضا رسید و بهمین روز ۱۷ مهرماه بنام روز جهانی پست در تمام کشورها جشن گرفته میشودبعد از جنگ جهانی دوم اتحادیه جهانی پست به صورت یکی از سازمانهای تخصصی وابسته به سازمان ملل متحد درامد یکی از اقدامات مهم کنگرهها مطالعه و تجدید نظر در احکام اتحادیه یعنی اساسنامه ای عمومی قرارداد و ائین نامه اجرائی ان میباشد.
احکام اتحادیه از اسناد لازم الجرا بود که قبول و امضای ان برای کایه دولتهای عضو اتحادیه اجباری است.
طرز کار اتحادیه
کنگره قدرت عالیه اتحادیه حداکثر ۵سال بعد از به اجرا گذاشتن احکام کنگره قبلی تشکیل جلسه میدهد کنگره کنفرانسی است از نمایندگان تام الختیار کشورهایی که تمام سعی و کوشش اساسی انها مصروف تجدید نظر در مورد احکام اتحادیه است بنابراین کنگره اصولا امور مربوط به قانون گذاری را بهعهده دارد تعداد کشورهای عضو در حال حاضر ۱۶۸ کشور است و محل دائمی اتحادیه شهر برن در کشور سوئیس می باشد تحت عنوان اتحادیه پستی جهان نامیده میگردد اتحادیه به منظور بالا بردن سطح کمیو کیفیتی ادارا ت پست به کشورهای عضو کمکهایی ارسال مینماید از جمله :
• کمکهای فنی جهت مدرنیزه کردن سرویسهای ادارات پست به روشهای مختلف انجام میگیرد.
• برگذاری دوره های اموزشی بورسهای اموزشی سرویسهای مشاوران توسعه و گسترش اعزام کارشناس تهیه تجهیزات و وسایل اموزش و نمایش و ….
تشکیل شرکت پست
قانون تشکیل شرکت پست جمهوری اسلامی ایران که در جلسه روز یکشنبه ۳ ابان ماه یکهزارو سیصدو شصتو شش مجلس شورای اسلامی تصویب ودر تاریخ ۲۱ /8/ 66 به شورای نگهبان ارسال شده و با توجه به اینکه عدم مغایرت ان با موازین اسلامی و قانون اساسی بر اساس اصل ۹۴ در موعود مقرر اعلام نگردیده و طی نامه شماره ی ۱۴۸۶۶/۱ مورخ ۱۴/۹/۱۳۶۶ ریاست جمهوری به نخست وزیری واصل گردیده است جهت اجرا به پیوست ابلاغ میگردد .
در زیر پاره ای از مواد قانونی اساسنامه شرکت پست آورده میشود :
ماده ۱ – به منظور اعمال سیاست جتمع در زمینه برنامه ریزی تاسیس تجهیز گسترش و بهره برداری واحدهای پستی هماهنگ با اخرین پیشرفتهای تجربی و تکنولوژی ارتباطات و به مقصد تامین و تامیم خدمات پستی در سراسر کشور مرتبط با سایر کشورهای جهان به موجب این قانون شرکت پست جمهوری اسلامی ایران که در این قانون اختصارا شرکت نامیده میشود تشکیل میگردد شرکت وابسته به وزات پست و تلگراف و تلفن است وتمام وظایف واختیارات وزارت مذکور در امور پستی بهان تعویض می شود.
ماده ۲ – شرکت دارای شخصیت حقوقی بوده وعملیات خدمات خود را طبق مفاد این قانون اساس نامه مربوط و قوانین و مقررات مربوط به شرکتهای دولتی انجام خواهد داد مواردی که در قوانین و مقررات فوق الذکر پیش بینی نشده باشد طبق قانون تجارت عمل خواهد شد.
ماده ۳ – سرمایه اولیه شرکت پنج میلیارد ریال است که به ۵۰ هزار سهم یکصد هزار ریالی تقسیم میشود وکلیه سهام آن متعلق به دولت خواهد بود.
