بسیاری از افراد خرید و فروش آثار هنری را جزو سخت‌ترین فعالیت‌های دنیا می‌دانند، چرا که تصور می‌کنند افراد کمی تمایل دارند تا برای خرید یک اثر هنری هزینه کنند. در نظر آنها هنر تنها متعلق به افراد ثروتمند است.
هنرمندان گاه با همین عذر و بهانه، انگیزه و رغبت خود را برای پیدا کردن راه های فروش آثار هنری از دست می‌دهند و از فضای رقابت کنار می‌کشند. بنابراین درصد کمی از آنها می‌توانند از طریق فروش آثار هنری خود درآمد کسب کنند و بقیه معمولا با تدریس و یا کار در مشاغل مرتبط امرار معاش می‌کنند.
اما برای برخی هنرمندان موفقیت ارتباطی با پول ندارد و تنها به معنای رضایت از خلق اثری خاص و جذاب است.
در این میان عده‌ای تنها به دنبال هیجان ناشی از به اشتراک‌گذاری آثار خود با دیگران و لذت بردن از ستایش آنها هستند.
گام اول برای یک هنرمند، تعریف و توصیف موفقیت برای خود است. نمودار «ون» مثال خوبی در این زمینه است و سه نوع موفقیت را برای هنرمندان در نظر می‌گیرد: شناخته شدن، برتری هنری، کسب درآمد.
هنرمند باید یکی از این اهداف را بعنوان انگیزه اصلی برگزیند و با صرف زمان و تلاش زیاد برای موفقیت در آن همت کند. تعیین چنین چشم‌اندازی به شما در این مسیر طولانی کمک بزرگی خواهد کرد.
اما واقعیت این است که هنرمندی به موفقیت اصلی می‌رسد که میان این سه مورد بتواند تعادل برقرار کند. یعنی علاوه بر تمرکز بر خلق اثر هنری و تلاش برای نمایش آن، نگاهی به خریداران احتمالی نیز داشته باشد.
اگر جزو هنرمندانی هستید که آرزو‌های بزرگ دارید و می‌خواهید سری در بین سرها در بیاورید باید زمان زیادی برای آفرینشگری بگذارید. موفقیت در این راه نیازمند صرف زمان و سخت‌کوشی است. شما به عنوان هنرمند نه تنها از کار زیاد نباید بترسید بلکه وظیفه دارید بصورت خستگی‌ناپذیر تمام امکانات خود را در راه ابداعات هنری خلاقانه بکار گیرید.
بعضی از افراد هستند که به دلیل اشتغال در حرفه و مشاغل دیگر نمی‌توانند تمام وقت خود را به خلق کردن اختصاص دهند. آیا این اشخاص باید حرفه هنری خود را کنار بگذارند؟ پاسخ منفی است. این کار تنها به یک برنامه‌ریزی دقیق احتیاج دارد که زمان مشخص و منظم را به منظور پرداختن به کار هنری برای شما تعیین کند. بخاطر بسپارید که نظم و ترتیب به خصوص برای افرادی که زمان کمتری دارند می‌تواند آمار کارشان را بالا ببرد.
واقعیت این است که نمی‌توان بطور دقیق تعیین کرد که هر هنرمند چه تعداد آثار هنری باید در طی سال خلق کند چرا که آفرینش هنری با توجه به عوامل و فاکتورهای مختلف چون سبک کار، اندازه اثر و حتی شرایطی روحی هنرمند می‌تواند زمان متفاوتی را به خود اختصاص دهد. بنابراین بهترین کار برای برنامه ریزی این است که وضعیت خود را از نظر تعداد آثاری که در یک سال گذشته خلق کرده‌اید بررسی و حتما برنامه‌ای تنظیم کنید تا سال بعد آن را به میزان ۲۵% افزایش دهید.
داشتن یک سبک واحد و مشخص برای آثارتان یکی از استراتژی‌هایی است که می‌تواند موفقیت شما در حوزه خرید و فروش آثار هنری در ایران تضمین کند. یعنی شما باید روش و شیوه‌ای ثابت برای همه آثار خود بکار بگیرید بطوریکه هنرتان حتی در مراکز خرید و فروش آثار هنری در خارج و یا داخل کشور هم قابل شناسایی باشد.
اگر به آثار هنرمندان موفق نگاه کنید ردپایی مشخص و ثابت که همه آثارشان را به هم پیوند می‌دهد خواهید یافت. یعنی آثاری که جامع و قابل شناسایی باشند. اما این به آن معنی نیست که تنوع و خلاقیت را از کار خود حذف کنید و به تکرار بیفتید بلکه تنها باید سبکی را پرورش و توسعه دهید که دنبال‌کنندگان آن در سایت های خرید و فروش آثار هنری به آسانی آن را شناسایی کنند.
طبیعتا یکی از روش‌های مهم فروش آثار هنری شما، نمایش آنهاست و شما باید به دنبال راه‌هایی باشید تا بتوانید آثارتان را در معرض دید خریداران قرار دهید. بسیاری از هنرمندان به خصوص آنها که تازه‌کارند با شرکت در فستیوال‌ها و جشنواره‌های هنری کار خود را آغاز می‌کنند ولی مهم است که در مراحل بعد جذب گالری‌ها شوند.