ماده ۱۵ – هرکس صندوق یا باجه ها یا تجهیزات پستی را که برای انتفاع عموم نصب شده عمدا هدم یا تخریب یا تضییع کند علاوه بر پرداخت خسارات وارده با توجه به شرایط و امکانات خاطی و دفعات و مرات جرم به مجازات تخریب اموال دولتی محکوم خواهد شد و چنانچه مندرجات مراسلات را افشا ویا امانات را برداشت یا بازرسی یا توقیف نماید علاوه بر مجازات مذکور تا ۷۴ ضربه شلاق نیز محکوم میشود .
ماده ۱۶ – هر یک از کارکنان شرکت یا مستخدمین با مامورین دولت یا اشخاصی که به هر نحوی به همکاری و خدمت دعوت شده اند یا با ادامه فعالیت انها موافقت شده مراسلات و نامه های اشخاص را در غیر موردیکه قانون اجازه داده مفتوح یا بازرسی یا توقیف یا بازرسی با توقیف ذبا معذوم نماید یا مندرجات و مطالب آنها را بدون اجاره صاحبان آنها افشا یا آشکار نماید علاوه بر مسئولیت مدنی در مقابل صاحب مراسله با توجه به شرایط و امکانات خاطی و دفعات و مراتب جرم به کیفر جرائم مذکور مندرج در ماده ۶۴ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات )محکوم خواهد شد .
ماده ۱۹ – هرکس تمبر یا پاکت و کارت پستی با تصویر تمبر یا کوپن رپنس یا علامت نقش تمبر و به طور کلی هر گونه اوراق و علامی را که چاپ و فروش ان در انحصار دولت و شرکت است به هر کیفیت بالمباشر یا مع الواسطه جعل کند یا با علم به جعل مورد استفاده قرار دهد یا داخل کشور نمایی جاعل اوراق و اسناد بهادار دولتی محسوب و علاوه بر جبران خسارات وارده با توجه به شرایط و امکانات خاطی و مراتب جرم به حبس از یک تا ده سال محکوم خواهد شد.
ماده ۲۰ – هر کس تمبر یا سایر اوراق بهادار پستی باطل شده را مجددا استعمال کند علاوه بر جبران خسارت وارده توجه به شرایط و امکانات خاطی و مراتب جرم به ده برابر قیمت تمبر و اوارق بهادار محکوم خواهد شد .
تاریخچه جهانی پست
ما از ارتباطات پستی و تاریخچه و تحولات آنها چه میدانیم. نقش این ارتباطات در زندگی اقتصادی سیاسی فرهنگی ما چیست؟ آیا باتاریخچه وسیر تکاملی پست آشنایی داریم؟
به نوشته(( ویل دورانت)) درکتاب(( تاریخ تمدن)) هخامنشیان دارای شبکه پستی منظم وکارامدی بوده که دستورات وفرامین دولتی را منتقل میکردند.
با حمله اسکندر وانقراض سلسله هخامنشیان و مشاهده این چنین تشکیلات گسترده اطلاعاتی آنرا همراه خود به جامعه آنروز یونان برد و سپس در اروپا تا اوایل قرن ۱۲ میلادی ازآن استفاده می شد.
نخستین اداره ((غیر رسمی پست عمومی)) در قرن ۱۲م پس از تاسیس دانشگاه بلونیا در ایتالیا بوجود آمد.نیم قرن بعد دانشگاه پاریس بااقدام مشابه این عمل رابرای رساندن نامه های دانشجویان خود تکرار کردو توسط شاه فرانسه ((پست دانشگاه))به رسمیت شناخته شد.
در سال۱۶۳۶لویی دوازدهم اداره پست عمومی در پاریس تاسیس کردو درسال ۱۵۹۱در انگلستان الیزاابت اول پست را ملی اعلام کرد.
باتوسعه پست درقرنهای ۱۸-۱۶که مبادلات بین دول مختلف صورت می گرفت نبود تعرفه واحد بزرگترین مشکل بودتا اینکه در سال ۱۸۴۰رونالد هیل با پیشنهاد چاپ اوراق بهادار کوچک و الصاق آن برروی نامه ها ومرسولات مبنای انتشار اولین تمبر دنیا در انگلستان بنانهاد.
سپس در سال ۱۸۷۴ به منظور تبادل سریعتر و راحت تر مرسولات پستی در اروپا ۲۲ کشور اروپایی وامریکایی در شهر برن سوئیس با توافق یکدیگر (( اتحادیه پست بین الملل)) را تاسیس کردند.
در سال ۱۸۷۸ اتحادیه جهانی پستUPU(UNION POST UNIVERSAL) به جای(( اتحادیه پست بین الملل)) تشکیل گردید.
هر سال روز ۱۸ اکتبر برابر با۱۷مهر به عنوان روز جهانی پست در سراسر جهان جشن گرفته می شودوطی آن بر وظایف خطیر و حساس پست تاکید می شودومسئولیتهای جدی آن یادآوری می شود.
پست در ایران
به نوشته گزنفون وهرودوت هردو ابتکار وتاسیس تشکیلات چاپاربه ایرانیان نسبت می دهندکه ایران دارای شبکه منظم چاپار وپیک بود واین شبکه در دوره اشکانیان و ساسانیان نیز اداره می شد.این تشکیلات بیشتر درخدمت فرمانهاودستورات دولتی بود و درواقع وظیفه پنهان وثانی آنها خبرگیری وخبرچینی بود.
بافتح ایران توسط اعراب این تشکیلات به نام دیوان برید تغییر نام گرفت که وظیفه این دیوان جاسوسی وخبرچینی بودتااینکه در دوره صفویه بااستقرارحکومت فراگیرمرکزی وبنابه ضرورت وقت چاپار خانه هابه صورت منظم و مرتب انجام وظیفه می کردند.باروی کارآمدن سلسله قاجاریه ر وتحت تاثیر گرفتن از فرهنگ غرب فکر تاسیس پست جدید در زمان فتحعلی شاه مطرح شد اما به دلایلی مسکوت گذاشته شد.
امیر کبیر خطوط منظم چاپارخانه راراه اندازی کرد و طی فرمانی درسال۱۲۶۷مقررشد که ماهی دومرتبه یکی دراول ویکی در۱۵ماه چاپارهابه ۸منطقه اصلی کشور رفته ومراجعه نماید.در سال ۱۲۸۵ه ق تمبر پستی درکشورچاپ ورواج گردید.در سال ۱۲۹۷ه ق وزارت پست تاسیس گردیدو در دوره پهلوی با تاسیس راههای شوسه وسایط نقلیه مختلف(اتومبیل،قطارو..)تشکیلات پست توسعه فراوان یافت.
امروزه پست با ارائه بیش از۹۰سرویس جزءلاینفک زندگی روزمره ماشده است .
همچنین سایت اختصاصی شرکت پست به آدرسwww.irpost.comبر روی شبکه اینترنت قراردارد. شما باورود به این سایت از آخرین اخبار واطلاعات پستی کشور،ره گیری مرسولات و… می توانیددریافت نمائید.
پست در استان خراسان شمالی
اداره پست شهرستان بجنورددرسال۱۳۱۴ با۳نفرکارمند تاسیس گردید. این اداره تاسالهای متمادی در همان ساختمان قدیمی مشغول به کاربود تااینکه درسال ۱۳۵۹ باتخریب ساختمان قدیمی بنای جدیدی احداث گردید.
از آن سال به بعد بنا به مقتضیات سه بار در نما وفضای آن تغییراتی بوجود آمد.
به تبع تقسیم استان خراسان در سال ۱۳۸۳ اداره کل پست استان خراسان شمالی درمهر ماه ۱۳۸۳ تاسیس گردید.