رابطه با گالری‌ها کمک می‌کند تا طبق برنامه‌ای مشخص و هدفمند پیش بروید. شما به عنوان یک هنرمند معمولاً زمان زیادی برای تحلیل حرفه‌ای بازار ندارید بنابراین این وظیفه را گالری‌دارها به عهده گرفتند زیرا هم اطلاعات کافی درباره نیاز بازار هنر دارند و هم با خریداران و حراج‌گذاران مرتبط هستند.
یک هنرمند باید از همه راه‌هایی که بتوانند به نوعی در تبلیغ کارش نقش داشته باشند، استفاده کند. منظور ما تنها چاپ کاتالوگ و یا پوستری خاص برای یک نمایشگاه نیست. بلکه اهداف بلند مدتی در پس این استراتژی وجود دارد. نباید تنها به فروش یک یا مجموعه‌ای از آثار خود فکر کنید بلکه باید به تبلیغ نامتان بیاندیشید تا به عنوان یک هنرمند مشهور مطرح شوید.
بنابراین در اینجا منظور ما از تبلیغات، فعالیتی بلند مدت است. برای اینکار باید یک قانون مهم در حوزه تبلیغات را بدانید و آن قانون ۲۵-۲۵-۵۰ است. یعنی از ۱۰۰ نفر مخاطب آثار هنری تنها ۲۵% از کار شما استقبال خواهند کرد، ۲۵% آثار شما را دوست ندارند و ۵۰% درصد دیگر بی تفاوت هستند. دقت کنید که تنها همان ۲۵% علاقمندان به آثار شما اهمیت دارند، بنابراین وقت خود را برای ۷۵ درصد بقیه هدر ندهید.
حالا شروع به تبلیغات برای همان ۲۵% درصد کنید. باید خودتان را به مخاطبان و خریداران آثارتان بشناسانید. برای مثال می‌توانید در نمایشگاه‌های خود برای جذب مخاطب، مکالمه‌ای خاص ایجاد کنید ولی یادتان باشد که قرار نیست کالایی غیر هنری را ارائه دهید. بنابراین ابتدا با طرح چند سوال مخاطب را با اثر درگیر کرده و بعد از آن تنها شنونده خوبی باشید و از ارائه توضیحات اضافه بپرهیزید.
در واقع شما با این کار توانسته‌اید در ذهن آنها نفوذ کنید و آنها نیز با خرید آثارتان یا تعریف از شخصیت شما نزد دیگران راه‌هایی برای گسترش روابطتان باز خواهند کرد.
آرشیو کردن آثار هنری
یکی از اقدامات مهمی که کار شما را نظم می‌دهد و خریداران را جذب خواهد کرد داشتن آرشیوی مرتب از آثارتان است. در بیشتر مصاحبه‌هایی که با کیوریتورها و خریداران آثار هنری انجام شده یک نکته مشترک در همه آنها وجود داشت و آن تاثیر داشتن آرشیوی سامان یافته از آثار هنرمند در ترغیب آنها برای جمع‌آوری و خرید آثار جدید او است. یعنی آنها قبل از خرید اثرتان حتماً به سراغ بیوگرافی و آلبوم کاری شما خواهند رفت و داشتن یک آرشیو منظم تاثیر مثبتی بر ذهنیت آنها خواهد گذاشت.
برای اینکار اول از همه باید بدانید که نامگذاری برای آثار هنری اهمیت زیادی دارد زیرا برای کار خود هویت ایجاد می‌کنید که باعث می‌شود تصویر آن در ذهن مخاطب حک شود. برای تک تک آثار خود فرمی تهیه کنید که داخل آن مشخصات اثر یعنی عنوان، تاریخ شروع، تاریخ پایان، تکنیک، سبک و قیمت فروش را داشته باشد و اگر اثری را قبلا فروختید حتماً نام شخص یا گالری که آن را خریداری کرده ذکر کنید.
این نکته را هم در نظر داشته باشید که شاید سال‌ها بعد که معروف شدید، انتشاراتی تصمیم بگیرد که آثار شما را به صورت یک کتاب چاپ کند. بنابراین داشتن یک آلبوم کاری در حفظ جایگاه و وجه هنری شما نقش مهم ایفا می کند.
یکی از موارد دیگری که شاید به نظر کم اهمیت برسد اما تاثیر زیادی در فروش آثار هنری شما دارد شکل ارائه آثار است. برای مثال حتی قاب تابلوی نقاشی شما و یا اینکه چه مکانی برای فروش آثار هنری خود در نظر می‌گیرید می‌تواند نمایی خاص و متفاوت برای نمایش آثارتان ایجاد کند که باعث جذب مشتری شده و خاطره‌ای خوب در ذهن باقی می‌گذارد.
برای تعیین قیمت فروش آثار هنری می‌توانید ابتدا نگاهی به سابقه فروش خود در سال‌های قبل بیاندازید و سپس آثار جدیدتان را با کارهای هنرمندانی که به شیوه‌ای نزدیک به سبک شما فعالیت می‌کنند، مقایسه کنید. در نهایت نیز می‌توانید از تجربه یک گالری‌دار و یا کیوریتور بهره بگیرید تا بتوانید قیمتی واقعی و منطقی مشخص کنید. نکته واجد اهمیت این است که حدود این قیمت را برای تمامی آثارتان ثابت نگه دارید چرا که این کار از سردرگمی خریدار جلوگیری کرده و در دراز مدت حسی از وفاداری به شما در او ایجاد می کند.
اگر علاقه مند به دریافت مقالات بیشتر در حوزه اقتصاد هنر هستید، در خبرنامه پروانه عضو شوید.