هم اکنون با۸واحد اداره پست شهری ۱۴دفتر خدمات ارتباطی ۱۵۹واحد دفتر نمایندگی پستی روستایی۱۵۸صندوق پست و ۴۲۳ صندوق پستی شخصی وبا۱۲۳نفر نیروی متخصص ومتعهد مشغول به ارائه سرویسهای پستی در سطح استان به هم استانی های عزیز می باشد.
هم اکنون اداره کل باراه اندازی سایت اختصاصی خودبه آدرسwww.bojnoord.post.ir برروی شبکه جهانی اینتر نت آمادگی ارائه اطلاعات به مراجعین دریافت انتقادات و پیشنهادات به این سایت می باشد.
کار حرفهای با پست الکترونیک
تابان خواجه نصیری
در عصر انسانهای ماقبل تاریخی زندگی می کنیم که با استفاده از فن آوری های نوین، با پیام های بی سر و ته، مزاحمتهای تلفنی, با ارسال ویروس های اینترنتی از طریق پست الکترونیکی، – حتی با بی تفاوتی هایشان – به جان همدیگر افتاده اند. اما اگر امروز پیشرفتهای تکنولوژیکی حرف اول را می زنند، همین امروز یا در روزهای آینده، استفاده یا کار برد صحیح، سریع، به موقع و حرفه ای ابزارها و فن آوری هایی که در احتیارمان قرار گرفته است مسلماً حرف اول را خواهد زد.
در عصری زندگی میکنیم که نامهای مختلفی به آن داده اند، در اینجا می خواهم نام دیگری به این عصر بدهم: عصر سرعت و کار حرفه ای! یعنی اگر توانستی سریع و حرفهای کار کنی، می توانی بمانی و رقابت کنی، در غیر اینصورت، فراموش کن! جا ماندهای!
آری، در روزگاری زندگی می کنیم که دانش و تجربه، نقش یک جفت پا را برای (روح و جان) آدمی ایفا می کنند. انسان بدون آنها راهی نه به پیش دارد نه به پس. بدون اطلاعات، تفکر متوقف می شود. بدون آگاهی، آدمی اگر در یک دست کتابی به دست داشته باشد و دستی هم به قلم، شاید در راه آزادی و آزادگی – با حرف های مفت و صد من یک غاز – بتواند خود را روی زمین این جا و آنجا بکشد، اما آنقدرها دور نخواهد رفت. بدون آن یک جفت پا، بدون دانش و تجربه، بدون مهارت، بی شک، گامی نمیتواند بردارد و سرعتی هم نخواهد گرفت و نخواهد داشت. همانجا که بوده است، خواهد ماند و آنجاست که اگر گوشی برای شنیدن، چشمی برای دیدن برایش باقی مانده باشد، صدای فریاد بسیاری را خواهد شنید، بسیاری را چون خود خواهد یافت: در گل مانده و مایوس! افسرده و پریشان، با هزار ناله و درد و ناراحتی. آنگاه از روی ناچاری، از جهت بسیاری از امراض روحی و روانی، کوته فکری و تنگ نظری، از بی کاری و بدبختی و درماندگی، به جان این و آن می افتد و دیگران را، وقت و سرمایه و فکر و احساسات دیگران را به بازی می گیرد. دیگران را – که با گامهایی حداقل به دید خودشان، محکم و استوار رو به جلو گام برمیدارند – به جان یکدیگر می اندازد یا به تمسخر، تحقیر و تحمیق می پردازد و با این شیوه، سرش را – با هزار بدبختی – بالا میگیرد که بگوید ما هم هستیم! آری این جور آدمها زبان علف های هرز را بخوبی می دانند اما در کالبد بی قلب و روح شان، جز آن زبان بی مایه و بی وجود عضو دیگری نیست تا که تفکرات پوچ و احمقانه شان را بگسترانند. این جور موجودات دیگر انسان نیستند، گرچه از همه جور امکانات و تظاهرات انسانی و غیر انسانی. از انواع و اقسام فن آوری های نوین و امروزی برخوردارند. در گوشه اتاقشان, کامپیوتری دارند، به اینترنت هم متصل اند، تلویزیون ماهوارهای هم دارند و تلفن همراهی، اما گویی که با آنها قرار است فقط خودشان و اطرافیانشان را سرگرم کتند: «الو … ا لو … کن!» – گویی دیگر بر پیکر آنها، چشم و گوشی نمانده است. فارغ اند از اینکه درآن گوشه دنیا چطور دارند جنگلهای آمازون را نابود میکنند، این گوشه دنیا چه دارند بر سر فلسطینی ها می آورند, اینجا در چچن، آنجا در چین چه خبر است؟ آنجا در هلند چرا ترور؟ اینجا در هند – هند که دم از دموکراسی می زند!- چرا «نجس»ها و چرا تبعیض نژادی!؟
بدون دانش و تجربه، جایی برای تفکر و تعقل، تعلیم و تعلم, تدبیر و تدبر نمیماند. آری … در عصری زندگی می کنیم که بدون شک کامپیوتر، شبکه های پر سرعت محلی و منطقه ای، بی سیم یا ماهواره ای، اینترنت. تلفن های همراه سلولی و ماهواره ای و مخابرات دوربرد و پهنای باند گسترده و … حرف اول را می زنند. اما همین امروز – همانطور که در مقاله ای دیگر به زبان انگلیسی نوشته ام «Prehistoric Man Lived Before Web Was Invented» – در عصر انسان های ماقبل تاریخی زندگی می کنیم که با فن آوریهای نوین، با پیام های بی سر و ته، مزاحمتهای تلفنی, با ارسال ویروس های اینترنتی از طریق پست الکترونیکی، – حتی با بی تفاوتی هایشان – به جان همدیگر افتاده اند. اما اگر امروز پیشرفت های تکنولوژیکی حرف اول را می زنند، همین امروز یا در روزهای آینده، استفاده یا کار برد صحیح، سریع، به موقع و حرفه ای ابزارها و فنآوری هایی که در احتیارمان قرار گرفته است مسلماً حرف اول را خواهد زد.
در آینده، جایی برای آن تکه گوشت های بی خرد، بی دانش و بی تفکر نیست.- انسان ماقبل تاریخ امروزی از صحنه تاریخ پاک می شود. باید خودمان را برای همین امروز یا برای آن روز و روزگاران آینده آماده و تجهیز کنیم، برای ورود به عصر سرعت و انجام و اجرای کار حرفه ای، برای روزگار هوشیاری حرفه ای. در عصر حاضر, ارتباطات تلفنی، رادیویی، تلویزیونی، ویدیویی، چشم های الکترونیکی. ماهواره ای را تجربه کرده ایم, به مجموعه ای از دانش و فن آوری دست یافته ایم، در یک دست کتابی و در دست دیگر یک قلم، آیا وقت آن نرسیده است که به تفکر بنشینیم؟ اگر کمی دقیق شویم، در کنار سایر خدمات و فن آوریهایی که اینترنت در اختیارمان قرار داده است، پست الکترونیکی به سرعت به ابزار و گونه ای از ارتباطات سریع و وسیع، خصوصاً در محیطهای کاری مبدل شده است. اما به جهت عمومیت یافتن آن، سهولت در برخورداری، یادگیری و اسنفاده از آن، قاطعانه، با توجه به بررسی هایی که شخصاً انجام داده ام، می توانم بگویم که معمولاً در خصوص استفاده و به کار گیری آن به صورت ابزاری سریع و حرفه ای، از سوی کاربران تفکر و تعمق کمتری بعمل آمده است. به همین لحاظ شاید بیشتر گفتن و نوشتن از این ابزار سریع و حرفه ای و پرداختن به آن یک نیاز مبرم باشد. شخصاً این نیاز را احساس می کنم, چرا که عمیقاً معتقدم, این کار, یعنی همین نگارش، تهیه و تنظیم، ارسال و دریافت و حتی خواندن نامه های الکترونیکی یک کار حرفه ای است و مثل هر کار حرفه ای دیگر نیاز به یادگیری، تمرین، کسب مهارت و تجربه و مطالعه دائم و سرعت در کاربرد دارد.
برخورداری از دانش و آگاهی درباره کامپیوتر و نرم افزارها و برنامه های کاربردی آن دیگر یک ضرورت است. باید با کامپیوتر کار کرد و از چم و خمهای آن آگاه شد. باید نرم افزارها را شناخت و از امکانات و تسهیلاتی که در اختیارمان قرار میدهند دانست و در بکارگیری آنها از مهارت و سرعت لازم برخوردار شد.باید پیش از هر گونه اقدام, به جمع آوری اطلاعات پرداخت، اندیشید و برنامه ریزی کرد، اینها از اصول اولیه و مهم در برخورداری از یک اجرای حرفه ای و سریع است.
نگارش پیام های الکترونیکی یک کار حرفه ای است، حتی اگر پست الکترونیکی صرفاً برای امور روزمره و خصوصی (نگارش نامه های شخصی) بکار رود و البته در موقعیت های کاری که عدم توجه به این مهم و اصول حرفه ای آن میتواند اثرات جبران ناپذیری بر روی زندگی شخصی و کاری و حرفه ای کاربران پست الکترونیکی بگذارد. اگر نگارش متن شما بد، نارسا، غلط و کم یا اضافه باشد. براحتی میتواند مسیری از مسیرهای زندگی شما را تغییر دهد و یا مشتری، همکار یا رئیس تان را از واکنش یا عملکرد شما مایوس سازد. برای بالا بردن میزان اثر بر روی مخاطب, بایستی نگارش نامه های الکترونیکی را کاری حرفه ای دانست و مثل یک کار حرفه ای با آن برخورد نمود. باید آموزش ببینید و تمرین کنید. باید بدانید کدام نامه را باید بخوانید، کدام نامه را باید بی پاسخ بگذارید، کدام را امروز جواب دهید و کدام را فردا یا هفته یا ماه آینده، باید بدانید کدام نامه را می توانید ارجاع دهید, کدام نامه را نمی توانید یا نباید. باید خودتان، مخاطبتان و ابزارتان را بشناسید. باید زمان، مکان، زبان و فرهنگ ها را بشناسید و در غیر اینصورت، با مشکلات متعددی روبرو خواهید شد و آنوقت خودتان هم متوجه نمیشوید که کجا راه را به خطا رفته اید.
«پست الکترونیک حرفه ای» نام کتاب الکترونیکی است که اخیراً نگارش آن را به پایان رسانده ام و امیدوارم که بتوانم آن را نیز بزودی بر روی اینترنت قرار دهم و همچنین نسخه ای چاپی از آن را منتشر سازم. در این مبحث، جزئیات بسیاری است که متوجه شده ام بسیاری از کاربران درباره آنها نمی دانند و قواعد و قوانین آن را رعایت نمی کنند و همین امر موجب آن شده است که دردسر های بسیاری را برای سایرین بوجود آورد. شاید پیش خود می پرسید پست الکترونیک حرفه ای یا حرفه ای با پست الکترونیک EMail Professionalism چیست؟ در پاسخ اشاره ای دیگر دارم به عنوان این مقاله – که برای اولین بار در تاریخ ۱۲ می سال ۲۰۰۲ در یکی از خبرنامه های الکترونیکی WEBFAQT.COM درباره آن نوشتم – «نگارش، تهیه و تنظیم، ارسال و دریافت و حتی خواندن نامه های الکترونیکی در مجموع، یک کار حرفه ای است!» کتاب الکترونیکی من با همین عنوان به شرح جزئیات می پردازد و قصد دارد خواننده و یا شرکت کننده در سمینارهای اختصاصی آن را با این کار حرفه ای آشنا سازد.
________________________________________
